Pobierz Zasady funkcjonowania kont księgowych - Notatki - Rachunkowość i więcej Notatki w PDF z Rachunkowość finansowa tylko na Docsity!
Zasady funkcjonowania kont księgowych
CZĘŚĆ TEORETYCZNA
- Zasady konta i jego budowa
- Funkcjonowanie konta.
- Klasyfikacja kont księgowych 3.1 Konta bilansowe 3.2 Konta niebilansowe 3.3 Konta rozliczeniowe 3.4 Konta wynikowe
- Plan kont 5.Podsumowanie wiedzy o funkcjonowaniu kont księgowych Bibliografia CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
CZĘŚĆ TEORETYCZNA
- Zasady konta i jego budowaKonto jest to urządzenie księgowe służące do rejestracji jednorodnych operacji gospodarczych. Każde konto posiada nazwę, która określa jego treść, to znaczy charakter i treść rejestrowanych na tym koncie operacji. A zatem, już sama nazwa konta informuje o treści i rodzaju rejestrowanych na nim operacji.
Charakterystyczną cechą konta jest to, że posiada ono dwie strony. Jedna strona jest przeznaczona do rejestracji zmian o charakterze zwiększającym, druga służy do ujmowania zmian o charakterze zmniejszającym. Lewa strona konta jest nazywana stroną Debet (skrót Dt) lub Winien (skrót Wn). Prawa strona konta nosi natomiast nazwę Credit (skrót Ct) lub Ma. Polskich nazw stron konta Winien i Ma nie należy rozumieć dosłownie, gdyż może to prowadzić do nieporozumień. Słowo Winien i Ma nie oznaczają nic innego, jak tylko umowne nazwy stron konta. Każda ze stron zawiera miejsce na rejestrację wartości (kwoty) operacji gospodarczej, a ponadto- na elementy objaśniające dokonanie zapisu. Do tych elementów zalicza się: datę wykonania rejestracji, oznaczenie dowodu (symbolowe lub skrótowe) stanowiącego podstawęrejestracji, krótką treść, charakteryzującą rejestrowaną operację, oznaczenie konta współdziałającego w zapisie operacji gospodarczej. Do celów dydaktycznych oraz do prezentacji schematów księgowań w rachunkowości stosuje się uproszczoną postać konta, nazywaną kontem teowym. Nie zawiera ono danych informacyjnych a jedynie numer i sumę operacji gospodarczej. Nazwa konto teowe wynika z podobieństwa jego postaci graficznej do dużej litery T. Konto teowe ma więc następującą postać graficzną:Debet (Dt) Credit (Ct)Winien (Wn) Ma (Ma)- obciążenie konta - uznanie konta lub lub-
debetowanie konta - kredytowanie kontaW praktyce ewidencji księgowej stosowane są różne postacie graficzne konta. Powszechnie stosowanymi formami konta księgowego są: układ dwustronnej tabeli (folio), jednostronny układ konta (pagina). Konto folio:MateriałyWinien MaData Nr dow. Treść Kwota(w zł) Data Nr dow. Treść Kwota(w zł)Styczeń518 Pk-1Pz-4 Stan z bilansu otwarciaPrzyjęto do magazynu 19 0008 600 Styczeń 8 Rw-6 Wydanie z magazynu 3 800Jedna strona tabeli przeznaczona jest do zapisywania całości operacji gospodarczych zwiększających stan konta, a druga operacji zmniejszających ten stan. Konto pagina:KasaData Nr dow. Treść Kwota (w zł) Wn MaCzerwiec16 WB-45Wb-46 Podjęto z banku do kasyWpłynęła gotówką do kasy należność od odbiorcy 2 0001 700 --Na tym koncie występują dwie odrębne kolumny dotyczące odrębnych zapisów kwot po stronie Debet i zapisów kwot po stronie Credit. Niezależnie od zastosowania układu graficznego, każda forma konta ma identyczną zawartość informacji.2. Funkcjonowanie konta. Z funkcjonowaniem konta księgowego związane są określone czynności, na które składają się: założenie konta otwarcie konta zapis operacji gospodarczych zamknięcie kontaZałożenie konta polega na wpisaniu jego nazwy oraz symbolu cyfrowego nadawanego mu w zakładowym planie kont.Otwarcie konta następuje przez: wpisanie stanu początkowego z bilansu otwarcia lub wpisanie kwoty pierwszej operacji gospodarczej księgowanej na danym koncie, jeśli konto to nie występowało w bilansie otwarcia. Czynności związane z zapisem operacji gospodarczych po każdej ze stron konta mają swoje tradycyjne określenia. Księgowanie operacji po stronie Wn określa się obciążeniem konta lub debetowaniem konta. Podobnie księgowanie operacji gospodarczej po stronie Ma określa się jako uznanie konta lub kredytowaniem konta. Rejestracja operacji gospodarczych na kontach prowadzona jest przez stosowanie zasady podwójnego zapisu. Zasada ta polega na tym, że każda operacja księgowana jest:
- Na co najmniej dwóch kontach,
- Po przeciwnych stronach konta,
- W tej samej kwocie.Zasada ta stanowi konsekwencję metody bilansowej. Dzięki tej zasadzie nie narusza się równowagi bilansowej.
- obciążenie konta lub
- uznanie konta lub
- zapisanie w ciężar konta lub
- zapisanie na dobro konta lub
- księgowanie po stronie Winien (Debet) lub
- księgowanie po stronie Ma (Credit) lubdebetowanie konta.
- kredytowanie konta.
do aktywów bilansuWn Konto aktywne MaSp) Saldo początkowe (debetowe)(+) Zwiększenia (obroty debetowe) ( - ) Zmniejszenia (obroty kredytowe)Obroty debetowe z Sp
Obroty kredytowe Saldo końcowe (debetowe) ( Sk Obroty konta = Obroty konta Konta pasywne - przeznaczone do rejestracji stanu i zmian składników objętych pasywami bilansu Konta aktywno-pasywne służą do ewidencji stanu i zmian zarówno składników aktywów jak i pasywów.
3.2 Konta niebilansowe
Konta niebilansowe to pozostałe konta przeznaczone do odzwierciedlania procesów gospodarczych przebiegających w jednostce gospodarczej w ciągu okresu sprawozdawczego. Do kont niebilansowych zalicza się trzy grupy kont księgowych: Konta wynikowe służą do ujęcia operacji gospodarczych odzwierciedlających proces powstawania wyniku finansowego w jednostce gospodarczej. Na koniec roku obrotowego salda kont wynikowych przenosi się do rachunku zysków i strat. Konta rozliczeniowe przeznaczone do ewidencjonowania zmian procesów, które w ciągu okresu sprawozdawczego powinny być całkowicie rozliczone. Na koniec okresu sprawozdawczego konta takie nie wykazują sald. Konta korygujące o charakterze uzupełniającym w stosunku do kont bilansowych. Konta korygujące towarzyszą kontom bilansowym i nie mogą bez nich wystąpić. Na koniec okresu sprawozdawczego saldo konta korygującego wpływa na wysokość salda podstawowego. Konta księgowe mogą być również klasyfikowane ze względu na szczegółowość wykazywanych na nich informacji. Są to: Konta syntetyczne charakteryzują się wyższym stopniem agregowania operacji gospodarczych. Funkcjonują zgodnie z zasadą podwójnego zapisu.
Konta analityczne służą do uszczegółowienia zapisów dokonywanych na kontach syntetycznych i funkcjonują na zasadzie zapisu powtarzanego. 3.3 Konta rozliczeniowe
Odrębną grupą kont są konta rozliczeniowe, które mogą przyjmować charakter kont bilansowych lub niebilansowych. Jest to uzależnione od tego, czy saldo lub salda tych kont są zamykane bilansem, czy też przenoszone na konto Wynik finansowy lub też posiadają saldo równe zeru. Bez względu jednak na sposób przenoszenia salda końcowego, są to
konta charakteryzujące jakiś proces lub umożliwiające rozliczenie jakiegoś procesu. Stąd wywodzi się ich nazwa. Do kont rozliczeniowych zaliczamy: Rozliczenie zakupu Rozliczenie wyniku finansowego Rozliczenie kosztów (prostych) Rozliczenie kosztów działalności
3.4 Konta wynikowe W jednostkach gospodarczych oprócz operacji bilansowych, które wpływają bezpośrednio na zmiany aktywów i pasywów, występuje również wiele operacji związanych z powstawaniem wyniku finansowego działalności. Osiąganie tego wyniku wiąże się z ponoszonymi przez jednostkę kosztami i stratami oraz uzyskiwaniem przychodów i zysków. Porównując koszty i straty oraz przychody i zyski ustala się ostateczny wynik finansowy. Do ewidencji operacji gospodarczych stosuje się konta wynikowe.Wyróżniamy następujące konta wynikowe: Konta kosztów Konto strat nadzwyczajnych Konto przychodów Konto zysków nadzwyczajnych Konto wyniku finansowego
Konta kosztów są obciążone z tytułu ponoszonych kosztów, natomiast uznawane z tytułu zmniejszenia kosztów pod koniec okresu na wynik finansowy.Konto strat nadzwyczajnych obciąża się wartością ujawnionych strat, natomiast uznaje się tytułem zmniejszenia strat i przeniesienia na wynik finansowy.Konto przychodów uznaje się z tytułu osiągniętych przychodów, ze sprzedaży oraz korekt zwiększających te przychody, natomiast obciąża się z tytułu korekt zmniejszających przychód oraz przeniesienia przychodów na wynik finansowy. Konto zysków nadzwyczajnych funkcjonuje analogicznie. Uznaje się je z tytułu ujawnionych zysków, natomiast obciąża się z tytułu korekt zmniejszających zyski oraz przeniesienia zysków nadzwyczajnych na wynik finansowy. Wynik finansowy to szczególne konto. Służy do ustalenia wyniku finansowego netto oraz jest podstawą do sporządzenia drugiego, oprócz bilansu, elementu rocznego sprawozdania finansowego, jakim jest rachunek zysków i strat.Na koncie wyniku finansowego odbywa się porównanie osiągniętych przychodów i zysków z poniesionymi kosztami i stratami. Saldo końcowe może mieć charakter debetowego (oznaczającego stratę netto) lub kredytowego (oznaczającego zysk netto). Konto Wynik finansowy może być traktowane jako konto wynikowe, a także jako konto
75-1 Koszty finansoweZespół 2 Rozrachunki i roszczenia 76-0 Pozostałe przychody operacyjne 20 Rozrachunki z odbiorcami 76-1 Pozostałe koszty operacyjne 21 Rozrachunki z dostawcami 77-0 Zyski nadzwyczajne 22 Rozrachunki publicznoprawne 77-1 Straty nadzwyczajne 23 Rozrachunki z pracownikami 79-0 Obroty wewnętrzne 24 Pozostałe rozrachunki 79-1 Koszty obrotów wewnętrznych 25 Rozrachunki wewnątrzzakładowe 29 Odpisy aktualizujące rozrachunki Zespół 8 Kapitały (fundusze) własne, fundusze specjalne i wynik finansowyZespół 3 Materiały i towary 80 Kapitał ( fundusz) podstawowy 30 Rozliczenie zakupu 81-1 Kapitał (fundusz) zapasowy 31 Materiały 81-2 Kapitał (fundusz) rezerwowy 33 Towary 81-3 Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny 34 Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów 82 Rozliczenie wyniku finansowego i towarów 83 Rezerwy 84 Przychody przyszłych okresówZespół 4 Koszty według rodzajów i ich rozliczeni ( 84 Rozliczenie międzyokresowe przychodów) 40 Koszty według rodzajów 85 Fundusze specjalne 49 Rozliczenie kosztów 86 Wynik finansowy 87 Podatek dochodowy i inne obowiązkowe obciążenia wyniku finansowegoKonta 03 i 09 można połączyćKonta 20 i 21 można połączyćKonto 25 można włączyć do konta 24Konta 50 i 52 można połączyćKonta 64 i 65 można połączyćKonta 79-0 i 79-1 mają przede wszystkim ułatwić sporządzenie rachunku zysków i strat w postaci porównawczej. Mogą być stosowane również w razie sporządzania rachunku zysków i strat w postaci kalkulacyjnej, służąc do ewidencji tzw. Obrotów wewnętrznych, dokonywanych w ramach jednostki i jej oddziałów.Konta 83 i 29 mogą być prowadzone łącznie Na podstawie powyższego można dojść do pewnych uogólnień, uogólnień mianowicie: Plan kont zbudowany jest na zasadzie dziesiętnej (możliwość tworzenia 10 zespołów,a w każdym zespole 10 grup kont), Konstrukcja zespołów jest oparta na kryterium podmiotowo-przedmiotowym (decydują potrzeby informacyjne jednostki i wymogi sprawozdawczo-fiskalne), Rozbudowa planu kont jest praktycznie niczym nie ograniczona.Kończąc, należy podkreślić że konstrukcja ZAK. Powinna gwarantować takie ujęcie operacji gospodarczych na kontach, aby uzyskać rzetelny obraz sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej oraz jej wynik finansowy, a także aby móc na tej podstawie sporządzić obligatoryjne sprawozdanie
finansowe> Ponadto ZAK. Powinien stwarzać podstawy i umożliwiać realizację kontroli wewnętrznej.
5.Podsumowanie wiedzy o funkcjonowaniu kont księgowych
Omówione ogólne zasady funkcjonowania kont księgowych stanowią jakby istotę rachunkowości. Ich zrozumienie i zapamiętanie umożliwi uczącemu się poznać wymogi tworzenia informacji w rachunkowości, a także ułatwi opanowanie procesów kontroli, które można realizować dzięki rachunkowości. Podsumowaniem dotychczasowej wiedzy o kontach jest załączony schemat powiązań między kontami i sposobem ich zamykania.
Bibliografia -Rachunkowość finansowa -Zdzisław Kołaczy, Poznań 1999, Wydawnictwo Akademi Ekonomicznejo -Rachunkowość -Edward Nowak, Warszawa 1999, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczneo -Rachunkowość -Praca Zbiorowa pod redakcją Teresy Kiziukiewicz, Wrocław 2001, Ekspert Wydawnictwo i Doradztwo o Zasady -Rachunkowości -Zdzisław Kołaczyk, Poznań 1999, wyd. eMPIo -Organizacja rachunkowości w przedsiębiorstwie. Teresa kiziukiewicz, Warszawa 2002 , PWE
CZĘŚĆ PRAKTYCZNA
Zadanie: Zgodnie z zestawieniem obrotów i sald Spółki z o.o.MIR w Koszalinie sporządzonym za grudzień br. Stany poszczególnych składników przedstawiały się następująco:Lp. Wyszczególnienie Suma
- Środki trwałe 80 000
- Towary 20 000
- Należności z tytułu dostaw i usług 3 000
- Należności z tytułu ceł, podatków, ubezpieczeń społ. 1 000
- Środki pieniężne na rachunku bankowym 6 500
- Środki pieniężne w kasie 1 500
- Kapitał zakładowy 72 000
- Kapitał zapasowy 16 000
- Zysk netto z lat ubiegłych 8 000
- Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 15 000
- Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 1 000W miesiącu grudniu miały miejsce następujące operacje gospodarcze:Lp. Wyszczególnienie Wartoś
