Złamania - Notatki - Medycyna, Notatki z Medycyna

Pobierz Złamania - Notatki - Medycyna i więcej Notatki w PDF z Medycyna tylko na Docsity!

Złamania

Złamanie jest to całkowite przerwanie ciągłości kości na całej jej szerokości. oprócz tego wyróżniamy pekniecia i nadłamania. Wyrozniamy złamania: nasad, przynasad, trzonów kości, wyrostków, pod okostnowe (występują u dzieci) inaczej nazywane złamaniami "zielonej gałązki". Rodzaje złamań: z pociąganiem (awulsyjne), stawowe i przed stawowe, z wydłużeniem lub skróceniem.Powikłania pierwotne po złamaniach: w momencie zadziałania urazu np. uszkodzenie naczyń, nerwów, narządów wewnętrznych. Powikłania wtórne po złamaniach: zespół Volkmanna, zespół Sudecka, przykurcze, zrost opóźniony, staw rzekomy, jałowa martwica, zapalenie kości, kostnienie poza szkieletowe, zrost w wadliwym ustawieniu, odleżyny. Etapy gojenia się złamań: pierwszy okres-krwiaka-trwa kilka dni. Powstaje przekrwienie, obrzęk i przesiek na skutek wydzielanych enzymów z uszkodzonych tkanek. Drugi okres- tworzenia się resorbcji krwiaka- trwa około 10 dni, następuje stopniowe wchłanianie krwiaka. W jego sąsiedztwie pojawiają się odwapnienia, a resztki krwiaka są wysycane solami wapnia. trzeci okres-powstawania tkanki podkostnej- trwa około 15 dni występuje unaczynienie ziarniny i wnikanie do ogniska złamania komórek kostno chrzestnych. Czwarty okres-tworzenia się tkanki kostnej-trwa 5-10 tygodni jest to tzw. prowizoryczna kość mało wytrzymała pod względem mechanicznym i w tym momencie przerwanie unieruchomienia może spowodować wytworzenie stawu rzekomego. Piaty okres- przebudowa, dojrzewanie tkanki kostnej i powstawanie tkanki kostnej. Jego długość zależy od kontaktu odłamów, od lekkiego docisku odłamów w ciszy mechanicznej, od wieku chorego, od miejsca złamania. Złamanie obojczyka- może być to złamanie z przemieszczeniem lub bez. Przy przemieszczeniu stosuje się unieruchomienie ósemkowe, a bez przemieszczenia opatrunek gipsowy Dessaulta. Czas unieruchomienia 3- tyg. Złamanie szyjki kości ramiennej - jest to jedno z najczęstszych złamań u ludzi starszych. Jeżeli złamanie jest zaklinowane to leczy się opatrunkiem Dessaulta na 3 tyg. a później stosuje się temblak (opaskę z materiału) > przy przemieszczeniach odłamów stosuje się nastawianie a czasem zespolenie operacyjne i gips na okres około 4 tyg.Złamanie kości przedramienia. Wyrozniamy tu złamania: wyrostka łokciowego kości łokciowej, wyrostka dziobiastego kości łokciowej, głowy i szyjki kości promieniowej. Leczy się je zachowawczo unieruchomieniem na okres 4- tyg. Występuje tez złamanie kości przedramienia które leczy się gipsem na 6-12 tyg. Złamanie dalszego odcinka kości promieniowej określane jako złamanie w miejscu typowym jest leczone zachowawczo najczęściej szyna grzbietowa na 4-6 tyg.

Złamanie szyjki kości udowej- występuje u osób starszych. Może być w obrębie samej szyjki albo być złamaniem przezkretarzowym i u starszych osób dąży się do szybkiego unieruchomienia chorego. Stosuje się leczenie operacyjne w postaci zespolenia, alloplastyki lub endoprotezoplastyki a nawet operacyjne usztywnienie stawu. Rzadko u osób młodych stosuje się gips w postaci buta derutacyjnego.Po alloplastyce pacjent jest pionizowany po 1-2 tyg. Inne metody leczenia umożliwiają obciążenie kończyny czasami niepełne po 8-10 tyg. Występują częściej u kobiet między 60 a 70 rokiem życia ze względu na osteoporozę. OKRES UNIERUCHOMIENIA Celem stosowanych zabiegów jest: skrócenie czasu leczenia, Zapobieganie wystąpieniu powikłań, poprawa uwapnienia tkanki kostnej, zwiększenie obniżonej liczby krwinek czerwonych i hemoglobiny, zapobieganie powstawaniu zaburzeń ogólnoustrojowych, utrzymanie sprawności mięsni i stawów nie objętych unieruchomieniem, zapobieganie zanikom mięśniowym, w przypadku kończyn dolnych pionizacja nauka chodzenia o kulach. Fizykoterapia: krioterapia, ultradźwięki, promieniowanie nadfioletowe, magnetoterapia, leser, prądy interferencyjne.Kinezyterapia: ćwiczenia oddechowe zapobiegające powikłaniom krążeniowo oddechowym, ćwiczenia ogólnousprawniajace w pozycjach niskich głownie dla chorych w starszym wieku w celu utrzymania sprawności wszystkich mięsni i stawów, ćwiczenia izometryczne celem lepszego ukrwienia i utrzymana masy mięśniowej. U chorych po urazach koniczyn dolnych stosuje się dodatkowo naukę chodzenia o kulach. OKRES PO USUNIĘCIU UNIERUCHOMIENIA Celem stosowanych zabiegów jest: złagodzenie bólu, przeciwdziałanie przykurczom mięśniowym, poprawa odżywiania i uelastycznienia skory, wzmocnienie siły mięśniowej, zwiększenie masy mięśniowej, zwiększenie zakresu ruchu, zmniejszenie nieodwracalnych skutków urazu i ich kompensacja.Fizykoterapia. Przy pełnym zroście kostnym: parafinoterapia okłady i zawijania, promieniowanie podczerwone, galwanizacja , prady Trauberta, elektrostymulacja, prąd diadynamiczny, diatermia krotko falowa, diatermia mikrofalowa, laser, karpiel gorąca, kąpiel solankowa, kąpiel mydlana Przy braku pełnego zrostu: promieniowanie nadfioletowe, jonoforeza, ultradźwięki, magnetoterapia, laser, masaż wirowy, masaż podwodny. Złamanie miednicy_- rzadko dochodzi do przemieszczenia odłamów, gdyż kości otoczone są przez liczne mięsnie i więzadła przymocowane do powierzchni miednicy. Wyrozniamy złamania stabilne bez przerwania ciągłości obręczy biodrowej i złamania nie stabilne. Przy złamaniu stabilnym stosuje się unieruchomienie na twardym podłożu z lekko zgiętymi i odwiedzionymi udami. Przy złamaniu niestabilnym stosuje się

poprzek klatki piersiowej, sięgając dłonią do przeciwległego obojczyka, należy wtedy: - Przełożyć chustę pod ręką, najdłuższym brzegiem ku górze- Związać końce chusty na przeciwległym ramieniuPrawidłowo założony temblak powinien unieruchomić rękę w pozycji zmniejszającej napięcie w okolicy złamanego obojczyka. d) Złamanie żeber Złamanie żeber występuje najczęściej wskutek bezpośredniego urazu. Charakterystyczną cechą takiego złamania jest ostry (występujący w miejscu zranienia) ból, nasilający się przy oddychaniu, płytki oddech i przyjęta przez poszkodowanego pozycja. Poszkodowanego transportuje się w pozycji półsiedzącej. Rękę po uszkodzonej stronie należy unieruchomić, natomiast pod kolana należy podłożyć zrolowany koc, aby zapobiec przesuwaniu się nóg.e) Złamanie miednicyJest to uraz zagrażający życiu poszkodowanego, bardzo skomplikowany i wymagający szczególnej ostrożności podczas udzielania pierwszej pomocy. Poszkodowanego nie należy przemieszczać. W pierwszej pomocy stosuje się unieruchomienie ułożeniowe. W tym celu pod kolana podkłada się zrolowany koc, a okolice lędźwi wypełnia się tkaniną. Głowę należy unieść, odchylić do tyłu i odwieść w bok w celu udrożnienia dróg oddechowych. II. Uszkodzenia stawów

1. Skręcenie jest to krótkotrwałe przemieszczenie powierzchni stawowych kości wewnątrz stawu. Do skręceń dochodzi najczęściej podczas gwałtownych, nieprawidłowych ruchów w stawach.
2. Zwichnięcie jest to trwałe przemieszczenie powierzchni stawowych kości wewnątrz stawu. Zwichnięciu często towarzyszy uszkodzenie torebki stawowej, przerwanie lub naciągniecie więzadeł torebki stawowej. 3)Unieruchomienie ułożenioweUnieruchomienie ułożeniowe polega na ułożeniu poszkodowanego w pozycji dostosowanej do charakteru i umiejscowienia urazu, obłożeniu poszkodowanego miękkimi przedmiotami, wypełnieniu przestrzeni między podłożem a ciałem, podparciu kończyn w celu zapobieżenia przemieszczeniom. Przykurcz niedokrwienny Volkmanna Jest to schorzenie występujące najczęściej u dzieci pomiędzy 4 a 8 rokiem życia. Bezpośrednią przyczyną postępującego zwyrodnienia mięśni i nerwów na skutek niedokrwienia kończyny jest najczęściej ucisk tętnicy łokciowej pomiędzy fałdem rozcięgna mięśnia dwugłowego ramienia a bliższym odłamem kości ramiennej. Przyczyną niedokrwienia może być również stłuczenie okolicy łokcia, rozległy krwiak podpowięziowy, ucisk opaski Esmarcha, długotrwały uciskający opatrunek gipsowy, wielokrotne nastawianie złamań. Dość często w wyniku złamania nadkłykciowego kości ramiennej dochodzi do uszkodzenia tętnicy ramiennej prowadzącego w efekcie do zmian martwiczych mięśni przedramienia. W kończynie dochodzi do zaburzeń krążenia, zmniejszona perfuzja i niedokrwienie

prowadzą do wzrostu przepuszczalności naczyń, powstaje obrzęk dodatkowo nasilający niedokrwienie. Ten sam uraz może spowodować ucisk lub przerwanie nerwów przedramienia (pośrodkowego, promieniowego, łokciowego)- i w konsekwencji dochodzi do skrócenia mięśni przedramienia i charakterystycznego ustawiania kończyny górnej z przykurczem wyprostnym w stawach śródręczno- paliczkowych i w zgięciu w stawach międzypaliczkowych.Nieodwracalne zmiany w mięśniach obserwuję się po 4-12 godzinach, w nerwach po 2-6. Okres wczesny:- okres niedokrwienia- nasilający się ból podczas prostowania palców ręki pojawiający się po 4- 48 godzinach po urazie, nieustępujący po podaniu środków przeciwbólowych- zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego- brak tętna na tętnicy promieniowej- ograniczenie, lub zniesienie czynnej ruchomości palców- obrzęk, zasinienie palcówustawienia kończyny górnej z przykurczem wyprostnym w stawach śródręczno- paliczkowych i w zgięciu w stawach międzypaliczkowychOkres późny:- utrwalenie objawów wczesnych- zmiany troficzne ręki- zwłóknienie ręki- ręka przybiera postać "szponiastej" LECZENIE- profilaktyka- wczesne nastawianie złamania, zwichnięcia, prawidłowe unieruchomienie- blokada mankietowa- w celu poprawy ukrwienia- odbarczenie chirurgiczne tętnicy- w późnych okresach stosuje się aparatowanie i operacje rekonstrukcyjne ZLAMANIE K. SZYJKI UDOWEJ Do tego typu złamania najbardziej predysponowane są mężczyźni powyżej 65 roku życia oraz kobiety po menopauzie z powodu zmniejszenia gęstości kości. Osteoporoza czy przewlekłe leczenie kortykosterydami to ważne czynniki ryzyka wystąpienia takich złamań. U tych osób czasem nawet banalne urazy, takie jak przewrócenie się na oblodzonym chodniku, mogą spowodować taki uraz. Dlatego tez u każdej osoby w starszym wieku po różnorodnych urazach należy podejrzewać złamanie szyjki kości udowej, jeśli występują typowe objawy: ból obrzęk skrócenie złamanej nogi niemożność stania niemożność chodzenia nieprawidłowa ruchomość części kończyny nienaturalna pozycja części dalszej kończyny Nie wolno wykonywać żadnych ruchów i napinań w miejscu domniemanego lub pewnego złamania. Grozi to dodatkowym uszkodzeniem okolicznych tkanek oraz samej kości. Nigdy nie wolno poruszać okolicy urazu w celu potwierdzenia rozpoznania złamania. Powiększa to rozmiary uszkodzenia tkanek. Nie należy podawać poszkodowanemu płynów i jedzenia. Spowoduje to utrudnienie przy ewentualnym znieczulaniu ogólnym, koniecznym do nastawienia kości. W każdym przypadku złamania należy wezwać pogotowie. Ponieważ do każdego przypadku złamania zostanie wezwana pomoc z zewnątrz, nie ma potrzeby stosowania wyrafinowanych technik unieruchamiania złamania lekarz sam, na miejscu wypadku, unieruchomi złamanie na czas transportu.

inwersji bloczka w widełkach skokowych, objaw ściskania więzozrostu piszczelowo-strzałkowego, objaw rotacji kości skokowej w widełkach stępu. Przy urazach w mechanizmie pronacji istotna jest ocena stanu więzadła trójgraniastego i dolnego więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. Objaw wymuszonej pronacji pozwala ocenić powierzchowną warstwę więzadła trójgraniastego ,szczególnie część piszczelowo-piętową i piszczelowo- skokową. Objaw rotacji ocenia wydolność części piszczelowo-łódkowatej oraz głębokiej warstwy więzadła trójgraniastego. Pomocne w ocenie uszkodzeń mogą być: badanie ultrasonograficzne (dynamiczne), radiogramy stresowe, tomografia komputerowa, magnetyczny rezonans jądrowy albo coraz rzadziej wykonywana artrografia. W uszkodzeniach ostrych bardzo korzystne warunki do oceny klinicznej występują bezpośrednio po urazie, zanim pojawi się obrzęk, bolesność i obrona mięśniowa. W uszkodzeniach zastarzałych i przewlekłych niestabilnościach obraz może być niejednoznaczny i wymagać weryfikacji badaniami pomocniczymi.Leczenie: Sposób leczenia zależy od stopnia skręcenia stawu skokowego:Skręcenie I. stopnia wymagają ograniczenia aktywności 7-10 dni, ustąpienia obrzęku i miejscowej bolesności. Korzystnie działa chłodzenie, leki objawowe, opatrunek modelujący do chwili ustąpienia obrzęku.Skręcenia II. stopnia, wiążące się z częściowym uszkodzeniem więzadeł, wymagają początkowego odciążenia kończyny, stabilizacji w łusce gipsowej, stabilizatorze lub ortezie przez 10-14 dni. Wskazana weryfikacja procesu gojenia w badaniu USG. Skręcenia III. stopnia obejmują całkowite rozerwanie więzadeł kompleksu kostki bocznej a często również więzozrostu piszczelowo-strzałkowego. Wymagają dłuższego unieruchomienia w stabilizatorze (ew. gipsie podudziowym) na ok. 4 tygodnie. Przed podjęciem aktywności treningowej konieczne ultrasonograficzne potwierdzenie wygojenia uszkodzonych struktur więzadłowych. Wskazana protekcja przy użyciu ortezy do 10 tygodni po urazie. W przypadku utrzymywania się objawów funkcjonalnej niestabilności stawu wskazane rozważenie kontynuacji programu rehabilitacji do 6 m-cy a przy braku efektów ewentualna rekonstrukcja operacyjna i stabilizacja. Na szczęście odsetek uszkodzeń skrętnych stawu skokowego wymagających w ostateczności interwencji chirurgicznej nie przekracza 5% dla przedziału przyśrodkowego oraz 10% dla kompleksu kostki bocznej. Rekonstrukcje operacyjne obejmują zabiegi tzw. anatomiczne (wykorzystujące kikuty więzadeł, reinsercje z użyciem implantów, itp.) oraz zabiegi typu artrotenodezy. Powodują one odtworzenie biernej stabilizacji stawu, niestety, w większości technik prowadzą do ograniczenia zakresu ruchu oraz wcześniejszego pojawiania się zmian zwyrodnieniowych.