Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r. Strona 2 z 13. Temat 1. ... I. (IV etap edukacyjny) poziom rozszerzony.
Typologia: Publikacje
1 / 13
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Rodzaj dokumentu:
Formy arkusza:
Data publikacji
Warszawa 2020
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r.
Temat 1. Określ, jaki problem podejmuje Bożena Chrząstowska w podanym tekście. Zajmij stanowisko wobec rozwiązania przyjętego przez autorkę, odwołując się do tego tekstu oraz innych tekstów kultury. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.
(Bożena Chrząstowska, Prawda i „zmyślenie” literackie )
Wytyczne do tematu 1.
Wymagania ogólne Wymagania szczegółowe I. Uczeń rozumie teksty o skomplikowanej budowie; dostrzega sensy zawarte w strukturze głębokiej tekstu; rozpoznaje funkcje tekstu i środki językowe służące ich realizacji; ma świadomość kryteriów poprawności językowej.
I. (IV etap edukacyjny) poziom podstawowy. Uczeń: 1.1) odczytuje sens całego tekstu. 1.4) wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu, rozpoznaje w nim środki językowe i ich funkcję w tekście. 1.5) wyróżnia argumenty, kluczowe pojęcia i twierdzenia w tekście argumentacyjnym, dokonuje jego logicznego streszczenia. 3.3) zna pojęcie aktu komunikacji językowej i wskazuje jego składowe (nadawca, odbiorca).
I. (IV etap edukacyjny) poziom rozszerzony. Uczeń: 1.2) twórczo wykorzystuje wypowiedzi krytycznoliterackie i teoretyczno-literackie.
II. Uczeń w interpretacji tekstu stosuje wiedzę o kontekstach; odczytuje rozmaite sensy dzieła.
II. (IV etap edukacyjny) poziom podstawowy. Uczeń: 1.1) określa problematykę utworu. 3.1) wykorzystuje w interpretacji elementy znaczące dla odczytania sensu utworu (słowa-klucze). 3.2) wykorzystuje w interpretacji utworu konteksty (np. literackie, kulturowe, filozoficzne, religijne). 4.1) dostrzega związek języka z wartościami, rozumie, że język podlega wartościowaniu.
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r.
Określenie problemu
Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu
Poprawność rzeczowa
Zamysł kompozycyjny
Spójność lokalna Styl tekstu^
Poprawność językowa
Poprawność zapisu
Określenie problemu zgodne z tekstem i pełne
Stanowisko adekwatne do tekstu i pełne
Brak błędów rzeczowych
Kompozycja funkcjonalna
Pełna spójność wypowiedzi lub nieznaczne zaburzenia spójn.
Styl stosowny
Brak błędów lub nieliczne błędy nierażące
Zapis w pełni poprawny lub nieliczne błędy nierażące
6 Określenie problemu zgodne z tekstem , ale niepełne
Stanowisko adekwatne do tekstu , ale niepełne
Zaburzenia funkcjonalności kompozycji
Znaczne zaburzenia spójności
Styl częściowo stosowny
Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące
Liczne błędy nierażące lub nieliczne błędy rażące 3 Określenie problemu częściowo zgodne z tekstem
Stanowisko częściowo adekwatne do tekstu 0 Brak określenia problemu lub problem niezgodny z tekstem
Brak stanowiska lub stanowisko nieadekwatne do tekstu
Jeden błąd lub więcej błędów rzeczowych
Brak zamysłu kompozycyjnego
Wypowiedź niespójna
Styl niestosowny
Liczne błędy rażące
Liczne błędy rażące
UWAGA Jeśli w kategorii A praca uzyska 0 punktów , egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli w kategorii A praca uzyska 3 punkty , a w kategorii B – 0 punktów , egzaminator nie przyznaje punktów w pozostałych kategoriach. Jeśli praca składa się z mniej niż 300 słów , egzaminator przyznaje punkty tylko w kategoriach A, B i C. Pojawienie się błędu kardynalnego dyskwalifikuje pracę – zdający otrzymuje 0 punktów.
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Objaśnienia dotyczące oceny wypowiedzi argumentacyjnej A. Określenie problemu. Zdający powinien zrozumieć, jaki problem podejmuje autor w przedstawionym fragmencie tekstu oraz sformułować ten problem. Określenie problemu jest oceniane ze względu na to, czy jest zgodne z tekstem i czy jest pełne.
Określenie problemu uważa się za − pełne , jeśli praca zawiera zarówno odtworzenie problemu (np. w postaci pytania), jak i jego interpretację, czyli umieszczenie tego problemu w odpowiednim kontekście. Interpretacja problemu powinna być uzasadniona (np. wagę problemu można uzasadnić jego historycznymi uwarunkowaniami lub współczesnymi implikacjami). − niepełne , jeśli praca nie zawiera interpretacji trafnie rozpoznanego problemu. − częściowo zgodne z tekstem, jeśli zdający nie w pełni rozpoznaje problem główny lub wydobywa z tekstu tylko problem drugorzędny. B. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu.
Uczeń powinien omówić i ocenić rozwiązanie zaproponowane przez autora w przedstawionym tekście. Sformułowanie stanowiska zdającego wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu jest oceniane ze względu na to, czy jest adekwatne do tekstu i czy jest pełne.
Sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za: − częściowo adekwatne do tekstu , gdy zniekształca rozwiązanie proponowane przez autora. − pełne , gdy zawiera ono odtworzenie rozwiązania przyjętego przez autora tekstu oraz trafne odwołania do innych tekstów kultury uzasadniające stanowisko zdającego. − niepełne , kiedy brak trafnego odwołania do innych tekstów kultury uzasadniających stanowisko zdającego. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na sformułowanie stanowiska wobec rozwiązania przyjętego przez autora tekstu uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe.
Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego.
D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez zdającego gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego sformułowania stanowiska i uzasadniających je argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie i konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń).
Kompozycja jest funkcjonalna , jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna.
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r.
Temat 2. Dokonaj interpretacji porównawczej podanych tekstów. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.
(Jan Kochanowski, Do snu i Zbigniew Herbert, Język snu )
Wytyczne do tematu 2.
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r.
Egzamin maturalny z języka polskiego – termin główny 2020 r.
Objaśnienia dotyczące oceny interpretacji porównawczej A. Koncepcja interpretacji porównawczej jest efektem poszukiwania przez zdającego sensów wynikających z zestawienia tekstów i wymaga ustalenia pewnych obszarów porównania, w których szuka się podobieństw i/lub różnic między utworami, a następnie wyciąga z tego wnioski. Koncepcja jest oceniana ze względu na to, czy jest niesprzeczna z utworami i czy jest spójna.
Koncepcja jest: − niesprzeczna z utworami , jeśli znajduje potwierdzenia w obu tekstach, przy czym porównywane obszary są dla tekstów trafne i istotne, a nie drugorzędne. − częściowo sprzeczna z utworami, jeśli jedynie we fragmentach (lub fragmencie) znajduje potwierdzenie w tekstach lub porównywane obszary są dla tekstów drugorzędne. − całkowicie sprzeczna z utworami, jeśli nawet we fragmentach (lub fragmencie) nie znajduje potwierdzenia w tekstach. Koncepcja jest: − spójna , gdy wypowiedź w sposób wystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej obejmuje i łączy w całość sensy obu utworów. − częściowo spójna , gdy wypowiedź obejmuje i łączy sensy obu utworów, ale w sposób niewystarczający dla uzasadnienia tezy/hipotezy interpretacyjnej. − niespójna , gdy wypowiedź obejmuje sensy każdego tekstu, ale ich nie łączy (tzn. wypowiedź składa się z dwóch niepowiązanych ze sobą interpretacji). Brak koncepcji to brak wskazania zasady zestawienia utworów.
B. Uzasadnienie interpretacji jest oceniane ze względu na to, czy jest trafne i czy jest pogłębione. Uzasadnienie trafne zawiera wyłącznie powiązane z tekstami argumenty na rzecz odczytania sensów wynikających z zestawienia utworów. Argumenty muszą wynikać ze sfunkcjonalizowanej analizy, to znaczy wywodzić się z formy lub/i treści tekstów.
Uzasadnienie jest: − częściowo trafne , jeśli w pracy – oprócz argumentów niepowiązanych z tekstami lub/i niewynikających ze sfunkcjonalizowanej analizy – pojawi się przynajmniej jeden argument powiązany z tekstami i wynikający ze sfunkcjonalizowanej analizy. − pogłębione , jeśli znajduje potwierdzenie nie tylko w tekstach, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym). Zdający powinien choć częściowo rozwinąć przywołany kontekst, aby uzasadnić jego pojawienie się. − niepogłębione , gdy wszystkie argumenty są sfunkcjonalizowane, ale zdający przywołał je tylko z tekstów albo tylko z kontekstów. C. Poprawność rzeczową ocenia się na podstawie liczby błędów rzeczowych. Pomyłki (np. w nazwach własnych lub datach) niewpływające na koncepcję interpretacyjną uważa się za usterki, a nie błędy rzeczowe.
Zasady oceniania rozwiązań zadań
Błąd kardynalny to błąd rzeczowy świadczący o nieznajomości (1) tekstu kultury, do którego odwołuje się zdający, oraz (2) kontekstu interpretacyjnego przywołanego przez zdającego.
D. Kompozycja oceniana jest ze względu na funkcjonalność segmentacji i uporządkowanie tekstu zgodnie z wybranym przez ucznia gatunkiem wypowiedzi. Należy wziąć pod uwagę, czy w tekście zostały wyodrębnione – językowo i graficznie – części pracy oraz akapity niezbędne dla jasnego przedstawienia koncepcji interpretacyjnej i uzasadniających ją argumentów, a także czy wyodrębnione części i akapity są logicznie oraz konsekwentnie uporządkowane (bez luk i zbędnych powtórzeń).
Kompozycja jest funkcjonalna , jeśli podział tekstu na segmenty (części) i ich porządek (układ) są ściśle powiązane z porządkiem treści i realizowanymi w tekście funkcjami retorycznymi. Odejście od zasady trójdzielnej kompozycji nie jest błędem, jeśli segmentacja jest funkcjonalna.
E. Spójność lokalną ocenia się na podstawie zgodności logicznej i gramatycznej między kolejnymi, znajdującymi się w bezpośrednim sąsiedztwie zdaniami w akapitach. Znaczne zaburzenia spójności wypowiedzi to np. akapity zbudowane z sekwencji zdań niepowiązanych ze sobą ani logicznie, ani gramatycznie (potok luźnych myśli, skojarzeń).
Styl uznaje się za: − stosowny , jeśli zachowana jest zasada decorum (dobór środków językowych jest celowy i adekwatny do wybranego przez ucznia gatunku wypowiedzi, sytuacji egzaminacyjnej, tematu i intencji wypowiedzi oraz odmiany pisanej języka). Dopuszcza się drobne, sporadyczne odstępstwa od stosowności. − częściowo stosowny, dotyczy wypowiedzi, w której zdający niefunkcjonalnie łączy różne style, nie kontroluje jednolitości stylu, np. w wypowiedzi pojawiają się wyrazy i konstrukcje z języka potocznego, nieoficjalnego, wtręty ze stylu urzędowego, nadmierna metaforyka. Mieszanie różnych stylów wypowiedzi uznaje się za uzasadnione, jeśli jest funkcjonalne. − niestosowny , jeśli wypowiedź zawiera np. wulgaryzmy lub ma charakter obraźliwy. Styl wypracowania nie musi być zgodny z upodobaniami stylistycznymi egzaminatora.
G. Poprawność językowa oceniana jest ze względu na liczbę i wagę błędów składniowych, leksykalnych, słowotwórczych, frazeologicznych, fleksyjnych i stylistycznych. Błąd stylistyczny to konstrukcja zgodna z normą językową, ale niewłaściwa w sytuacji, w której powstaje tekst, oraz nieodpowiednia dla stylu, w jakim tekst jest pisany, np. udziwniona metafora, niefunkcjonalny kolokwializm, wulgaryzm, nieuzasadnione powtórzenie leksykalne lub składniowe. Błędów logicznych nie uznaje się za błędy stylistyczne.
H. Poprawność zapisu ocenia się ze względu na liczbę błędów ortograficznych i interpunkcyjnych (szacowaną odpowiednio do objętości tekstu) oraz ich wagę (błędy rażące i nierażące). Za błąd rażący uznaje się błąd, który polega na naruszeniu ogólnej reguły ortograficznej lub interpunkcyjnej w zapisie słów lub fraz o wysokiej frekwencji. Ewentualne wątpliwości rozstrzygają ustalenia Rady Języka Polskiego i klasyfikacja błędów interpunkcyjnych Jerzego Podrackiego.
Zasady oceniania rozwiązań zadań
k) brak przecinka między jednorodnymi (równorzędnymi) składnikami (częściami zdania) szeregu, którego części składowe nie są połączone spójnikami, a także brak spójnika między składnikami powtórzonymi (Kupiła w sklepie mąkę, cukier i inne produkty) l) brak dwukropka przed przytoczeniem cudzych lub własnych słów m) brak dwukropka przy wymienianiu tytułu dzieła, nazwy, terminu, jeżeli nie są one w tekście w inny sposób wyróżnione (np. kursywą lub cudzysłowem) n) brak myślnika (otwierającego i zamykającego), ujmującego wyrazy lub wypowiedzenia wtrącone. Uwaga: tę samą funkcję pełnia nawiasy albo przecinki o) brak myślników (lub myślnika) wydzielających człony wtrącone w cytowany tekst oraz tekst odautorski w partiach dialogowych p) brak cudzysłowu w tytułach publikacji, cytowanych wyrazach, zdaniach i wyrażeniach, jeżeli nie są one wyróżnione inaczej (np. kursywą).
W pracy maturalnej z języka polskiego autorstwa zdającego, u którego stwierdzono dysleksję i dysortografię, nie należy uwzględniać w ocenie następujących błędów:
a) zmienionej kolejności liter w wyrazach,
b) wstawionych dodatkowo liter w wyrazie, opuszczonych lub przestawionych liter,
c) opuszczonego początku lub końca wyrazu,
d) występowania w wyrazach głosek dźwięcznych zamiast bezdźwięcznych i odwrotnie,
e) mylenia głosek „ i ” i „ j ”, głosek nosowych z końcówką fleksyjną, np.: ę-em , ą-om ,
f) mylenia przedrostków z przyimkami, np.: pode szły ; błędnego zapisywania przyimków z rzeczownikami i przysłówkami, np.: wklasie, zachwilę, napewno ,
g) niewłaściwego zapisu spółgłosek miękkich, np.: rosinie zamiast rośnie , skosiny zamiast skośny ,
h) błędnego stosowania lub niestosowania znaków interpunkcyjnych.
