Zakres administracji publicznej - Notatki - Prawo | Notatki Prawoznawstwo

W zakresie administracji publicznej konstytucja określa przede wszystkim ustrój organów administracji

publicznej, a także innych podmiotów wykonujących zadania administracji publicznej. Konstytucja określa

zadania i kompetencje organów i podmiotów oraz formułuje podstawowe zasady i formy działania tych

organów i innych podmiotów. W szczególności wskazuje, jakie akty normatywne są źródłami prawa.

Konstytucja kontroluje administrację publiczną poprzez formułowanie zasad prawa administracyjnego.

Określone w konstytucji wolności i prawa człowieka i obywatela stanowią określenie granic ingerencji

administracji publicznej w sferze tych wolności i praw.

Konstytucyjna mówi o granicach prawnej ingerencji administracji publicznej,ale umożliwia przekraczanie

tych granic. Każdy ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego i zażądać zbadania czy ustawa

lub inny akt normatywny, na postawie którego nastąpiła ingerencja w sferze wolności i praw człowieka i

obywatela, jest zgodna z konstytucją. Jednak dotyczy to tylko ingerencji przyjmującej postać orzeczenia

sądu lub organu administracji publicznej.

Jako źródło prawa administracyjnego konstytucja zasługuje na uwagę z wielu względów. Zawarte w niej

postanowienia zobowiązują wszystkie organy państwa do działań zgodnych z jej treścią. Organy

administracji nie mogą podejmować żadnych działań czy rozstrzygnięć, które w jakikolwiek sposób

naruszałyby postanowienia Konstytucji. Zasada ta określona została wyraźnie w art. 7, zgodnie z którym:

„Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”.

W Konstytucji przyjęto utrwaloną już zasadę trójpodziału władz. Władzę ustawodawczą stanowią Sejm i

Senat, władzę wykonawczą-Prezydent i trybunały (art. 10). Konstytucja określa pozycję prawną, strukturę,

zakres kompetencjii wzajemne relacje między poszczególnymi organami administracji z jednej strony,z

drugiej zaś- między organami administracji a władzą ustawodawczą. Rozdział VII zatytułowany „Samorząd

terytorialny” zawiera postanowienia odnoszące się do samorządu terytorialnego.

Konstytucja upoważnia terenowe organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego

do wydawania aktów prawa miejscowego obowiązujących w poszczególnych jednostkach podziału

terytorialnego państwa.

Zgodnie z art. 8 ust.2:”Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej”.

To postanowienie oznacza przyjęcie zasady bezpośredniości stosowania Konstytucji.

Od 17 października 1997r. postanowienia Konstytucji (poza wskazanymi wyjątkami) obowiązują

bezpośrednio każdego pracodawcę, każdego sędziego i każdy organ administrujący w każdej spawie ogólnej

lub indywidualnej, która jest przezeń prowadzona .

Bezpośrednio stosować Konstytucję można:

- tylko w obszarze uregulowań konstytucyjnych

- tylko przy rozstrzyganiu o treści i zakresie tych obowiązków i uprawnień, które da się bezpośrednio i

dostatecznie wyczerpująco normować przepisami Konstytucji

- tylko wtedy, gdy okoliczności faktyczne (prawne) sprawy zezwalają na bezpośrednie stosowanie

konstytucyjnej normy.

Konstytucja obowiązuje:

- przed wszystkimi organami wszystkich kompetentnych władz publicznych władzą ustawodawczą,

wykonawczą i sądowniczą w zakresie stosowania prawa prywatnego, gdzie organ ma obowiązek

uwzględnienia postanowień konstytucyjnych, a strona może skutecznie się na nie powołać.

- Przed wszystkimi organami i pracownikami urzędów w obszarze realizacji i stosowania prawa publicznego.

- Przed wszystkimi organami I i II instancji, a także innymi organami kontrolnymi oraz nadzorczymi.

Ustawa jest to najwyższy w hierarchii źródeł prawa akt normatywny podporządkowany jednak konstytucji,

wydawany przez powołany do tego organ państwowy czyli parlament. Wyróżnia się ustawy zwykłe oraz

ustawę zasadniczą (konstytucję).Ustawa to akt o nieograniczonym zakresie podmiotowym, przy czym

niektóre materie mogą być regulowane tylko w drodze ustawy lub z jej wyraźnego upoważnienia. Akt ten

dochodzi do skutku w szczególnej procedurze, która w swych zasadniczych zrębach znajduje unormowanie

konstytucyjne. Ustawa ma charakter źródła prawa powszechnie obowiązującego.

W demokratycznym państwie prawa ustawy stanowią podstawę kształtowania całego systemu prawa. Ranga

ustawy i jej rola w porządku prawnym jest przedmiotem rozważań prawa konstytucyjnego. Stąd też

przedstawię tylko te kwestie, które mają znaczenie dla funkcjonowania administracji publicznej.

Ustawy regulują wszystkie sprawy związane z funkcjonowaniem administracji,a także określają prawa i

obowiązki obywateli w stosunku do administracji. Dlatego zajmują one najważniejsze miejsce w systemie

źródeł prawa administracyjnego. Stanowią one podstawę prawną do bezpośredniej władczej ingerencji

administracji w różne sfery życia społecznego, co może być dokonywane w formie indywidualnego aktu

administracyjnego bądź w formie aktu prawnego ogólnie obowiązującego.

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Zakres administracji publicznej - Notatki - Prawo i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!

W zakresie administracji publicznej konstytucja określa przede wszystkim ustrój organów administracji publicznej, a także innych podmiotów wykonujących zadania administracji publicznej. Konstytucja określa zadania i kompetencje organów i podmiotów oraz formułuje podstawowe zasady i formy działania tych organów i innych podmiotów. W szczególności wskazuje, jakie akty normatywne są źródłami prawa. Konstytucja kontroluje administrację publiczną poprzez formułowanie zasad prawa administracyjnego. Określone w konstytucji wolności i prawa człowieka i obywatela stanowią określenie granic ingerencji administracji publicznej w sferze tych wolności i praw. Konstytucyjna mówi o granicach prawnej ingerencji administracji publicznej,ale umożliwia przekraczanie tych granic. Każdy ma prawo wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego i zażądać zbadania czy ustawa lub inny akt normatywny, na postawie którego nastąpiła ingerencja w sferze wolności i praw człowieka i obywatela, jest zgodna z konstytucją. Jednak dotyczy to tylko ingerencji przyjmującej postać orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej. Jako źródło prawa administracyjnego konstytucja zasługuje na uwagę z wielu względów. Zawarte w niej postanowienia zobowiązują wszystkie organy państwa do działań zgodnych z jej treścią. Organy administracji nie mogą podejmować żadnych działań czy rozstrzygnięć, które w jakikolwiek sposób naruszałyby postanowienia Konstytucji. Zasada ta określona została wyraźnie w art. 7, zgodnie z którym: „Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa”. W Konstytucji przyjęto utrwaloną już zasadę trójpodziału władz. Władzę ustawodawczą stanowią Sejm i Senat, władzę wykonawczą-Prezydent i trybunały (art. 10). Konstytucja określa pozycję prawną, strukturę, zakres kompetencjii wzajemne relacje między poszczególnymi organami administracji z jednej strony,z drugiej zaś- między organami administracji a władzą ustawodawczą. Rozdział VII zatytułowany „Samorząd terytorialny” zawiera postanowienia odnoszące się do samorządu terytorialnego. Konstytucja upoważnia terenowe organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego do wydawania aktów prawa miejscowego obowiązujących w poszczególnych jednostkach podziału terytorialnego państwa. Zgodnie z art. 8 ust.2:”Przepisy Konstytucji stosuje się bezpośrednio, chyba że Konstytucja stanowi inaczej”. To postanowienie oznacza przyjęcie zasady bezpośredniości stosowania Konstytucji. Od 17 października 1997r. postanowienia Konstytucji (poza wskazanymi wyjątkami) obowiązują bezpośrednio każdego pracodawcę, każdego sędziego i każdy organ administrujący w każdej spawie ogólnej lub indywidualnej, która jest przezeń prowadzona. Bezpośrednio stosować Konstytucję można:

tylko w obszarze uregulowań konstytucyjnych
tylko przy rozstrzyganiu o treści i zakresie tych obowiązków i uprawnień, które da się bezpośrednio i dostatecznie wyczerpująco normować przepisami Konstytucji
tylko wtedy, gdy okoliczności faktyczne (prawne) sprawy zezwalają na bezpośrednie stosowanie konstytucyjnej normy. Konstytucja obowiązuje:
przed wszystkimi organami wszystkich kompetentnych władz publicznych władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą w zakresie stosowania prawa prywatnego, gdzie organ ma obowiązek uwzględnienia postanowień konstytucyjnych, a strona może skutecznie się na nie powołać.
Przed wszystkimi organami i pracownikami urzędów w obszarze realizacji i stosowania prawa publicznego.
Przed wszystkimi organami I i II instancji, a także innymi organami kontrolnymi oraz nadzorczymi.

Ustawa jest to najwyższy w hierarchii źródeł prawa akt normatywny podporządkowany jednak konstytucji, wydawany przez powołany do tego organ państwowy czyli parlament. Wyróżnia się ustawy zwykłe oraz ustawę zasadniczą (konstytucję).Ustawa to akt o nieograniczonym zakresie podmiotowym, przy czym niektóre materie mogą być regulowane tylko w drodze ustawy lub z jej wyraźnego upoważnienia. Akt ten dochodzi do skutku w szczególnej procedurze, która w swych zasadniczych zrębach znajduje unormowanie konstytucyjne. Ustawa ma charakter źródła prawa powszechnie obowiązującego. W demokratycznym państwie prawa ustawy stanowią podstawę kształtowania całego systemu prawa. Ranga ustawy i jej rola w porządku prawnym jest przedmiotem rozważań prawa konstytucyjnego. Stąd też przedstawię tylko te kwestie, które mają znaczenie dla funkcjonowania administracji publicznej. Ustawy regulują wszystkie sprawy związane z funkcjonowaniem administracji,a także określają prawa i obowiązki obywateli w stosunku do administracji. Dlatego zajmują one najważniejsze miejsce w systemie źródeł prawa administracyjnego. Stanowią one podstawę prawną do bezpośredniej władczej ingerencji administracji w różne sfery życia społecznego, co może być dokonywane w formie indywidualnego aktu administracyjnego bądź w formie aktu prawnego ogólnie obowiązującego.

Zgodnie z art. 120 Konstytucji, sejm uchwala ustawy zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów, chyba że Posłom, Senatowi, Prezydentowi RP i Radzie Ministrów, a także grupie co najmniej 100 tys. Obywateli mających prawo wybierania do Sejmu. Konstytucja nie określa materii ustawowej, czyli zakresu spraw, dla których uregulowanie w ustawie jest obowiązkowe. Tak więc ustawą mogą być uregulowane wszystkie sprawy, których nie normuje Konstytucja. Niektóre natomiast sprawy muszą znaleść swe uregulowanie ustawowe, albowiem konstytucja odsyła do regulacji ich w ustawach, np. ograniczenie wolności organizowania i uczestniczenia w zgromadzeniach (art. 57), tryb rozpatrywania petycji, wniosków i skarg składanych w związku z wykonywanymi zadaniami z zakresu administracji publicznej (art. 63), określenie innych niż gmina jednostek samorządu terytorialnego (art. 164 ust. 2), zakres działania oraz tryb powoływania i odwoływania województw (art. 152 ust. 2), określenie trybu przekazania i sposobu wykonywania zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego (art. 166 ust. 2), określenie źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego (art. 167 ust. 3), określenie zakresu prawa jednostek samorządu terytorialnego do ustalenia wysokości podatków i opłat lokalnych (art.168), zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego (art. 170), zasady zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego oraz zasady przeprowadzania jednostek samorządu terytorialnego do międzynarodowych zrzeszeń społeczności lokalnych, a także zasady współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw (art. 172 ust. 3), zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych (art. 88), zasady oraz tryb zawierania przez Radę Ministrów umów międzynarodowych- także ich ratyfikowania i wypowiadania (art. 89 ust. 3), nakładanie obowiązku ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych w tym podatków (art. 84), zasady i tryb gromadzenia oraz udostępnienia przez władze publiczne informacji o obywatelach (art. 51 ust. 5). Ustawa dochodzi do skutku w skomplikowanym procesie ustawodawczym. Jego zasadniczymi etapami są : inicjatywa ustawodawcza, debata w Sejmie i Senacie, podpisanie przez prezydenta i ogłoszenie. Prawo inicjatywy ustawodawczej, czyli prawo zgłoszenia do Sejmu projektu ustaw, przysługuje posłom (grupie przynajmniej 15 posłów) i komisjom sejmowym, Senatowi, Prezydentowi RP, Radzie Ministrów oraz wyborcom w liczbie co najmniej 100 tysięcy (inicjatywa ludowa). Debata w Sejmie i Senacie nad projektami ustaw toczy się na plenarnych posiedzeniach tych ciał i w komisjach. Decyzję o przyjęciu ustawy podejmuje się tylko na plenarnych posiedzeniach osobno Sejmu i osobno Senatu. Ustawy podpisuje i zarządza ich ogłoszenie Prezydent RP. Urzędowe ogłoszenie ustawy następuje przez publikację w Dzienniku Ustaw RP. Po uprzednim sprawdzeniu jej zgodności z konstytucją. W demokratycznym państwie prawa konstytucja oraz ustawy mają zasadnicze dla administracji publicznej, gdyż tworzą dla tej administracji podstawy działania i ustalają granice działania.

Zakres administracji publicznej - Notatki - Prawo, Notatki z Prawoznawstwo

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Zakres administracji publicznej - Notatki - Prawo i więcej Notatki w PDF z Prawoznawstwo tylko na Docsity!