Pobierz Zmiana roli sektorów gospodarki na świecie i więcej Notatki w PDF z Geografia tylko na Docsity!
GEOGRAFIA
Zmiana roli sektorów gospodarki na świecie
1. Podział na sektory
rolnictwo - najstarszy, uprawa roślin + chów zwierząt + leśnictwo + rybactwo, funkcja ekonomiczna, społeczna, przestrzenna, wytwarzanie wyrobów dla przemysłu przemysł - eksploatacja zasobów naturalnych, przetwarzanie, funkcja ekonomiczna, społeczna, przestrzenna - rozwój obszarów miejskich, maszyny usługi - nie wytwarza, świadczenie, zaspokajanie potrzeb, funkcja ekonomiczna, społeczna, przestrzenna, najbardziej różnorodny
2. Zmiana roli sektorów
struktura zatrudnienia - procentowy udział ludności zatrudnionej w poszczególnych sektorach gospodarki rozwój gospodarczy = powolny spadek zatrudnienia w rolnictwie, a wzrost w usługach faza preindustrialna (dominacja w rolnictwie) ➝ faza industrialna (dominacja w przemyśle) ➝ faza postindustrialna (dominacja w usługach) Etiopia i Bangladesz (najsłabiej rozwinięte gospodarczo) - wciąż wysoki udział w rolnictwie, a mały w usługach Japonia i Niemcy (wysoko rozwinięte gospodarczo) - bardzo mały udział w rolnictwie, a duży w usługach czwarty sektor gospodarki - usługi wyspecjalizowane (informatyczne, finansowe i szkoleniowe - dla przedsiębiorstw) - faza informacyjna
3. Przyczyny zmian roli sektorów
postęp cywilizacyjny rozwój technologiczny wzrost zamożności społeczeństw ogólnie w rolnictwie i przemyśle super technologie więc coraz mniej osób jest potrzebnych ale usługi wciąż są ważne
Świat w dobie globalizacji
1. Wpływ globalizacji
globalizacja - integracja i przenikanie się krajowych gospodarek i ujednolicanie upodobań i zachowania ludzi pochodzących z różnych zakątków świata największe znaczenie - integracja krajów ➝ tworzenie ogólnoświatowego systemu ekonomicznego płaszczyzna gospodarcza - globalny rynek, standaryzacja produktów, swobodny i szybki przepływ informacji, transport, gospodarka oparta na wiedzy
płaszczyzna polityczna - integracja państw, ruch bezwizowy, Interpol, przeciwdziałanie terroryzmowi płaszczyzna społeczna - zmiany obyczajowe, jednolita moda, środki masowego przekazu kształtują normy
2. Zmierzenie globalizacji
indeks globalizacji - stopień gospodarczej, społecznej i politycznej integracji danego kraju z resztą świata Szwajcaria, Holandia, Belgia - najwyższy Erytrea - najniższy
3. Skutki globalizacji dla Polski
pozytywne - transfer technologii, zmniejszenie bezrobocia, łatwiejsze podróżowanie, polskie firmy na rynek zagraniczny, swobodny przepływ towarów, kapitału negatywne - zanik tradycji, wyjazd młodych wykształconych ludzi za granicę, przenikanie do Polski grup przestępczych, ekspansja korporacji międzynarodowych = upadek małych firm Czynniki rozwoju rolnictwa
1. Czynniki
przyrodnicze (natura) - klimat (okres wegetacyjny, wielkość opadów), woda (głębokość zalegania wód podziemnych, wody powierzchniowe), gleby (czarnoziemy i mady, ale też płowe, brunatne i kasztanowe), teren (równiny, łagodnie nachylone) najkorzystniej dla rolnictwa jest tam gdzie jest wilgotno i niezbyt gorąco = umiarkowany ciepły, zwrotnikowy i zwrotnikowy wilgotny pozaprzyrodnicze (człowiek) - poziom rozwoju gospodarczego kraju (zmechanizowanie szkolenia, doradztwa finansowe), poziom kultury rolnej (wykształcenie rolników i ich skill), polityka rolna (wsparcie), struktura agrarna (struktura wielkościowa i własnościowa gospodarstw), zasoby pracy (liczba pracowników) zbiór - całkowita masa uzyskanych płodów rolnych (tony) plony - wydajność ziemiopłodu z 1 ha gruntów ornych (dt/ha) lub (q/ha)
2. Użytki rolne na świecie
37% lądów Urugwaj, Ukraina, Wielka Brytania - 70% powierzchni kraju Norwegia, Egipt - 5% powierzchni kraju grunty orne + użytki trwałe + użytki zielone = struktura użytków rolnych
3. Struktura użytkowania ziemi
użytki rolne - grunty orne (pola uprawne) + użytki trwałe (plantacje roślin, sady, winnice) + użytki zielone (łąki i pastwiska) lasy
3. Pozostałe rośliny uprawne
warzywa i owoce cytrusy i banany używki - walory smakowe Chów zwierząt
1. Chów vs hodowla
chów - żywienie, pielęgnacja i utrzymanie zwierzątek w dobrym zdrowiu. hodowla - ulepszanie dziedzicznych cech zwierząt gospodarskich = większa wartość użytkowa zwierząt
2. Chów zwierząt gospodarskich
ekstensywny - warunki naturalne, obszary słabo rozwinięte gospodarczo albo z rozległymi pastwiskami intensywny - pomieszczenia, nowoczesne urządzenia, pasza ze sterydami, kraje wysoko rozwinięte gospodarczo
3. Pogłowie zwierząt gospodarskich na świecie
czynniki przyrodnicze - klimat czynniki gospodarcze - nakłady finansowe pomagają czynniki religijno-kulturowe - muzułmanie nie jedzą wieprzowiny BYDŁO DOMOWE najliczniejsza grupa zwierząt, 1.5 mld sztuk, mleko - Europa i mięso - Ameryka (ekstensywny), Indie - krowy to święte zwierzęta = niewielkie wykorzystanie gospodarcze TRZODA CHLEWNA najbardziej dochodowy chów, szybko świnie stają się grube, zjedzą wszystko, ogółem super zwierzęta, Chiny, chów w pobliżu aglomeracji POGŁOWIE OWIEC niewielkie wymagania żywieniowe, duża odporność na trudny klimat, wełna, mięso, skóra, ekstensywny, góry, obszary międzyzwrotnikowe, Chiny, Australia POGŁOWIE DROBIU mięso, jajka, łatwo i tanio, popularne, Azja (kraje o dużej liczbie ludzi), USA, intensywny
Lasy na Ziemi. Gospodarka leśna
1. Lasy dla ludzi
funkcja przyrodnicza - produkuje tlen, filtr zanieczyszczeń, regulacja wody, chronią glebę przed erozją, zwierzątka tam żyją funkcja gospodarcza - surowce, owoce i grzyby, gospodarka łowiecka funkcja społeczna - rekreacja i wypoczynek, edukacja ekologiczna, naukowcy, miejsce pracy
2. Rozmieszczenie lasów
warunki klimatyczne - temperatura i opady człowiek za niska temperatura - brak lasów - wysokie góry, obszary okołobiegunowe za mało wody - brak lasów - klimat gorący i suchy lasy rosną na słabych glebach, bo po co marnować ziemie która nadaje się do upraw najwięcej lasów: w pobliżu równika - wilgotne lasy równikowe (Ameryka, środkowa Afryka i Azja), w północnej części Ameryki, Europy i Azji - tajga wskaźnik lesistości - udział powierzchni lasów w ogólnej powierzchni terenu, na świecie wynosi 31% najniższy wskaźnik - kraje przy zwrotnikach i w centralnej Azji POLSKA: najwyższy wskaźnik - województwa północno - zachodnie i podkarpackie, a najniższy wskaźnik - środkowa Polska i Lubelskie
3. Gospodarka zasobami leśnymi
wycina się lasy na potrzeby fabryk, rolnictwa, transportowych sieci gospodarka rabunkowa - ludzie wycinają lasy po drewno na opał i po cenne gatunki, wypalają lasy pod tereny przemysłowe lub plantacje roślin SKUTKI GOSPODARKI RABUNKOWEJ: utrata różnorodności biologicznej, degradacja gleb, umieranie zwierzątek gospodarka zrównoważona - kraje o wysokim poziomie rozwoju, zachowuje różnorodność biologiczną ale pełni funkcje, ochrona lasów i gleb, racjonalne wycinki, przestrzegane praw parków krajobrazowych i rdzennych ludności Rybactwo
1. Czym jest rybactwo?
dział rolnictwa obejmujący gospodarcze wykorzystanie organizmów wodnych przy zachowaniu zasad ochrony przyrody rybołówstwo - połowy organizmów wodnych akwakultura - chów i hodowla, jeśli prowadzona jest w środowisku wodnym to nazywa się marikultura
