Zagrożenia socjalne w Rzeczpospolitej Polskiej a prawo socjalne - Notatki - Polityka, Notatki z Historia

Pobierz Zagrożenia socjalne w Rzeczpospolitej Polskiej a prawo socjalne - Notatki - Polityka i więcej Notatki w PDF z Historia tylko na Docsity! Zagrożenia socjalne w Rzeczpospolitej Polskiej a prawo socjalne I. Wprowadzenie wyjaśnienie podstawowych pojęć Termin polityka społeczna dotyczy dwóch aspektów teorii, czyli jednej z nauk społecznych funkcjonującej w ścisłej korelacji z wieloma innymi dziedzinami wiedzy, ale również praktyki, czyli celowej działalności państwa i innych organizacji w dzie-dzinie kształtowania warunków życia i pracy ludności oraz stosunków społecznych mające na celu między innymi zapewnienie bezpieczeństwa socjalnego, zaspokoje-nie potrzeb wyższego rzędu i zapewnienie ładu społecznego. Przedmiotem tej pracy jest drugi, praktyczny wymiar polityki społecznej, chociaż oczywistym jest sprzężenie zwrotne obydwu tych aspektów praktyka życia społecznego stawia nieustannie przed nauką problemy ( tzw. kwestie społeczne), które ta rozwiązuje na gruncie teoretycznym i przyczynia się w ten sposób do zmian w metodach i formach realizowania polityki społecznej w danym państwie. W zakresie działań polityki społecznej znajdują się trzy podstawowe sfery potrzeb: potrzeby bytowe, związane między innymi z zapewnieniem wyżywienia i mieszkania oraz wsparcia materialnego w przypadkach losowych, potrzeby pozamaterialne, które zaspakajane są poprzez ochronę zdrowia, edu-kację oraz usługi i działalność kulturalną, potrzeby wyższe, do których należy między innymi potrzeba przynależności do określonych grup, uznania i szacunku, poczucia samorealizacji związanego z aktywnością zawodową i społeczną, itp. Adresatami działań polityki społecznej są indywidualne osoby, poszczególne grupy społeczne lub całe społeczeństwo, a jej głównymi celami zapewnienie szeroko rozu-mianego bezpieczeństwa społecznego oraz utrzymanie ładu społecznego w danym państwie. Wymienione wyżej sfery potrzeb wyraźnie wskazują na bardzo ścisły zwią-zek pomiędzy polityką społeczną a gospodarką oraz wieloma innymi dziedzinami na-uki i praktyki. Dziedzinami, w których polityka społeczna jest realizowana są bowiem wszystkie oddziaływania dotyczące polityki ludnościowej ( w tym demograficznej) i rodzinnej, zatrudnienia, płac i warunków pracy, mieszkalnictwa, ochrony zdrowia, edu-kacji, kultury i nauki, zabezpieczenia społecznego i opieki społecznej, ochrony środo-wiska naturalnego i przeciwdziałania oraz zwalczania patologii społecznej. II. Zagrożenia socjalne w Rzeczpospolitej Polskiej Wykaz dziedzin, które obejmuje polityka społeczna wskazuje, że powinna stanowić zintegrowany, kompleksowy system oddziaływań wielu różnych dziedzin, system ten można porównać do skomplikowanego układu wielu naczyń połączonych zmiany w jednej sferze życia społecznego natychmiast prowadzą do zmian w pozostałych. Społeczeństwo polskie miało możliwość zaobserwować to, a właściwie doświadczać na samym sobie, w momencie transformacji ustrojowej. Zmiana ustroju, a co za tym idzie przyjęcie gospodarki rynkowej spowodowała, poprzez powstanie wielu skomplikowa-nych kwestii społecznych, konieczność zmian we wszystkich aspektach życia społecz- nego. Rezultatem musiało być wprowadzenie zmian w systemie edukacji, opracowanie i wdrożenie całego systemu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych, przekształcenie nowego ładu zarządzania poprzez oparcie go na układzie samorządowym itd Ład społeczny diametralnie się zmienił, co doprowadziło do gwałtownego zaburzenia drugiej wartości polityki społecznej czyli bezpieczeństwa społecznego. Natychmiast po transformacji ustrojowej można było zauważyć, że całe grupy społeczne straciły właśnie poczucie tego bezpieczeństwa w wielu sferach swojego życia, a często w nowych realiach straciły nagle, w sposób bardzo konkretny, bezpieczeństwo również w zakresie podstawowych, bytowych potrzeb, co mogło doprowadzić do poważnych zaburzeń właśnie ładu społecznego.Wystąpiło wtedy kilka zjawisk i procesów społecznych, które miały wpływ na sposoby rozwiązywania pojawiających się problemów: a. bezradność osób i całych grup społecznych wobec nowych, całkowicie odmiennych wymagań rynku pracy. b. lawinowe bezrobocie spowodowane wdrożeniem gospodarki rynkowej, c. drastyczne zubożenie znaczącej części społeczeństwa, d. wykluczenie całych grup zawodowych z aktywności zarobkowej, a co za tym idzie - wykluczenie ich i ich rodzin z szerokiej aktywności społecznej, e. zagrożenie dla bezpieczeństwa zdrowotnego, f. narastająca bezdomność,g. coraz wyraźniejsze nierówności w dostępie do pełnego udziału w życiu społecz-nym Dodatkowym elementem sytuacji społecznej było w tym czasie zauważenie istnieją-cych już wcześniej, ale dość skutecznie skrywanych przed opinią publiczną problemów społecznych, do których należały między innymi:prawie całkowita marginalizacja życia osób niepełnosprawnych, różnego rodzaju patologie społeczne, a wśród nich uzależnienia i przestęp-czość Zjawiska te pogłębiły się znacznie i poszerzyły swój zasięg na skutek problemów wy-mienionych w punktach a f. Wystąpienie tak szerokiego spektrum problemów społecznych doprowadziło do na-tychmiastowych zmian naukowych i legislacyjnych - szybki rozwój szeroko rozumia-nych nauk społecznych oraz opracowywanie i wdrażanie prawa, którego celem było zapewnienie ładu i bezpieczeństwa społecznego, a w konsekwencji - powstanie zupeł-nie nowych form organizacyjnych i kształcenie kadr, które miały realizować nowe za-dania polityki społecznej. Ponieważ rozwiązanie większości problemów musiało być prawie natychmiastowe, konieczne okazało się nawiązanie ścisłej, merytorycznej współpracy z profesjonalistami z krajów o podobnej gospodarce i w zawiązku z tym takich samych zagrożeniach społecznych. III. Prawodawstwo w Rzeczpospolitej Polskiej przeciwdziałające zagrożeniom socjalnym. Rezultatem działań skierowanych na rozpoznanie, zdefiniowanie i zbadanie pojawia-jących się problemów społecznych oraz znalezienie sposobów ich rozwiązania, było między innymi opracowanie i rozpoczęcie wdrażania, już rok po transformacji ustrojowej, Ustawy o pomocy społecznej z 29 listopada 1990 roku. Jej celem było umożliwie-nie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie potrzeb socjalnych, ale również pozamaterialnych i wyższych, a więc potrzeby uznania, szacunku, przynależności, samorealizacji. Obecny system oparcia społecznego usankcjonowany odpowiednim prawodawstwem zapewnia już osobom niepełnosprawnym intelektualnie dosyć szeroki i wszechstronny system wsparcia od zaspokojenia potrzeb bytowych w formie rent socjalnych, po-przez różnorodne formy rehabilitacji zdrowotnej i kształcenia specjalnego lub integra-cyjnego, środowiskowe ośrodki wsparcia jakimi są na przykład środowiskowe domy samopomocy lub ośrodki dziennego pobytu, aktywizację zawodową poprzez udział w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, aż po możliwość zatrudnienia w zakładach aktywności zawodowej, zakładach pracy chronionej lub w formie stanowisk pracy chronionej. Pomimo, że możliwość realizacji swoich potrzeb osoby te mają zagwaran-towane we wszystkich wymienionych przeze mnie aktach prawnych, to jednak ich sytuacja życiowa jest nadal jedną z najtrudniejszych. Często ubezwłasnowolniani, pozbawiani prawa do dziedziczenia i posiadania własności, zbyt szybko, poddawani nadmiernej farmakoterapii, właściwie automatycznie kie-rowani do domów pomocy społecznej po ustaniu opieki naturalnych opiekunów, reali-zujący się najczęściej w specjalnych ośrodkach wsparcia, które, pomimo modnej od kilku lat integracji, nadal funkcjonują na obrzeżach głównego nurtu życia społecznego. Właściwie prawodawstwo im wiele gwarantuje, dlaczego więc ich sytuacja życiowa jest tak trudna Według mnie przyczyną marginalizacji ich życia jest wadliwe wytyczenie celów - wszystkie formy wsparcia ( również opieka zdrowotna i edukacja) zakładają otoczenie ich jakąś specjalną troską i pracę nad wszechstronnym rozwojem. Tymczasem wspomaganie tego rozwoju, jest często traktowane, jako cel sam w sobie, sztuka dla sztuki. A przecież funkcjonowanie społeczne polega w głównej mierze na ustawicznym po-dejmowaniu wielu szczegółowych ról społecznych, z których każda wiąże się z określonymi prawami i obowiązkami, czyli konkretnymi umiejętnościami. I dlatego według mnie, pomimo szerokiego i wszechstronnego prawodawstwa socjalnego, osoby niepeł-nosprawne intelektualnie mają nadal niezaspokojone potrzeby żyją na obrzeżach spo-łeczności lokalnych. Wszystkie formy wsparcia chcą wspomagać ich wszechstronny rozwój, ale rzadko kto, ma czas i cierpliwość, żeby mozolnie i mało spektakularnie po- móc im wzrastać do podejmowania ról społecznych. Bibliografia 1. K. Podoski., W. Tarnowiecki - Polityka społeczna Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2003 2. A.Juros, W.Otrębski (red.) Integracja osób z niepełnosprawnością w społeczności lokalnej FŚCEDS Lublin 1997 3. Praca Socjalna wydanie specjalne grudzień 2001 4. St.Kowalik, Z. Gordziej (red) Rehabilitacja w domach pomocy spo- łecznej DPS Jarogniewie 2005 5. M. Piszczek (red.) - Aktywizacja zawodowa uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu znacznym i umiarkowanym CMPPP Warsza-wa 2003 6. M. Kwiatkowska - Zwyczajne towarzyszenie zamiast specjalnej troski - CMPPP Warszawa 2006 7. G. Kowalczyk (red.) JESTEM rozważania o asertywności osób z niepełnosprawnością intelektualną CMPPP Warszawa 2006 8. Dzienniki Ustaw