Zapożyczenia- kultura języka polskiego KJP, Notatki z Język polski

Pobierz Zapożyczenia- kultura języka polskiego KJP i więcej Notatki w PDF z Język polski tylko na Docsity!

1. Czym są zapożyczenia właściwe? Według którego kryterium się je wyróżnia? Zapożyczenia właściwe to takie, które do polszczyzny przenoszą formę i treść leksemu obcojęzycznego. Zazwyczaj dzieje się tak, kiedy leksem określa przedmiot, stan czy obiekt przejęty do naszych realiów życia na jakiejś płaszczyźnie. Odnoszą się do praktycznie wszystkich dziedzin życia (hamburger, laptop, peeling). Są składnikami różnych pól leksykalnych. Innymi słowy, słowo lub wyrażenie z języka źródłowego jest wypożyczane wprost, bez tłumaczenia lub dostosowania do gramatyki języka docelowego. Przedmiotem pożyczki jest treść i forma wyrazu
2. Czym są zapożyczenia strukturalne? Według którego kryterium się je wyróżnia? (kalki językowe) Wyrazy, które na pierwszy rzut oka nie przypominają słów pochodzących z obcego języka- są zbudowane z polskich morfemów, a została zapożyczona budowa, struktura. (krwiobieg- Blutumlauf) Innymi słowy, słowo lub wyrażenie jest tworzone w języku docelowym, ale wykorzystuje się przy tym wzorce gramatyczne lub struktury pochodzące z innego języka. Kalka może zachodzić na poziomie słowotwórczym lub frazeologicznym (dwa w jednym z angielskiego, życzę miłego dnia ang).
3. Czym są zapożyczenia sztuczne? Według którego kryterium się je wyróżnia? Zapożyczenia sztuczne to wyrazy lub wyrażenia, które są celowo tworzone w oparciu o wzorce językowe innych języków lub są wynikiem twórczej modyfikacji już istniejących wyrazów w języku docelowym. Są to wyrazy utworzone z zapożyczonych morfemów (niepodzielnych znaczeniowo słowotwórczych cząstek wyrazów). Zapożyczenia sztuczne zostały utworzone w jednym z języków zachodnich, ale z elementów wyrazów z greki i łaciny Są często tworzone dla celów naukowych, technicznych lub artystycznych, a ich celem jest ułatwienie opisu lub nazwania danego zjawiska, przedmiotu czy idei. Przykłady zapożyczeń sztucznych to np. wyrazy takie jak "teledetekcja" (utworzony z greckiego "tele-" oznaczającego "daleki" i łacińskiego "detectio" oznaczającego "odkrycie"), "neologizm" (utworzony z greckiego "neo-" oznaczającego "nowy" i łacińskiego "logos" oznaczającego "słowo" lub "mowa"), czy "interakcja" (utworzony z łacińskiego "inter" oznaczającego "między" i "actio" oznaczającego "działanie"). Zapożyczenia sztuczne są często używane w języku naukowym, technicznym i artystycznym, ale mogą również pojawić się w języku potocznym. Jednakże ze względu na swoją specjalistyczną naturę, często wymagają one tłumaczenia lub objaśnienia, aby były zrozumiałe dla osób, które nie są zaznajomione z ich znaczeniem lub pochodzeniem.

4. Czym są cytaty? Według którego kryterium się je wyróżnia? Są to wyrazy całkowicie nieprzyswojone, wtręty językowe- zachowują pisownię i wymowę języka z którego pochodzą, nie odmieniają się w polszczyźnie, nie tworzą wyrazów pochodnych; zwykle elementy przyjęte do polskiego niedawno, z nietypową budową (jury, vis-a-vis, whisky, musli). Zapisuje się je zgodnie z ortografią i znakami języka z którego pochodzą
5. Czym zapożyczenia całkowite różnią się od częściowo przyswojonych? Jeśli wyraz jest całkowicie przyswojony ma spolszczoną pisownię wymowę i fleksyjność, może być podstawą derywatów słowotwórczych. Wyrazy niepełnie przyswojone mają na przykład -polską pisownię, ale nie odmieniają się i nie tworzą wyrazów pochodnych, (konfetti), -odmieniają się, ale zachowują oryginalną pisownię i nie tworzą wyrazów pochodnych (pizza), -tworzą wyrazy pochodne, ale zachowują obcą pisownię i nie odmieniają się, -odmieniają się i tworzą formy pochodne, ale zachowują oryginalną pisownię (weekend), -maja polską pisownię i tworzą wyrazy pochodne, ale się nie odmieniają (kakao), -mają polską pisownie i odmieniają się ale nie tworzą wyrazów pochodnych (telenowela)
6. Czym są zapożyczenia bezpośrednie, a czym zapożyczenia pośrednie? Zapożyczenia bezpośrednie, czyli przyjmowane bezpośrednio z języków egzotycznych (np.karate, feng shui). Zapożyczenia pośrednie między językiem, w jakim zostały utworzone a polszczyzną przechodziły przez inne języki (meczet z języka rosyjskiego lub ukraińskiego, a do tych języków zostało zapożyczone z tureckiego, który zapożyczył to słowo z arabskiego)
7. Czym są zapożyczenia pisemne, a czym zapożyczenia ustne? Przyjmowane za pomocą źródeł pisanych i przyswajane drogą ustną. Obecnie jednocześnie oboma kanałami. Zapożyczenia ustne to wyrazy i zwroty, które są przyswajane przez język docelowy w wyniku kontaktów między mówcami, w sytuacjach, gdy język nie jest zapisywany. Przykłady takich zapożyczeń to np. wyrazy z dialektów lub gwary regionalnej, a także słowa i wyrażenia z języków mniejszościowych czy języków obcych, które są używane w codziennej komunikacji. Zapożyczenia pisemne to słowa i wyrażenia, które są przyswajane przez język docelowy za pośrednictwem tekstu pisemnego. Przykłady takich zapożyczeń to słowa i wyrażenia z literatury, nauki, prasy, a także z tłumaczeń literackich i naukowych.