Pobierz zarządzanie finansami przedsiębiorstwa i więcej Notatki w PDF z Finanse przedsiębiorstw tylko na Docsity!
Podstawowe cele i instrumenty zarządzania finansami
Pojęcie finansów odnosi się zarówno do opisania zasobów pieniężnych dostępnych osobom fizycznym, przedsiębiorstwom, rządom. Jak i do zarządzania tymi pieniędzmi. Zarządzanie uczy przede wszystkim podejmowania decyzji, które powiększają cenę akcji przedsiębiorstwa.
Dwie cechy, które odróżniają decyzje finansowe od innych decyzji dotyczących alokacji zasobów: a) są rozłożone w czasie b) nie są zwykle znane z góry z całkowitą pewnością
W finansach można wyodrębnić 3 wzajemne powiązane ze sobą obszary:
1) rynek finansowy, 2) inwestowanie, 3) zarządzanie finansami (lub finanse przedsiębiorstw), które obejmuje rzeczywiste zarządzanie firmą. Jest najszerszym z trzech wymienionych obszarów.
Zarządzanie finansami przedsiębiorstw jest procesem podejmowania decyzji związanych z planowaniem, pozyskiwaniem i wydatkowaniem funduszy w sposób pozwalający na osiągnięcie zamierzonych przez firmę celów.
Trzy analityczne filary finansów: 1) wartość pieniądza w czasie 2) Zarządzanie ryzykiem 3) wycena aktywów
Finanse są określane niekiedy mianem ekonomiki czasu i ryzyka.
Czas oraz ryzyko są bowiem podstawowymi kategoriami, na których opiera się współczesna (normatywna) teoria zarządzania finansowego (teoria finansów firmy). Trzecim elementem tej teorii jest kryterium decyzji podejmowanych w przedsiębiorstwach.
Koncepcja:
- Shareholders Value (SHV) – pomnażanie wartości firmy z punktu widzenia akcjonariusz
- i Stakeholders Value – interesariuszy – pomnażanie wartości z punktu widzenia: pracowników, klientów i społeczności lokalnej
W przypadku spółek giełdowych oznacza to takie działanie, które prowadzą do maksymalizacji wartości ceny akcji. Działania powodują wzrost wartości kapitału własnego = cena bieżąca * liczba akcji = kapitalizacja spółki
Nowoczesna teoria zarządzania finansowego
Podstawowe założenia tej teorii:
- (^) Przyjmujemy, że celem wszelkich decyzji podejmowanych w firmach jest maksymalizacja korzyści osiąganych przez ich właścicieli. Cel ten jest realizowany w sposób optymalny, jeżeli wartość firmy osiąga maksymalny w danych warunkach poziom.
- Wszelkie decyzje podejmowane są w warunkach niepewności i ryzyka (jako prawdopodobieństwo uzyskania rezultatów odmiennych od oczekiwanych).
Proces zarządzania finansami firmy
W firmie podejmowane są cztery grupy decyzji o charakterze finansowym: 1) operacyjnym – o poziomie kosztów i w zakresie bieżącego zarządzania finansami (np. płynnością) 2) inwestycyjnym – o strukturze majątku 3) finansowym – o wyborze źródeł finansowych 4) dywidendowym – o podziale zysku netto
a) decyzji inwestycyjnych, zwanych także rzeczowymi, to decyzje w wyniku których kształtowana jest wielkość i struktura aktywów niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej. Są więc decyzjami dotyczącymi wykorzystania kapitału.
b) decyzji finansowych, które dotyczą źródeł tych aktywów, ich rozmiarów, rodzajów i struktury. Są to więc decyzje o gromadzeniu (pozyskiwaniu kapitału).
Cel i przedmiot zarządzania finansami firmy
Kryterium maksymalizacji zysku można jednoznacznie zdefiniować w warunkach pewności i dla krótkiego okresu.
Maksymalizacja zysku nie może być traktowana jako uniwersalne kryterium wyboru.
Wartość przedsiębiorstwa pozwala na dokonanie jednoznacznej oceny wszelkich rozpatrywanych wariantów działań. Jeżeli działania te zwiększają wartość przedsiębiorstwa to oznaczają, że są efektywne.
Kształtowanie się struktury kosztu i kapitału w przedsiębiorstwie
W procesach decyzyjnych niezbędna jest znajomość struktury kosztów uwzględniająca ich podział na stałe i zmienne. Pozwala ona ustalić próg rentowności przedsiębiorstwa oraz określić stopień dźwigni operacyjnej.
Analiza progu rentowności
Próg rentowności może zostać określony ilościowo lub wartościowo. W tej analizie stosuje się szereg założeń upraszczających, o których należy pamiętać podczas interpretowania uzyskanych wyników
Ilościowy próg rentowności to liczba produktów, które sprzedając przedsiębiorstwo nie ponosi straty, nie generuje też zysków. Zysk operacyjny EBIT = 0.
Wartościowy próg rentowności
Wartościowy próg rentowności to punkt, w którym wartość przychodów ze sprzedaży pokrywa całkowite koszty operacyjne przedsiębiorstwa.
Próg rentowności BEP
Wprowadzone zostały następujące oznaczenia: Kc - całkowite koszty produkcji (Ks + Kz) , Ks - całkowite stałe koszty produkcji, Kz - całkowite zmienne koszty produkcji (x * z), z - jednostkowe koszty zmienne, S - wartość sprzedaży (przychody ogółem) = (x * c), c - jednostkowa cena sprzedaży, x - liczba sprzedanych wyrobów, EBIT - zysk operacyjny (EBIT = S – Ks – Kz ), xil - próg rentowności w ujęciu ilościowym, xw - próg rentowności w ujęciu wartościowym, Mb - całkowita marża brutto (S – Kz ), mb - jednostkowa marża brutto (c-z), W - współczynnik marży brutto.
PRZYKŁAD
Jednostkowe koszty zmienne wytwarzanego w przedsiębiorstwie wyrobu wynoszą (z) = 20 zł, koszty stałe (Ks) = 60.000 zł, a cena sprzedaży jednego wyrobu (c) = 30 zł.
- Ustal ilościowy i wartościowy próg rentowności.
- Rozwiązanie: Xil = 60 000 zł/ (30 zł – 20 zł) = 6 000 szt. Xw = 6000 szt * 30 zł = 180 000 zł
Sprzedając 6 000 szt wyrobów, uzyskując 180 000 zł przychodów przedsiębiorstwo nie ponosi straty, nie generuje też zysków. Zysk operacyjny EBIT = 0
- Ustal, jak duża powinna być skala produkcji, aby otrzymać zysk operacyjny (EBIT) w wysokości 30.000 zł.
- Rozwiązanie: Ze wzoru na EBIT = S – Ks – Kz = (x * c) - Ks – (x * z); możemy ustalić liczbę sprzedanych produktów, która generuje zysk w wysokości 30.000 zł. x = (EBIT + Ks ) / (c – z) x = (30.000 zł + 60.000 zł) / (30 zł – 20 zł) x = 90.000 zł / 10 zł = 9 000 szt
Dla osiągnięcia zysku operacyjnego w wysokości 30.000 zł niezbędna jest sprzedaż 9.000 sztuk wyrobów o wartości: 9 000 szt. * 30 zł = 270 000 zł.
Wnioski:
Chcąc zrealizować odpowiednie zyski - przedsiębiorstwo musi sprzedać produkty przewyższające liczbą i wartością próg rentowności.
Przykład
- Ustal, jak ukształtuje się zysk operacyjny, gdy nastąpi 10% redukcja kosztów zmiennych i obniżka kosztów stałych o 10.000zł, a wielkość sprzedaży pozostanie na dotychczasowym poziomie?
Rozwiązanie EBIT = (x* c) – (x* z) - Ks EBIT = (6.000 szt. * 30 zł ) - (6.000szt. * 20 zł * 0,9) - (60.000 zł - 10.000 zł) EBIT = 180.000 zł - 108.000 zł - 50.000 zł = 22 000 zł EBIT = 22.000 zł
Obniżka kosztów spowoduje, że sprzedając 6000 szt. wyrobów przedsiębiorstwo generuje obecnie zysk operacyjny w wysokości 22 000 zł
Wnioski: Obniżka kosztów powoduje obniżenie progu rentowności. Przedsiębiorstwo sprzedając mniejszą ilość (niższą wartość) produktów osiąga próg rentowności
Przykład:
- Ustal, jaka powinna być cena sprzedaży, aby, zachowując pozostałe pierwotne założenia, osiągnąć zysk operacyjny w wysokości 12.000 zł: Rozwiązanie EBIT = (x * c) – (x * z) - Ks c = (EBIT + Kz + Ks )/ x (12 000 zł + 6000 szt * 20 zł + 60 000 zł) / 6 000 szt. = 192 000 zł / 6 000 szt. = 32 zł
Wzrost zysku operacyjnego o 12.000 zł zapewni cena wynosząca 32 zł.
Wnioski:
Zysk operacyjny przed spłatą odsetek i opodatkowaniem (EBIT)
- Odsetki (I) (stałe koszty finansowe) = Zysk brutto (EBT)
- podatek dochodowy = zysk netto
- Dywidenda od akcji uprzywilejowanych = Zysk przypadający na akcje zwykłe ROE (rentowność kapitału własnego) = zysk netto/kapitał własny lub EPS (zysk na 1 akcję) = zysk netto/liczba akcji
Dźwignia operacyjna
Dźwignia operacyjna odzwierciedla relacje między kosztami zmiennymi a stałymi w przedsiębiorstwie. Wpływ produkcji (sprzedaży) na:
- koszt stały, koszt zmienny, koszt całkowity;
- jednostkowy koszt stały, jednostkowy koszt zmienny, koszt całkowity
Mechanizm działania dźwigni operacyjnej
Miarą reakcji zysku operacyjnego (EBIT) na daną zmianę sprzedaży jest stopień dźwigni operacyjnej liczonej następująco = DOL (Degree of Operating Leverage)
Stopień dźwigni operacyjnej
Stopień dźwigni operacyjnej informuje, o ile zmieni się poziom zysku operacyjnego w przypadku jednoprocentowej zmiany sprzedaży.
Wzór na stopień dźwigni operacyjnej
W ujęciu statycznym DOL
Stopień dźwigni operacyjnej
Jeśli udział kosztów stałych w kosztach ogółem jest wysoki to wrażliwość zysku operacyjnego na wahania sprzedaży jest również wysoka.
Dodatni efekt dźwigni operacyjnej
Dodatni (pozytywny) efekt dźwigni operacyjnej ma miejsce wówczas, gdy firma zwiększa wielkość sprzedaży , co pociąga za sobą znacznie większy przyrost zysku operacyjnego.
Ujemny efekt dźwigni operacyjnej
Ujemny efekt dźwigni operacyjnej występuje w przypadku zmniejszania wielkości sprzedaży.
Zastosowanie dźwigni operacyjnej przy planowaniu zysku operacyjnego
Wielkość planowanego zysku operacyjnego (EBIT) zależy od planowanego wzrostu sprzedaży, ale także i od stopnia dźwigni operacyjnej.
Znając stopień dźwigni operacyjnej możemy ustalić przyrost zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem ( EBIT) oczekiwany w wyniku planowanego wzrostu sprzedaży (S) przy użyciu formuły: % EBIT = % S * DOL
