ĆWICZENIA ORTOFONICZNE

"Mowa otwiera drzwi,

które wcześniej były przed dzieckiem zamknięte"

Barry J. Wadsworth

Prawidłowe kształtowanie się i rozwój mowy dziecka stanowi podstawę kształtowania się

i rozwoju jego osobowości w ogóle. Dzięki rozumieniu mowy poznaje ono otaczający go

świat; dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrazić swoje uczucia i spostrzeżenia.

Dlatego mając na względzie ogólne dobro dziecka musimy poświęcić wiele uwagi rozwojowi

jego mowy (wymowy) i myślenia. Zwłaszcza w okresie przedszkolnym możemy uczynić

wiele dobrego dla rozwoju mowy dziecka.

Omówię dla Państwa ćwiczenia ortofoniczne, które stosowane systematycznie pomagają

doprowadzić dzieci do prawidłowej, wyraźnej wymowie.

ĆWICZENIA ORTOFONICZNE mają za zadanie doskonalenie i usprawnianie wymowy

tak, aby była ona zgodna z ustalonymi zasadami. Dzielą się one na:

I. Ćwiczenia wstępne, do których zaliczamy: ćwiczenia oddechowe, fonacyjne,

logorytmiczne, słuchowe oraz ćwiczenia usprawniające narządy mowy;

II. Ćwiczenia artykulacyjne.

I. ĆWICZENIA WSTĘPNE:

a. Ćwiczenia oddechowe – celem tych ćwiczeń jest nauczenie różnicowania fazy wdechowej

i wydechowej, jak również przedłużania fazy wydechowej. Często dzieci mają trudności

z oddychaniem podczas mówienia, co szczególnie wyraźnie słychać podczas recytacji

wierszyków. Dlatego podczas zabaw, w których prowadzone są ćwiczenia oddechowe,

dziecko powinno nauczyć się prawidłowego sposobu operowania oddechem. Innym celem

ćwiczeń oddechowych jest ich działanie uspokajające, co jest szczególnie przydatne w pracy

z dziećmi. Ćwiczenia te prowadzimy oczywiście w dobrze wietrzonych pomieszczeniach.

Wśród ćwiczeń oddechowych wyróżniamy ćwiczenia:

- mobilizujące aparat oddechowy;

- kształtujące oddychanie brzuszno-przeponowe;

- łączące oddychanie z ruchem oraz ćwiczenia oddechowo-fonacyjne.

b. Ćwiczenia fonacyjne - mają na celu ustawianie prawidłowej emisji głosu, dziecko ma

nauczyć się właściwego posługiwania się głosem. Prowadzenie ćwiczeń fonacyjnych pozwala

na zlikwidowanie u dzieci głosów zbyt piskliwych, krzykliwych. Dzielą się one na:

-ćwiczenia wstępne – stosowane, w celu zniesienia napięcia mięśni krtani i gardła;

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Zestaw ćwiczeń ortofonicznych i więcej Opracowania w PDF z Logopedia tylko na Docsity!

ĆWICZENIA ORTOFONICZNE

" Mowa otwiera drzwi, które wcześniej były przed dzieckiem zamknięte" Barry J. Wadsworth Prawidłowe kształtowanie się i rozwój mowy dziecka stanowi podstawę kształtowania się i rozwoju jego osobowości w ogóle. Dzięki rozumieniu mowy poznaje ono otaczający go świat; dzięki umiejętności mówienia jest w stanie wyrazić swoje uczucia i spostrzeżenia. Dlatego mając na względzie ogólne dobro dziecka musimy poświęcić wiele uwagi rozwojowi jego mowy (wymowy) i myślenia. Zwłaszcza w okresie przedszkolnym możemy uczynić wiele dobrego dla rozwoju mowy dziecka. Omówię dla Państwa ćwiczenia ortofoniczne, które stosowane systematycznie pomagają doprowadzić dzieci do prawidłowej, wyraźnej wymowie. ĆWICZENIA ORTOFONICZNE mają za zadanie doskonalenie i usprawnianie wymowy tak, aby była ona zgodna z ustalonymi zasadami. Dzielą się one na: I. Ćwiczenia wstępne, do których zaliczamy: ćwiczenia oddechowe, fonacyjne, logorytmiczne, słuchowe oraz ćwiczenia usprawniające narządy mowy; II. Ćwiczenia artykulacyjne. I. ĆWICZENIA WSTĘPNE: a. Ćwiczenia oddechowe – celem tych ćwiczeń jest nauczenie różnicowania fazy wdechowej i wydechowej, jak również przedłużania fazy wydechowej. Często dzieci mają trudności z oddychaniem podczas mówienia, co szczególnie wyraźnie słychać podczas recytacji wierszyków. Dlatego podczas zabaw, w których prowadzone są ćwiczenia oddechowe, dziecko powinno nauczyć się prawidłowego sposobu operowania oddechem. Innym celem ćwiczeń oddechowych jest ich działanie uspokajające, co jest szczególnie przydatne w pracy z dziećmi. Ćwiczenia te prowadzimy oczywiście w dobrze wietrzonych pomieszczeniach. Wśród ćwiczeń oddechowych wyróżniamy ćwiczenia:

mobilizujące aparat oddechowy;
kształtujące oddychanie brzuszno-przeponowe;
łączące oddychanie z ruchem oraz ćwiczenia oddechowo-fonacyjne. b. Ćwiczenia fonacyjne - mają na celu ustawianie prawidłowej emisji głosu, dziecko ma nauczyć się właściwego posługiwania się głosem. Prowadzenie ćwiczeń fonacyjnych pozwala na zlikwidowanie u dzieci głosów zbyt piskliwych, krzykliwych. Dzielą się one na:
- ćwiczenia wstępne – stosowane, w celu zniesienia napięcia mięśni krtani i gardła;

ćwiczenia w wymawianiu głosek ( samogłosek i spółgłosek); Ćwiczenia fonacyjne powinny być prowadzone po podstawowych ćwiczeniach oddechowych, a potem łącznie z tymi ćwiczeniami oddechowymi, które wydłużają fazę wydechową; c. Ćwiczenia logorytmiczne – są to ćwiczenia muzyczno- ruchowe i słowno-ruchowe, a ich składnikiem wiodącym jest rytm. Ćwiczenia logorytmiczne kształcą ruchy całego ciała, co ma pośredni wpływ na ruchy narządów mowy oraz kształcenie poczucia rytmu umożliwiającego prawidłowe stosowanie prozodii mowy, tj. melodii, akcentu, rytmu. Ćwiczenia logorytmiczne są szczególnie polecane dla dzieci, które mają trudności w sprawnym poruszaniu się czy w orientacji przestrzennej, dla dzieci nieśmiałych, jak również nadruchliwych. Logorytmika, bowiem uczy płynności ruchów, otwiera na muzykę, jej rytm, pozwala, w celowy sposób wyładować nagromadzoną energię, jak również zwolnić napięcie mięśniowe. W zabawach logorytmicznych wykorzystuje się umiejętności zdobyte przez dziecko podczas wstępnych ćwiczeń oddechowych i fonacyjnych. d. Ćwiczenia słuchowe – odgrywają bardzo ważną rolę, gdyż w procesie komunikowania się odbiór mowy jest równie istotny jak przekazywanie informacji. Celem ćwiczeń słuchowych, nazywanych też ćwiczeniami słuchu fonematycznego, jest zdolność różnicowania głosek oraz umiejętność ich wyodrębniania i scalania w wyrazy. Ogromną rolę odgrywa tu również słuch fizyczny oraz muzyczny. Słuch fizyczny pozwala nam słyszeć, odbierać określone fale dźwiękowe, zaś słuch muzyczny daje nam wrażliwość na wysokości dźwięków i ich różnice. Ćwiczenia słuchowe rozpoczynamy od zabaw, których podstawą jest słych fizyczny i muzyczny, dopiero później przechodzimy do ćwiczeń słuchu fonetycznego, odpowiednio stopniując trudności. Rozpoczynamy od ćwiczeń w różnicowaniu samogłosek, głosek opozycyjnych, przechodząc następnie do ćwiczeń analizy i syntezy słuchowej. e. Ćwiczenia usprawniające narządy mowy – są to ćwiczenia, których celem jest podniesienie sprawności ruchomych narządów mowy. Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest sprawne działanie narządów mowy. Dlatego tak ważne są ćwiczenia, które usprawniają narządy mowy, pozwalają wyrobić świadomość i celowość określonych ruchów. Ćwiczenia usprawniające motorykę narządów mowy są kontynuacją ćwiczeń usprawniających ruchy całego ciała, które prowadzone były podczas ćwiczeń logorytmicznych. Do ćwiczeń narządów mowy zaliczamy: ćwiczenia żuchwy, języka, warg oraz podniebienia miękkiego. Początkowo przeprowadza się ćwiczenia pojedynczych

Wspaniałym ćwiczeniem dla prawidłowego rozwoju mowy jest rozpoznawanie dźwięków przyrody i najbliższego otoczenia, rozwiązywanie zagadek słuchowych, powtarzanie rytmów i rymów. W czasie ulubionych zabaw naśladowczych, gdy dzieci ruchem i dźwiękiem naśladują zwierzęta, przedmioty, czynności, wplatać można ćwiczenia fonacyjne i artykulacyjne. Gdy zaś bawimy się przy muzyce (w rytm bębenka, pianina)– to wykonujemy ćwiczenia logorytmiczne. Opracowała Anna Walczak

Zestaw ćwiczeń ortofonicznych, Opracowania z Logopedia

Dokumenty powiązane

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Zestaw ćwiczeń ortofonicznych i więcej Opracowania w PDF z Logopedia tylko na Docsity!

ĆWICZENIA ORTOFONICZNE