Zarządzanie produkcją - Notatki - Zarządzanie produkcją, Notatki z Zarządzanie produkcją i operacjami

Pobierz Zarządzanie produkcją - Notatki - Zarządzanie produkcją i więcej Notatki w PDF z Zarządzanie produkcją i operacjami tylko na Docsity! Zarządzanie produkcją Dyżury : wtorek 16:00 – 17:00, pokój G 112 tel:63 15 970 5.11.2005. Atrybuty przedmiotowości przedsiębiorstwa: - prawne; - społeczno- socjalne; - techniczno- technologiczne. Przedsiębiorstwa państwowe: spółdzielnie, działalność gospodarcza osoby fizycznej, spółki. Spółki 1)Spółki prawa cywilnego - cywilna; 2)Spółki prawa handlowego - akcyjna (spółka kapitałowa) - jawna (spółka osobowa) - z oo. (Spółka kapitałowa) - komandytowa (spółka osobowa) - partnerska (spółka osobowa) - komandytowo- akcyjna (spółka osobowa) Spółki osobowe odpowiadają całym majątkiem. Spółki kapitałowe odpowiadają za całość wniesionego kapitału. Formy organizacyjno prawne. Osobowości prawne posiadają: spółdzielnie, przedsiębiorstwa państwowe, spółki akcyjna, z oo. SYSTEM PRODUKCYJNY =>WEJŚCIE PROCES PRZETWARZANIA WYJŚCIE=> -środki rzeczowe (PRODUKCYJNY) -wyroby, usługi; przedmioty pracy, -brak(wyroby środki pracy; niepełnowartościowe); -kapitał finansowy; -odpady(szkodliwe); -ludzie; Badania i rozwój Sprzedaż i serwis -informacje(o jakości); -informacja; Proces wytworzenia -energia; Proces wytworzenia Proces obsługi, Pomocniczy wytworzenia Proces wytworzenia podstawowy PROCES ZARZĄDZANIA Sprzężenia o charakterze: materialnym, energetycznym, informacyjnym. PRODUKCJA- to świadoma działalność człowieka (ludzi) ustawiona na wytworzenie środków zaspokojenia potrzeb ludzkich. SYSTEM PRODUKCYJNY – to zorganizowany, celowo zaprojektowany i wykonany układ materialny, energetyczny, informacyjny eksploatowany przez człowieka dla produkcji zaspokojenia potrzeb ludzkich. ELEMENTY SYSTEMU PRODUKCYJNEGO 1. Strumień wejścia stanowią: -materialne (środki produkcji); -energetyczne; -informacyjne; -ludzkie(praca); -kapitałowe. 2. Strumień wyjścia stanowią: -wyroby i usługi; -braki: -szkodliwe odpady; -informacje. 3. Proces przetwarzania strumienia wejścia w strumień wyjścia (proces produkcyjny). 4. Proces zarządzania systemem. 5. Sprzężenie materialne, energetyczne i informacyjne między elementami systemu. 1 Na podsystem przetwarzania (produkcji) składają się: WE + WY + proces przetwarzania (produkcji) + sprzężenia. WY PRODUKT Produktywność całkowita = —— = ————— WE NAKŁAD I Efekt max przy nakładach = constans II Nakład min przy efekcie = constans PROCES BADAŃ I ROZWOJU NASTĘPUJE: –› Określenie i zdobycie źródeł finansowania; –› prognozowanie i planowanie strategiczne; –› projektowanie strategii zarządzania; –› konstrukcyjne przygotowanie produkcji; –› technologiczno- produkcyjne przygotowanie produkcji; –› przygotowanie czynników produkcji i szkolenie personelu; –› zapewnienie bazy surowcowej; W procesie wytwórczym następują transformacje elementów WE w elementy WY: –› proces wytwórczy podstawowy obejmujący właściwe przetwarzanie przedmiotu pracy w wyroby gotowe; –› proces wytwórczy pomocniczy obejmujący utrzymanie ruchu, remonty, dostawy czynników energetycznych, zapewnienie funkcjonowania infrastruktury, itp.; –› proces obsługi wytworzenia zapewniający obsługę administracyjną, bhp, ochronę, itp. Proces dystrybucji i serwisu obejmuje zorganizowanie i prowadzenie sieci sprzedaży, obsługi serwisowej. Proces wytwórczy(produkcji) podstawowy składa się z: - procesu przygotowawczego; - procesu obróbki zewnętrznej procesu technologicznego; - procesu transportu; - proces składowania. W procesie przygotowawczym następuje przygotowanie czynników produkcyjnych do procesu transformacji materiału w gotowy wyrób np. zmiana oprzyrządowania maszyny, dobór narzędzi, zapoznanie się wykonawcy z dokumentacją technologiczną. Proces technologiczny stanowi podstawową część procesu produkcyjnego podstawowego. Obejmuje on zespół działań w trakcie, których następuje zmiana kształtu, właściwości fizycznych chemicznych oraz położenia wzajemnego elementów elementów przetwarzanych przedmiotach. 19.11.2005 Przemiany w procesie technologicznym będą zachodziły w wyniku procesów pracy (świadome oddziaływanie człowieka) lub procesów naturalnych (oddziaływania sił przyrody np. fermentacja, dojrzewanie). Procesy technologiczne ze względu na rodzaj użytych środków pracy i sposobu oddziaływania na obrabiany przedmiot dzielimy na: • Procesy ręczne – wykonawca siłą mięśni za pomocą prostego narzędzia zmienia obrabiany przedmiot • Procesy maszynowo-ręczne – wykonawca działa na przedmiot pracy roboczą częścią maszyny • Procesy maszynowo-półautomatyczne – praca wykonawcy ogranicza się do działań pomocniczych np. zakładanie – zdejmowanie obrabianego przedmiotu, nadzór nad prawidłową pracą maszyny • Procesy maszynowe automatyczne – funkcja człowieka ogranicza się do kontroli i regulacji pracy maszyny • Procesy zautomatyzowane – w centrach obróbczych – odbywają się bez bezpośredniego udziału człowieka, maszyny zastępują pracę fizyczną komputery spełniają funkcję sterowania przebiegiem produkcji. Procesy zautomatyzowane mogą przebiegać w 2 układach: • Sztywnych (tradycyjnych) • Elastycznych (zmiennych) • Procesy aparaturowe – gdzie materiały poddaje się procesom fizykochemicznym w odpowiedniej aparaturze nadzorowanym przez aparaturę kontrolno – pomiarową. ESP – elastyczne systemy produkcji (wytwórcze) FSM – flexible manufacturing system – elastyczne systemy wytwórcze CAM – computer aided manufacturing – komputerowo wspomagane procesy wytwórcze CIM – computer integrated manufacturing – komputerowo zintegrowane systemy wytwórcze. Proces technologiczny dzielimy na fazy. Faza technologiczna – to część procesu technologicznego lub odrębny proces o jednorodnym charakterze obróbki. Wewnątrz faz technologicznych występują operacje. Operacja – to zespół czynności realizowany na jednym stanowisku przez jednego wykonawcę (indywidualnego) lub grupowego przy jednym przedmiocie (lub zespole przedmiotów) wykonywany bez przerw na inną pracę. Rodzaje operacji: 2 AD3: Zawansowanej techniki wytwarzania AMT i wysokiej techniki HT opartej na rozwoju informatyk i techniki komputerowej- rozwój techniki komputerowej i informatyki stworzyły możliwość oparcia procesów projektowania i eksploatacji nowoczesnych systemów produkcyjnych produkcyjnych nowe kryteria: -komputeryzacja -robotyzacja -elastyczność wytwarzania -wzrost produktywności przy równoczesnym dowartościowaniu podmiotowej roli człowieka -wzrost znaczenia informacji jako czynnika produkcji Projektuje się tu, zamiast dotychczasowego fragmentarycznego procesu technologicznego proces produkcyjny i związany z nim przepływ materiałów. Projektuje się logistykę procesu produkcyjnego to jest formy przepływu i przetwarzania czynników i informacji w całym procesie przygotowania produkcji oraz dystrybucji i sprzedaży. Elastyczna automatyzacja produkcji pozwala uwzględnić zmiany sytuacji ekonomicznej firmy i coraz nowsze zamówienia, nawet indywidualne. CAP/CAPP(Computer Aided Planning, Computer Aided Process Planning)-komputerowe wspomaganie planowania i przygotowywania procesów wytwórczych CAE(Computer Aided Engineering) komputerowo wspomagane konstruowanie CAD(Computer Aided Design) komputerowo wspomagane projektowanie wyrobów i metod wytwarzania CAMC(Computer Aided Manufacturing Control) Komputerowe sterowanie wytwarzania CAQ/CAQC(Computer Aided Quality, Computer Aided Quality Control)- komputerowe wspomaganie sterowania jakością produkcji Komputerowo zintegrowane systemy wytwórcze CIM to systemy wykorzystujące komputery w sferze planowania, przygotowania produkcji, sterowania wytwarzaniem, sterowania jakością i sprzedażą wyrobów COMPUTER INTEGRATED MANUFACTURING Computer Aided Engineering Rozwój projektowania Computer Aided Design Techniczne przygotowanie -konstrukcja -technologia -tworzenie rysunku -tworzenie wykazu części -organizacja Computer Aided Planning Planowani pracy -wytwarzanie części -montaż, pomiary -pakowanie, wysyłka Computer Aided Manufacturing -programowanie NC -sterowanie pracą urządzeń -przetwarzanie właściwe -nadzór -kontrola danych eksploatacyjnych Computer Aided Quality Zapewnienie jakości -planowanie kontroli -sterowanie kontrolą -realizacja kontroli -zarządzanie środkami kontroli Problem jakości produkcji rozpatruje się w obrębie wyrobów takiego samego rodzaju. Nie mamy tu na myśli różnicy jakościowej między stołem a krzesłem, lecz różnicę w jakości np. krzeseł biurowych czy krzeseł kuchennych. A więc jakość produktu oznacza osiągane przez obiekty tego samego rodzaju różnego poziomu doskonałości. W odniesieniu do produkcji przemysłowej jakość to zbiór cech stanowiących stanowiących stopniu zaspokojenia potrzeb i spełnienia wymagań konsumenta. Na jakość wyrobu składają się: -jakość wzory(jakość typu) – powstające w wyniku prawidłowego rozpoznawania rynku (potrzeb), prawidłowego przygotowania konstrukcyjnego konstrukcyjnego technologicznego -jakość wykonania- oznaczająca stopień zgodności wytworzonego wyrobu z parametrami jego dokumentacyjnego wzoru; realizacja projektu często odchyla się od idealnego wzorca, ale w obrębie dopuszczalnych granic tolerancji, w obrębie których wyrób uznajemy za zgodny z wzorem (nieprawidłowości funkcjonowania maszyn i urządzeń, wady surowców i materiałów, niedbałość wykonawców, zła organizacja produkcji, nieprawidłowa kontrola techniczna) Jakość wzoru i wykonania wyrobu opuszczającego wytwórnię łącznie określają tkwiące w wyrobie możliwości zaspokojenia potrzeb, to jest poziom tzw. Jakość potencjalna. Dopiero w sferze użytkownika (konsumpcji) następuje oznaczenie rzeczywistego stopnia zaspokojenia potrzeb przez wyrób, to znaczy dochodzi do przerodzenia się jakości potencjalnej w jakość efektywną ( odzwierciedlającą społeczną ocenę jakości wyrobu jak wypadkową indywidualnych, subiektywnych ocen jakości) ISO (International Organization for Standardization) – to normy dotyczące specyfikacji technicznych i innych kryteriów, które mogą być użyte jako zasady, wytyczne, definicje lub wymagania w umowach stron. Umożliwiają one zorientowanie się, że materiały, wyroby, procesy i usługi są odpowiednie do oczekiwań drugiej strony lub spełniają określone wymogi bezpieczeństwa. Po przejściu określonej procedury firma otrzymuje certyfikat zgodności z normą ISO. Dokument ten potwierdza, że firma wypełnia daną normę. Nie znakuje się nią wyrobów, bowiem znaki ISO nie dotyczą jakości wyrobów (jak znak Q), lecz jakości zarządzania. Obecnie w Polsce ukazała się trzecia nowelizacja norm serii 9000, obejmuje ona certyfikację systemów zarządzania; ISO 14000 obejmuje certyfikacje systemów zarządzania środowiskiem. 5 W Unii Europejskiej jest obligatoryjnym w branży spożywczej system HARCAP(Hazard Qualy i sof Control Critical Points). Jest to system kontroli punktów krytycznych, który identyfikuje, ocenia i kontroluje zagrożenia bezpieczeństwa zdrowotnego żywności. Jego podstawą jest higiena produkcji, zakładu i personelu w firmach przetwórczych przemysłu spożywczego spożywczego oraz w przedsiębiorstwach wytwarzających urządzenia, opakowania lub świadczących dla niego usługi. Kompleksowe zarządzanie jakością TQM (Total Quality Mangament) jest sposobem zarządzania poprawiającym efektywność, elastyczność, konkurencyjność organizacji jako całości. Dla efektywności całej organizacji wszystkie jej elementy muszą ze sobą bezproblemowo współdziałać i posiadać zdolność organizowania się na każdym poziomie. Każda osoba i jej działanie mają wpływ na działania pozostałych osób. Metoda TQM nie ogranicza się do działalności wytwórczej musi obejmować także pozostałe sfery działalności jak marketingową, finansowa, handlową, projektową, badawczo-rozwojową, zaopatrzeniową itp. Pracownicy poszczególnych działów traktują siebie nawzajem jako klientów wewnętrznych i starają się zaspokoić ich potrzeby. 17.12.2005 Normy zużycia materiałowego mogą przyjmować takie postacie jak: - normy jednostkowe (na jednostkę wyrobu) - normy zbiorcze (na grupy wyrobów) - normy uzysku (wielkość produktu na jednostkę bezwzględnych lub % uzyskana na jednostkę wyrobu) - normy wydajności (ilość bezwzględna lub % materiału w wyrobie w stosunku do ilości materiału poddanej obróbce - normy wsadu (ilość poszczególnych materiałów używanych wspólnie w określonych propozycjach dla uzyskania jednostki wyrobu. W zależności od podmiotu, w którym normy mają być stosowane spotykamy normy zużycia indywidualne i grupowe. W przypadku, gdy norma zużycia materiału netto mamy doczynienia z normą teoretyczną. Jeśli zostaną w niej uwzględnione odpady uzasadnione uzyskamy normę techniczną. Zapasy produkcyjne materiałów to ilość lub wartość zakupionych, a niewprowadzonych do produkcji materiałów. Czynniki określające wielkość zapasów to: - warunki technologiczne - różnorodność różnorodność nierównomierność zużycia stosowanych asortymentów - warunki zaopatrzenia jak transport, dystrybucja i osiągalność materiałów np. ich sezonowość Norma zapasu materiałowego jest to niezbędna ilość materiału, która powinna się znajdować w magazynie dla zapewnienia ciągłość produkcji przy określonej częstotliwości dostaw. W zależności od funkcji, jaką pełnią zapasy dzielimy na: - zapas rezerwowy – potrzebny do ciągłości produkcji w przypadku opóźnienia w planowanej dostawie - zapas minimalny – określa ilość materiału w magazynie ponad poziom zapasu rezerwowego tuż przed planowaną dostawą - zapas bieżący – ilość materiału w magazynie kształtowana na bieżąco przez zużycie - zapas maksymalny – ilość materiału znajdująca się w magazynie tuż po dostawie Planowanie i sterowanie zasobami materiałowymi MRP-1 (Material Reuivements Planning)- stanowi połączenie w jeden kompleksowy system takich zakresów jak przewidywanie i określanie wielkości zamówień zamówień terminów dostaw materiałów, określanie wielkości partii produkcyjnej, określanie momentów rozpoczęcia produkcji i wielkość zapasów w magazynach i w procesie wytwarzania. Planowanie i sterowanie zasobami produkcyjnymi MRP-2 (Manufacturing Resocure Planning) to zamknięty system zarządzania i sterowania produkcją obejmujący cały system gospodarczy firmy. Do procesu planowania i sterowania innymi czynnikami produkcji ( maszyny, powierzchnia, energia, praca, informacje, kapitał). Informacja o postępach produkcyjnych produkcyjnych relacjach czasowych oraz wielkości sprzedaży. Integracja tym systemem w zakładzie przemysłowym obejmuje planowanie, zakupy, wytwarzanie, całą inżynierię produkcyjną wraz z przygotowaniem i remontami oraz zapasy, dystrybucję, obsługę serwisową i sprzedaż. Do klasycznych harmonogramów zaliczamy KARTY GANTY’A. Pokazują one działania produkcyjne jako poziome słupki na skali czasu, w podziale na operacje, czas jednostkowy operacji, liczba stanowisk, wykonawców i urządzenia. Pozwalają na zapis odchyleń od harmonogramu czasu i diagnozy przyczyn tych nieprawidłowości. Wśród metod sieciowych występują KARTY CZASU SIECIOWEGO CPM (Critical Path Metod) – metoda ścieżki krytycznej wskazuje ona tzw. Ścieżkę krytyczną, czyli łańcuch kolejno po sobie następujących czynników, które wśród wszystkich takich ciągów czynności zajmuje najwięcej czasu i tym samy wyznacza czas wykonania zadania, koncentrujemy się na usprawnieniu czynności leżących na ścieżce krytycznej. Skracanie czynności pozostałych łańcuchów czasu wykonania – niezmierny, bowiem pozostanie czas czynności najdłuższego ciągu tzn. ścieżki krytycznej. Karta czasu jest siecią strzałek wrysowaną w skalę czasu. Humanizacja pracy wg J.L Burbidge’a: - praca jest czymś naturalnym i satysfakcjonującym człowieka - pomiędzy sposobem planowania i organizacji pracy a satysfakcją pracownika istnieje zależność Owa satysfakcja jest zmniejszona przez: • podział pracy na małe zadania monotonne i niewymagające zwiększonego wysiłku • centralne planowanie odsuwające pracowników od udziału w decyzjach • nienaturalny wysiłek fizyczny wymuszony biegiem maszyn, taśmy produkcyjnej itd. • stosowanie form organizacji niepozwalających realizować potrzeb pracowniczych • niedostosowanie maszyn i urządzeń do fizycznych możliwości pracownika. 6 7