Pobierz Ziemie polskie po powstaniu listopadowym i więcej Schematy w PDF z Religia tylko na Docsity! LEKCJA Temat: Ziemie polskie po powstaniu listopadowym. 48 - 51 (S, 62 – 65) Kościół greckokatolicki – inaczej unicki, powstały w XVI wieku w Rzeczypospolitej, jego wierni uznają papieża i dogmatykę katolicką, ale zachowują prawosławną liturgię. Kontrybucja – obowiązkowe świadczenie nakładane przez zwycięzcę na ludność kraju okupowanego. Rusyfikacja – przymusowe narzucenie Polakom kultury, tradycji, obyczajów i języka rosyjskiego przez carat Germanizacja – przymusowe narzucenie Polakom kultury, tradycji, obyczajów i języka niemieckiego. Była najgroźniejsza 1. Represje (kary) zaborców po upadku powstania: A) w Królestwie Polskim - rusyfikacja: - zesłania do odległych zakątków Rosji – Syberia, - zesłania na katorgę – niewolniczą pracę w kopalniach lub wyrąb tajgi, - pozbawianie szlachectwa i majątków ziemskich (konfiskata), szlachta traciła prawa i była wcielana do armii carskiej, - rozpoczęto rusyfikację, szkolnictwa i administracji, w szkołach ograniczono nauczanie polskiego mimo, że obowiązywał, - rozwiązano Towarzystwo Przyjaciół Nauk, zamknięto uniwersytety Wilnie i Warszawie, liceum w Krzemieńcu, - zlikwidowano kościół greckokatolicki i włączono go do Cerkwi prawosławnej, kasata zakonów katolickich, duchowieństwo katolickie podporządkowano władzy świeckiej, - zniesienie autonomii, car Mikołaj I wprowadził zamiast konstytucji Statut Organiczny dla Królestwa w 1832r., - zlikwidowano sejm, polskie wojsko (w jego miejsce stacjonowała armia carska) i ograniczono kompetencje rządu - wybudowanie Cytadeli w Warszawie (X Pawilon dla więźniów politycznych, Brama Straceń), namiestnikiem Królestwa generał Iwan Paskiewicz – okres jego rządów nazwano ”nocą paskiewiczowską” z racji wzmożonych represji - w 1833r. ogłoszono stan wojenny, obciążono Królestwo kontrybucją i kosztami budowy Cytadeli – miała kontrolować Warszawę, - od 1847r. obowiązywał w Królestwie rosyjski kodeks karny, podzielono Królestwo na gubernie od 1837r., B) w Wielkim Księstwie Poznańskim – germanizacja mimo, że nie było tu walk: - za wsparcie powstania karano więzieniem i konfiskatą majątków, - zniesiono autonomię Wielkiego Księstwa Poznańskiego, - w miejsce namiestnika wprowadzono urząd naczelnego prezesa – został nim Edward Flotwell z antypolskim nastawieniem – zelżała po jego odwołaniu w 1840r.,, - Flotwell zainicjował przekształcenie administracji, szkolnictwa, sądownictwa na wzór pruski, - akcja osiedlania Niemców w Wielkopolsce. 2. Łączność z krajem podtrzymywali emisariusze-tajni wysłannicy polityczni np. Szymon Konarski. 3. Organizacje spiskowe: STOWARZYSZENIE LUDU POLSKIEGO 1835 Kraków Seweryn Goszczyński, Szymon Konarski ZWIĄZEK CHŁOPSKI w Królestwie Polskim ksiądz Piotr Ściegienny, agitacja za pomocą „złotej książeczki” wśród chłopów – Kielce, Lublin. ZWIĄZEK NARODU POLSKIEGO Warszawa – socjalizm utopijny Henryk Kamieński i Edward Dembowski „ czerwony kasztelanic” ZWIĄZEK PLEBEJUSZY w Poznaniu Walenty Stefański CENTRALIZACJA POZNAŃSKA w Wielkopolsce Karol Liebelt, wraz z TDP podejmie decyzję o wybuchu powstania w 1846r. 4. Powstanie krakowskie wybuchło w nocy z 21/22 luty 1846r. Austriacy wycofali się z Krakowa. W kamienicy „Krzysztofory” 22 lutego 1846r. powstał Rząd Narodowy - wydał Manifest do narodu, w którym zapowiadał: równość wobec prawa i przyznanie chłopom użytkowanej ziemi na własność, zniesienie pańszczyzny, pomoc społeczną, oznajmiał wybuch powstania, ● Edward Dembowski „czerwony kasztelanic”, nie chcąc dopuścić do współdziałania chłopów galicyjskich z wojskiem austriackim ruszył z procesją na ich spotkanie. Drogę zagrodziło wojsko austriackie, Dembowski zginął 27 lutego i był to koniec powstania. ● skutki: Rzeczpospolita Krakowska (Wolne Miasto Kraków) utraciła autonomię i została włączona do zaboru austriackiego w XI 1846r., trwało 9 dni i objęło jedynie Kraków i okolice, postępowała germanizacja 5. Rabacja galicyjska (rzeź galicyjska) – antyszlachecki ruch chłopski, popierany przez Austrię w 1846r., przywódcą był Jakub Szela – napadano na dwory szlacheckie, pochłonęła 1200 ofiar i 450 dworów. Tarnów, Nowy Sącz, Przemyśl skutki: rabacja przyczyniła się do upadku powstania krakowskiego, a chłopi nic nie uzyskali, opóźnili tylko współdziałanie wsi i dworu. Rabację stłumiono. - jedynie w rejonie Chochołowa chłopi z Andrusikiewiczem poparli powstanie krakowskie