ZESTAW NARZĘDZI DO PRACY NA ZAJĘCIACH Z ..., Egzaminy z Informatyka

Pobierz ZESTAW NARZĘDZI DO PRACY NA ZAJĘCIACH Z ... i więcej Egzaminy w PDF z Informatyka tylko na Docsity!

Wyższa Szkoła Bankowa

w Poznaniu

ZESTAW NARZĘDZI DO PRACY NA ZAJĘCIACH

Z DORADZTWA ZAWODOWEGO

W SZKOLE PODSTAWOWEJ

Promotor: Agnieszka Bartosik

Magdalena Łukasiewicz

Martyna Pluta

WSTĘP

„Nigdy nie ma aż tak wiele do zrobienia, aby nie mieć czasu na zastanowienie się”. William M. Jeffers

Doradztwo zawodowe funkcjonujące jako odrębny przedmiot z grupy obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu ogólnego stało się faktem, przypieczętowanym zapisem w Rozporządzeniu MEN z dnia 16 sierpnia 2018 r. w sprawie doradztwa zawodowego. W klasach VII i VIII szkoły podstawowej, bo właśnie tym klasom dedykowane są zajęcia, mają one na celu wspieranie uczniów w procesie przygotowania ich do świadomego i samodzielnego wyboru kolejnego etapu kształcenia i zawodu, z uwzględnieniem ich zainteresowań, uzdolnień i predyspozycji zawodowych oraz informacji ta temat systemu edukacji i rynku pracy. Jako, że z doradztwa zawodowego nie wystawia się ocen, a same zajęcia nierzadko umieszczane są w planie lekcji na sam koniec długiego i męczącego dnia, nastawienie uczniów szkoły podstawowej przeważnie nie jest zbyt entuzjastyczne. Motywacja zewnętrzna wobec powyższego jest słaba, tym bardziej szkolni doradcy muszą wzbudzać motywację wewnętrzną uczniów, pokazując im przede wszystkim użyteczność zajęć dla ich przyszłego życia zawodowego, dla ich holistycznego rozwoju, jak również stawiać na atrakcyjność zajęć. Parafrazując przywołany wyżej cytat Williama M. Jeffers’a, uczniowie nigdy nie mają aż tak wiele do zrobienie, aby nie mieć czasu na zastanowienie się: co chcę osiągnąć?, dokąd w życiu zmierzam?, jak chcę się rozwijać/, co jest dla mnie ważne?, czym chcę się w życiu zająć?, jaką drogę zawodową obrać?, co jest dla mnie ważne? Pomijając w życiu refleksję na ten temat można narazić się na zagubienie sensu, minięcie się w życiu z celem, podejmowanie się zadań, które po prostu się przytrafiły lub na niekoniecznie fortunne zabieranie się za działania, które wymarzyli sobie dla nas inni. Dobrze, żeby zajęcia uczyły i wyrabiały nawyk refleksji na swój temat. Podobnie przejąć się słowami Jeffers’a mogą się doradcy zawodowi. Ważne, by zajęcia z doradztwa były przemyślane, dopasowane do potrzeb i możliwości uczniów, oczekiwań rodziców oraz warunków organizacyjnych szkoły. To nie lada wyzwanie dla prowadzących zajęcia z doradztwa. Niniejsza praca stanowi zbiór narzędzi przeznaczonych na zajęcia z doradztwa

I. POZNANIE SIEBIE

1. CHECKLISTA “NAZYWAM MOJE ZAINTERESOWANIA”

Pora odkryć swoje zainteresowania! Często są one ukryte tam, gdzie się ich w ogóle nie spodziewamy. Poniższa checklista pomoże Ci prześledzić swój dzień po to, by zobaczyć, za którymi zadaniami mogą się kryć Twoje zainteresowania.

Czy wykonujesz (nawet czasami) zadania w szkole, którymi jesteś zainteresowany/a?

Czy jesteś TAK Czy zajmowałeś/aś się TAK

w samorządzie szkolnym/klasowym?

obowiązkami w klasie (podlewanie kwiatów, prowadzenie kroniki itp.)

w gazetce / radiu szkolnym? zadaniami lidera przy pracy grupowej?

w szkolnym klubie sportowym?

pomocą innym uczniom w nauce

członkiem kółek przedmiotowych?

odwiedzaniem chorych kolegów i koleżanek?

Czy wykonywałeś/aś w szkole jakiekolwiek inne zadania?

Co robisz w wolnym czasie?

Czy jesteś członkiem organizacji lub stowarzyszenia? (kluby sportowe, harcerstwo, organizacje chrześcijańskie lub religijne, organizacje związane z ochroną przyrody, fundacje udzielające pomocy itp.)?

Czy działasz jako pomocnik/wolontariusz w swoim sąsiedztwie (np. pomagasz sąsiadom, pomagasz dziadkom, należysz do Młodzieżowej OSP, zajmujesz się dziećmi sąsiadów itp.)

TAK

NIE

TAK

NIE

Jeśli tak – jakimi zadaniami się zajmujesz? Dlaczego jesteś członkiem tej organizacji?

Jeśli tak – czym dokładnie się zajmujesz?

Czy dorabiasz sobie w jakiś sposób? (pomoc w restauracji, prace sezonowe w rolnictwie, pomoc w firmie rodziców, opiekunka dziecięca itd.)

Czy masz hobby? (np. sport, majsterkowanie, wizyty w kinie/muzeum, koncerty muzyczne, technika, komputer, zwiedzanie miasta itd.)

TAK NIE

TAK

NIE

Jako pomocnik / wolontariusz

To robię Zainteresowania, które za tym stoją:

Praca dodatkowa

To robię Zainteresowania, które za tym stoją:

Hobby

To robię Zainteresowania, które za tym stoją:

2. CHECKLISTA “ODKRYWAM MOJE ZAINTERESOWANIA”

Bardzo możliwe, że nie znasz części swoich zainteresowań, ponieważ nie miałeś/aś okazji ich odkryć. Czas to zmienić? Zastanów się, czego nowego możesz spróbować, czego dotąd nie robiłeś/aś. Wybierz minimum 3 opcje. Następnie poproś swojego przyjaciela / przyjaciółkę, by również wybrał dla Ciebie 3 możliwości – niech wybiorą takie, w których wydaje im się, że się sprawdzisz i dobrze się będziesz czuł, mimo że będzie to dla Ciebie nowość. O to samo poproś rodziców. Postaraj się wykonać każde zadanie jak najlepiej potrafisz. Później oceń, na ile dobrze czułeś się przy tym zadaniu i co ewentualnie mogłoby Cię w nim zainteresować. Poniższa lista to tylko propozycja – zarówno Ty, jak i Twoi pomocnicy mogą dopisać inne zadanie.

Proponowane zadanie / działanie Mój wybór

Wybór przyjaciela / przyjaciółki

Wybór rodziców

W SZKOLE

Udział w zajęciach sportowych z …

Udział w zajęciach kółka przedmiotowego z…

Udział w przedstawieniu szkolnym …

Przejęcie w klasie następującego obowiązku: …

Zgłoszenie się do zadania dodatkowego z przedmiotu…

Pomoc innemu uczniowi w zakresie:

Inne:

Inne:

POZA SZKOŁĄ

Lista wyników Wpisz tutaj nowe zadania/działania, które wykonałeś/aś. Następnie oceń na skali 1 - 10 na ile się one tobie podobały, jak dobrze czułeś się podczas ich wykonywania. W ostatniej rubryce wpisz, co w tych zadaniach było lub mogłoby być dla Ciebie interesujące

Wykonane zadania Samopoczucie (0-10) Może mnie zainteresować

Jakie zainteresowania (z tych, które wykryłeś/aś wcześniej i z tych, które pojawiły się przy zadaniach dodatkowych) chcesz rozwijać? W jaki sposób (przy jakich zadaniach w szkole i poza nią) możesz je rozwijać?

Chcę rozwijać Mogę je rozwijać przez

Źródło: SCHRITT FÜR SCHRITT ZUR BERUFSWAHL, wydanie 2008/ opracowane przez Niepubliczny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli Progresfera - materiały szkoleniowe.

3. TEST OSOBOWOŚCI “16 TYPÓW OSOBOWOŚCI”

Ciekawy test na osobowość, bazujący na teorii osobowości Junga do wykonania na papierze, bądź online na amerykańskiej stronie: https://www.16personalities.com/ Wersja polska dostępna. W raporcie otrzymujemy szczegółowy opis predyspozycji, wraz z wyróżnieniem konkretnych zawodów. Jako ciekawostka, podane są również znane osoby, posiadające dany typ osobowości. Poniżej fragment testu.

Grupa wiekowa: Młodzież od 13 lat, dorośli 1.Gdy wykonuję jakieś zadanie, zwykle:

1. dzielę je na mniejsze części i regularnie nad nimi pracuję, systematycznie posuwając się do przodu
2. mam momenty przypływu pomysłów i intensywnej pracy, dzięki którym posuwam się do przodu
3. Bardziej denerwują mnie ludzie, którzy:
4. są kiepskimi organizatorami i nie mają zamiłowania do porządku
5. są mało elastyczni i nie potrafią szybko dostosowywać się do nowych okoliczności

Ćwiczenie “Usiądź do stolika”

Wyobraź sobie, że jesteś na przyjęciu. Rysunek poniżej, to schemat pokoju, gdzie to przyjęcie się odbywa. Ludzie stoją w sześciu grupach. Każda z grup, posiada określone cechy. Do którego stolika dosiadł byś się za pierwszym razem, a do którego za drugim?

Stolik R - Osoby, które lubią poprzez działanie rozwiązywać różne problemy. W pracy używają maszyn, narzędzi przy obsłudze obiektów, produkcji, przetwarzaniu surowców, ich wydobywaniu, przy uprawie roślin, hodowli zwierząt. Dobrze się czują realizując zadania, w których trzeba się napracować fizycznie.

Stolik B - Osoby dążące do zrozumienia otaczającego świata, poszukujące prawdy analizujące rzeczy, zjawiska, myśli, uczucia. Lubią w pracy spotykać się z abstrakcyjnymi, skomplikowanymi problemami, wyzwaniami, oceniać, tworzyć teorie.

Stolik A - Osoby, które lubią zajmować się sztukami pięknymi, muzyką, literaturą, rozwijać pomysły, koncepcje, tworzyć nowe rzeczy. Preferują zachowania kreatywne, niecodzienne sytuacje, wymianę myśli. Wolą pracować w sytuacjach nieplanowanych, wykorzystując swoją wyobraźnię i zdolności twórcze. Problemy rozwiązują przez tworzenie.

Stolik S - Osoby, które lubią zajęcia z innymi ludźmi: pomagają, doradzają, wyjaśniają, informują, opiekują się innymi, leczą. W pracy z innymi używają słów uczuć, idei.

Stolik P - Osoby, które lubią pracę z ludźmi, ale ukierunkowaną na osobiste korzyści. Lubią mieć władzę, pieniądze, wpływać na innych, kierować, przewodzić, przekonywać innych do celów organizacyjnych lub osiągnięć ekonomicznych.

Stolik K - Osoby, które lubią zajęcia i zawody z danymi, ich porządkowaniem i strukturalizowaniem. Lubią porządek i bezpieczeństwo. Rozwiązują problemy według ustalonych zasad, instrukcji, reguł i procedur działania, poleceń zwierzchników.

Rozwiązanie :

R- typ realistyczny:  Wymagane umiejętności: zdolności mechaniczne, manualne, siła fizyczna, koordynacja wzrokowo-ruchowa, talenty praktyczne, przestrzeganie reguł.  Preferowane wartości: zdrowy rozsądek, uczciwość, korzyści materialne uzależnione

od efektów pracy, mocny charakter, odważny styl życia.  Preferowane czynności: związane z aktywnością fizyczną.  Określa siebie jako człowieka praktycznego, konserwatywnego, posiadającego lepsze zdolności manualne niż społeczne.  Postrzegany przez innych jako wytrwały, szczery, gospodarny, polegający na sobie.  Unika zawodów, w których przeważają kontakty z innymi ludźmi.  Typowe zawody: elektryk, grawer, kierowca, mechanik, optyk, pilot, tokarz, tapicer i inne zawody rzemieślnicze. Zawody związane z przetwórstwem surowców, leśnik, ogrodnik, rolnik.

T- typ badawczy:

 Wymagane umiejętności : studiowania i pogłębiania wiedzy, naukowe, analityczne, matematyczne, techniczne, łatwość wysławiania się i pisania prac wzbogacających aktualny stan wiedzy.  Preferowane czynności : intelektualne, analityczne, ukierunkowane na pokonywanie nieoczekiwanych utrudnień.  Widzi siebie jako osobę inteligentną, metodyczną, sceptyczną, dokładną, posiadającą znajomość rzeczy.  Postrzegany przez innych jako inteligentny, wykształcony, niezależny, introwertywny.  Unika sytuacji wymagających zdolności przywódczych.  Typowe zawody : antropolog, astronom, archeolog, biolog, chemik, filozof, geolog, geograf, fizyk, farmaceuta, matematyk, historyk, meteorolog, programista, politolog, statystyk, socjolog.

T- typ artystyczny:

 Wymagane umiejętności : sprawność rąk, oczu, wyostrzony słuch, inteligencja i kreatywność, aby z fantazją uprawiać sztuki piękne, muzykę oraz pisarstwo.  Preferowane wartości : oryginalność, niezależność, idealizm, piękno.  Preferowane czynności : aktywność intelektualna, twórczość muzyczna, aktorska, literacka, plastyczna, rzeźbiarska.  Określa siebie jako osobę obdarzoną wyobraźnią, otwartą na otoczenie, niezależnego intelektualistę.  Postrzegany przez innych jako skomplikowany idealista, niezwykły, wrażliwy, twórczy, niedbały, niepraktyczny.

K- typ konwencjonalny

 Wymagania : uzdolnienia urzędnicze i organizacyjne, rzetelność, dokładność, subordynacja, umiejętność ścisłego przestrzegania instrukcji.  Wartości preferowane : oszczędność, konformizm, zarabianie pieniędzy.  Postrzega siebie jako osobę sumienną, dokładną, nie rozrzutną, praktyczną, dokładną.  Postrzegany przez innych jako systematyczny, zasadni czy, skuteczny, rozważny, kontrolujący się, pedantyczny, bez wyobraźni.  Unika konfliktów, problemów interpersonalnych, pracy, której brak jasnych instrukcji.  Typowe zawody : archiwista, bileter, agent celny, agent ubezpieczeniowy, edytor, inkasent, kasjer, kosztorysant, księgowy, notariusz, radca prawny, recepcjonista, rzeczoznawca, statystyk, syndyk, stenograf, urzędnik biurowy, technik BHP, wizytator.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Programu Doradztwa Zawodowego dla Gimnazjum Zespołu Szkół- Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Pobiedziskach, Natalia Kęsek W. Trzeciak: Planuję swoją przyszłość zawodową. W: Moja przyszłość zawodowa. Warszawa: ZDZ, 2000

5. ĆWICZENIE “MAGICZNA GWIAZDA 7X7”

Karta techniki ―Magiczna gwiazda 7x7‖ to zadanie, które opiera się na pracy indywidualnej. Bardzo często koncentrujemy się na własnych błędach, na tym, co nam się nie udało, zapominając o tym, jak dużo wiemy, umiemy, możemy, jakie mamy wsparcie otoczenia. Wypełnienie schematu Magicznej gwiazdy pomoże przypomnieć sobie o tym, o czym być może zapomnieliśmy, czyli o własnych kompetencjach, potencjale i zasobach. Jeżeli pojawi się problem z udzieleniem odpowiedzi na 7 pytań zawartych w każdym z 7 promieni, należy zwrócić uwagę, że powinny dotyczyć spraw nawet drobnych, prostych, ale realnych i opartych na własnym doświadczeniu. Przykładowo: sukcesem może być odmowa zapalenia papierosa albo dobra ocena z matematyki, która zawsze sprawiała komuś dużo trudności, a niezwykłą cechą może być poczucie humoru, albo jakieś wyjątkowe zainteresowania (nawet skakanie po kałużach).

Grupa wiekowa: Młodzież od 11 lat, dorośli

MAGICZNA GWIAZDA 7x

Wypełnij wszystkie ramiona gwiazdy i przekonaj się, że jesteś GWIAZDĄ!

Źródło: Zbiór scenariuszy dla doradców zawodowych oraz osób pracujących z młodzieżą, Trio2Succsess, Publikacja sfinansowana z funduszy Komisji Europejskiej w ramach programu Erasmus+, 2016

W innym wariancie uczniowie otrzymują puste białe kartki, na którym rysują swój talent oraz dopisują w dowolny sposób, np. doprowadzając kreski lub strzałki potrzeby talentu oraz sposoby ich zaspokojenia. Warto je zapisać innym kolorem. W kolejnym etapie można zaproponować zaplanowanie strategii rozwoju swojego talentu. Można wspomóc się pytaniami: „Kto pomaga Ci/ może Ci pomóc w nakarmieniu twojego talentu? W jaki sposób? Co możesz zrobić sam? Od czego zaczniesz?

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Knopik Tomasz, „ Zafascynowani światem. Efektywne wspieranie rozwoju zdolności i zainteresowań uczniów w codziennej pracy szkolnej”, Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa 2008

II. ŚWIAT ZAWODÓW I RYNEK PRACY

1. ĆWICZENIE “MURARZ KARIERY”

Ćwiczenie rozwija świadomość, jakie cechy powinien mieć człowiek wykonujący dany zawód, oraz układa priorytety, pomagając tym samym w wyborze konkretnego zawodu. Grupa wiekowa: Młodzież od 11 lat, dorośli

„ MURARZ KARIERY”

Wyobraź sobie, że jesteś projektantem/architektem/murarzem i musisz zaprojektować oraz wybudować dom. Ten dom nie jest domem zwykłym, ponieważ do jego budowy musisz wykorzystać inne materiały niż cement, pustaki i drewno. Niemniej jednak te materiały muszą zostać zastąpione równie trwałymi odpowiednikami w postaci cech charakteru. Chcesz zostać _______________(nazwa zawodu). Najbardziej solidne w Twoim domu muszą być fundamenty. Jakie więc cechy dasz na podwaliny swojego domu? Z czego zbudujesz ściany, okna i drzwi i jaki materiał wykorzystasz na dach?

ZAWÓD:_______________________

Źródło: Na podstawie materiałów ze szkolenia ―Akademia Webinaru‖, Agnieszka Ciereszko 2019 z drobnymi zmianami własnymi

2. WITRYNA INTERNETOWA “MAPA KARIER”

Niezwykle przydatny darmowy, interaktywny serwis internetowy, zawierająca informacje o zawodach wraz z opisem, podaniem ścieżki edukacji, jak również średnimi zarobkami w branży. Ciekawe opisy zawodów mogą być dla uczniów źródłem wiedzy i okazją do konfrontacji wyobrażenia na temat zawodu, pracy z rzeczywistością. Na stronie znajdują się również scenariusze lekcji, poniżej przykład.

Grupa wiekowa: Młodzież od 14 lat

SCENARIUSZ LEKCJI “ZAKRĘCONY ŻYCIORYS”

Czas: 45 min

Sprzęt: urządzenie z dostępem do internetu na grupę 3-5 uczniów (komputer, tablet, smartfon)

Cele edukacyjne:

 Zwrócenie uwagi uczniów na niezwykle ważną umiejętność, jaką jest elastyczność na