Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Prawo administracyjne to zespół norm regulujący organizację i działanie administracji publicznej. Istnieją różne podziały tego prawa. Jeden z nich rozróżnia:.
Typologia: Prezentacje
1 / 24
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Wprowadzenie Przeczytaj Gra interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela
Bibliografia:
Źródło: Kodeks postępowania administracyjnego, dostępny w internecie: prawo.sejm.gov.pl [dostęp 15.06.2020 r.]. Źródło: Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 13.08.2020 r.]. Źródło: oprac. własne.
Przeczytaj
Prawo administracyjne to zespół norm regulujący organizację i działanie administracji publicznej. Istnieją różne podziały tego prawa. Jeden z nich rozróżnia:
prawo ustrojowe – dotyczy organów administracji publicznej, ich klasyfikacji, kompetencji, właściwości i wzajemnych powiązań; prawo materialne – zawiera normy traktujące o wzajemnych uprawnieniach i obowiązkach administracji publicznej i obywateli; prawo formalne (procesowe) – dotyczy postępowania administracyjnego i sądowo‐administracyjnego.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Szczególnymi źródłami prawa administracyjnego są akty prawa miejscowego. Są to przepisy prawa powszechnie obowiązującego na oznaczonej części terytorium państwowego wydane przez uprawnione organy. Podstawą do ich wydania jest zawsze upoważnienie ustawowe. Akty prawa miejscowego są wydawane przez organy samorządu terytorialnego (np. uchwały rady gminy, uchwały rady powiatu, uchwały sejmiku województwa) oraz terenowe organy administracji rządowej.
Administracja publiczna to zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli wynikających ze współżycia ludzi w społeczności, realizowane przez organy państwa i samorządu terytorialnego.
Administrację publiczną można podzielić na państwową i samorządową , i przyporządkować jej realizację m.in. następujących funkcji: funkcja administracji publicznej charakterystyka
porządkowa ochrona porządku publicznego oraz bezpieczeństwa zbiorowego świadcząca realizacja usług publicznych
funkcja administracji publicznej charakterystyka
regulująca w zakresie rozwoju gospodarczego
zarządzanie gospodarką narodową, wydawanie zezwoleń, nakładanie ceł, reglamentacja organizatorska działalność twórcza, samodzielna wykonawcza wykonywanie przepisów
Formy działania administracji publicznej to określone typy konkretnych czynności kompetentnego organu administracji, które stanowią podstawę do rozstrzygnięcia konkretnej sprawy. Do prawnych form działania administracji zaliczamy m.in.:
akt administracyjny; ugodę zawieraną przed organem administracji; uznanie administracyjne.
Podstawową formą działania organów administracji publicznej jest wydawanie aktów administracyjnych. W ten sposób jest załatwiana większość spraw należących do zakresu działania konkretnego organu. Wydanie aktu co do zasady kończy postępowanie administracyjne. Akt administracyjny jest jednostronnym i władczym rozstrzygnięciem przez organ o prawach i obowiązkach konkretnego adresata (także zbiorowego, np. spółdzielni, wspólnoty mieszkaniowej). Akt administracyjny jest zawsze oparty na normach prawa. Najczęściej stosowaną formą aktu administracyjnego jest decyzja administracyjna.
Wadliwość aktu administracyjnego może mieć charakter nieistotny (np. oczywista omyłka pisarska). Wymaga wówczas sprostowania lub wyjaśnienia. Wadliwość ta nie ma wpływu na to, że akt pozostaje ciągle w obrocie prawnym. Może też mieć ona charakter istotny , naruszający przepisy prawa, dający podstawę do podważenia (wzruszenia) aktu administracyjnego, czyli pozbawienia go przez właściwy organ mocy. Akt administracyjny korzysta z domniemania ważności , a swoją moc może utracić również wskutek zrzeczenia się, śmierci osoby uprawnionej, zmiany charakteru aktu, uchylenia na podstawie ustawy albo przepisu wydanego na podstawie upoważnienia ustawowego lub upływu czasu, na jaki był wydany.
W sprawie, w której toczy się postępowanie administracyjne przed organem administracji publicznej, strony mogą zawrzeć ugodę, jeżeli przemawia za tym charakter sprawy,
zasady podstawowe praworządności prawdy obiektywnej
zasady nakładające na organy administracji publicznej określone obowiązki, a także przyznające obywatelom określone prawa
rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony współdziałania organów administracji pogłębiania zaufania udzielania informacji
zasady związane z postępowaniem administracyjnym
wysłuchania stron przekonywania szybkości i prostoty postępowania nakłaniania do ugody pisemności postępowania oceny działania urzędów dwuinstancyjności trwałości decyzji ostatecznych i zaskarżalności decyzji do sądu administracyjnego z uwagi na niezgodność z prawem
Zasada praworządności Organy administracji publicznej są zobowiązane do działania na podstawie przepisów prawa.
Zasada prawdy obiektywnej W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności; podejmują wszelkie czynności niezbędne do szczegółowego wyjaśnienia stanu faktycznego i załatwienia sprawy w zgodzie z interesem społecznym i słusznym interesem obywateli.
Zasada rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony Jeżeli przedmiotem postępowania administracyjnego jest nałożenie na stronę obowiązku albo ograniczenie lub odebranie uprawnienia, a równocześnie w sprawie pozostają wątpliwości co do treści normy prawnej, wątpliwości te są rozstrzygane na korzyść strony, z wyjątkiem sytuacji, gdy sprzeciwiają się temu interesy stron albo interesy osób trzecich, na które wynik postępowania ma bezpośredni wpływ.
Zasada współdziałania organów administracji Organy administracji publicznej współdziałają ze sobą w zakresie potrzebnym do
wyjaśnienia stanu faktycznego i prawnego konkretnej sprawy, uwzględniając interes społeczny i słuszny interes obywateli oraz sprawność postępowania przy pomocy środków adekwatnych do charakteru, okoliczności i stopnia złożoności sprawy.
Zasada pogłębiania zaufania Organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie uczestników postępowania do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania; organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.
Zasada udzielania informacji Organy administracji publicznej są zobowiązane do informowania stron w sposób należyty i wyczerpujący o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego; organy administracji publicznej czuwają, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Zasada wysłuchania stron Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań; organy administracji publicznej mogą odstąpić od tej zasady tylko w przypadkach, gdy załatwienie sprawy nie cierpi zwłoki ze względu na niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia ludzkiego albo ze względu na grożącą niepowetowaną szkodę materialną.
Zasada przekonywania Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom w sposób jasny, zrozumiały i logiczny przyczyny podejmowania określonych działań; organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.
Zasada szybkości i prostoty postępowania Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia; sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień, powinny być załatwione niezwłocznie.
Zasada nakłaniania do ugody Organy administracji publicznej w sprawach, których charakter na to pozwala, dążą do polubownego rozstrzygania kwestii spornych oraz ustalania praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania w należących do ich właściwości sprawach, w szczególności
akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej; bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.
Wojewódzkie sądy administracyjne rozpoznają wszystkie sprawy sądowo‐administracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość NSA.
Naczelny Sąd Administracyjny m.in.:
rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych; podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych; podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo‐administracyjnej.
Przedstaw optymalny z twojego punktu widzenia model postępowania administracyjnego, uwzględniając, że podejmowane rozstrzygnięcia powinny podlegać kontroli.
organy samorządu terytorialnego
w gminie: rada gminy (lub rada miasta) jako organ stanowiący i kontrolny gminy oraz wójt (burmistrz lub prezydent miasta) jako organ wykonawczy; w powiecie: rada powiatu jako organ stanowiący i kontrolny powiatu oraz zarząd powiatu jako organ wykonawczy; w województwie: sejmik województwa jako organ stanowiący i kontrolny województwa oraz zarząd województwa jako organ wykonawczy
Budynek Naczelnego Sądu Administracyjnego Źródło: Adrian Grycuk, licencja: CC BY-SA 3.0.
pierwotne prawo Unii Europejskiej
traktaty ustanawiające ramy porządku prawnego Unii Europejskiej
pochodne (wtórne) prawo Unii Europejskiej
prawo tworzone przez instytucje Unii na podstawie prawa pierwotnego (rozporządzenia, dyrektywy, decyzje)
terenowe organy administracji rządowej
wojewodowie i podporządkowane im organy; kierownicy służb i inspekcji, i innych wojewódzkich jednostek organizacyjnych; terenowe organy administracji podporządkowane ministrom; organy gmin lub związków komunalnych, jeśli wynika tak z ustawy lub z porozumienia z organami rządowymi
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 2
Ćwiczenie 3
Wskaż formy realizacji funkcji porządkowej przez administrację publiczną.
Rozważ zasadność kontroli postępowania administracyjnego przez sądy. Uzasadnij swoje stanowisko.
Podaj wady i zalety powierzenia administracji publicznej realizacji funkcji regulującej w zakresie rozwoju gospodarczego.
Sprawdź się
Ćwiczenie 1
Wskaż, które z podanych podmiotów są uprawnione do wydawania (uchwalania) aktów prawa miejscowego.
Sejm RP i Senat RP
terenowe organy administracji rządowej
organy samorządu terytorialnego
organy ścigania
miejscy rzecznicy konsumentów
Ćwiczenie 2
Przyporządkuj funkcje administracji publicznej do ich charakterystyki.
funkcja wykonawcza realizacja usług publicznych
funkcja organizatorska wykonywanie przepisów
funkcja porządkowa brak pasującej charakterystyki
funkcja kontrolno-nadzorcza działalność twórcza, samodzielna
funkcja świadcząca ochrona porządku publicznego oraz bezpieczeństwa zbiorowego
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj zasady postępowania administracyjnego do odpowiednich kategorii.
zasada prawdy obiektywnej brak kategorii
zasada dwuinstancyjności zasady związane z postępowaniem administracyjnym
zasada współdziałania organów administracji zasady podstawowe
zasada praworządności
zasady nakładające na organy administracji publicznej określone obowiązki, a także przyznające obywatelom określone prawa
Ćwiczenie 6
Dopasuj kompetencje do instytucji.
wojewódzki sąd administracyjny
Naczelny Sąd Administracyjny
podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowo- administracyjnej
orzeka w sprawach skarg na decyzje administracyjne
rozstrzyga w sprawach skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej
rozstrzyga spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi
podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych
Ćwiczenie 8
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks
postępowania administracyjnego
Źródło: Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl [dostęp 13.08.2020 r.].
Wyjaśnij, na czym polega zasada rozstrzygania wątpliwości interpretacyjnych na korzyść strony i podaj wyjątek od jej stosowania.
Ćwiczenie 9
Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.
Prezydent Szczecina prowadził postępowanie z wniosku Jana Kowalskiego o zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych w prowadzonej przez niego restauracji. Po dokonaniu czynności w zakresie m.in. oględzin lokalu, potwierdzeniu posiadania przez wnioskodawcę tytułu prawnego do lokalu i spełniania wymogów sanitarno-epidemiologicznych oraz wszelkich innych wymaganych przepisami prawa, wydał zezwolenie na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych w najmowanym przez Jana Kowalskiego lokalu. Przed wydaniem zezwolenia nie umożliwił wnioskodawcy wypowiedzenia się co do zebranych w postępowaniu materiałów, a na pytanie o powody takiego postępowania skierowane do niego w drodze odrębnego pisma wnioskodawcy odpowiedział, że sprawa jest oczywista i nie wymaga ustosunkowania się wnioskodawcy, a poza tym decyzja będzie dla niego pozytywna.
Źródło: oprac. własne.
Wskaż, czy prezydent Szczecina złamał którąś z zasad postępowania administracyjnego. Jeśli tak, wskaż którą i wyjaśnij, na czym ona polega.
