Zmiany na mapie politycznej świata - Notatki, Notatki z Geografia

Pobierz Zmiany na mapie politycznej świata - Notatki i więcej Notatki w PDF z Geografia tylko na Docsity!

Zmiany na mapie politycznej świata

1. Podział polityczny świata ● 193 państwa będące członkami ONZ oraz Watykan i Palestyna (państwa obserwatorzy) ● Przyczyny powstawania państw - aneksja - procesy pokojowe - dekolonizacja - rozpad - secesja (oderwanie) np.: Sudan i Sudan Południowy - upadek systemów totalitarnych ● Atrybuty państwa - ludność - suwerenna władza - terytorium ● Elementy terytorium państwa - ląd i wody wewnętrzne - morza terytorialne - do 12 mil - morska strefa ekonomiczna - 200 mil - przestrzeń powietrzna - ambasada na terenie obcego państwa - statki płynące pod banderą tego państwa ● Enklawa - państwo otoczone ze wszystkich stron innym państwem np.: Watykan, Lesotho ● Eksklawa - część państwa oddzielona od głównego terytorium innym państwem np.: Obwód kaliningradzki, Alaska ● Terytoria zależne to obszary zazwyczaj autonomiczne pozostające jednak pod wpływem dawnego kolonizatora np.: Gujana Francuska 2. Kolonializm ● Kolonializm - zjawisko historyczne polegające na przyporządkowaniu sobie odkrytych lądów ● Najwięksi kolonizatorzy:

• Wielka Brytania
• Dania - Grenlandia
• Francja - Afryka
• Rosja - Azja Północna
• Hiszpania - Ameryka południowa
• Portugalia - Ameryka południowa

● Dekolonizacja - wyzwalania się krajów spod zależności kolonizatora ● Przyczyny dekolonizacji

• wysokie koszty utrzymania koloni
• duże konflikty zbrojne (I WŚ)
• trudności w utrzymaniu represyjnego systemu
• dążenie do samostanowienia koloni
• zwiększenie świadomości narodowej ● Liberia - 1847 r - pierwsze zdekolonizowane państwo ● Lata 60 - rok czarnej Afryki ● Odmiany ludzkie
• biały
• czarny
• żółty
• mulat = czarny = biały
• metys = żółty + biały
• zambos = żółty + czarny ● Konsekwencje kolonializmu
• nowe odmiany ludzkie
• religia
• wpływ na język
• migracja ● Skutki kolonializmu
• zmiany w strukturze wyznaniowej, językowej
• eksterminacja ludności upowszechnienie się mieszanych ras
• niszczenie rdzennej kultury
• narzucanie wzorców życia typowych dla krajów kolonizatorskich 3. Integracja i dezintegracja ● Nowe oblicze Europy po 2WŚ
• 1990 R. dezintegracja Niemiec
• 1991 r. - dezintegracja ZSRR i Jugosławii
• 1993 r. - dezintegracja Czechosłowacji ● Współpraca międzynarodowa - integracja
• polityczna - wspólna polityka, wspólne rozwiązywanie problemów
• gospodarcza - poszerzanie rynków dotyczących handlu, swobodny przepływ kapitału (technologie), kooperacje
• militarna - bezpieczeństwo, misje pokojowe, zapobieganie konfliktom ● Wybrane organizacje międzynarodowe
• ONZ - zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa, w ramach ONZ działają:
• WHO - zdrowie

4. Unia Europejska ● 1993 r. - powstanie ● Hymn - “Oda do Radości” ● 12 gwiazdek - nawiązanie do Biblii ● Przyczyny integracji Europejskiej - Pomoc finansowa z USA w ramach planu Marshalla - Obawa przed kolejną wojną światową - odbudowa gospodarki europejskiej po IIWŚ ● Kalendarium - 1951 - Europejska Wspólnota Węgla i Stali - 1958 - powołanie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej (Euroatom) - 1973 - pierwsze rozszerzenie - - 1973 - drugie rozszerzenie - 1985 - układ w Schengen - 1986 - trzecie rozszerzenie - 1992 - traktat w Maastricht - Traktat o Unii Europejskiej - 2001 - traktat Nicejski - 2002 - Euro € staje się walutą - 2004 - 10 krajów dołącza w tym Polska ● Instytucje UE - Komisja Europejska - Parlament Europejski - Trybunał Sprawiedliwości - Wspólna Polityka Rolna - Wspólna Polityka Handlowa - Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa ● 5. Konflikty zbrojne i terroryzm ● Rodzaje konfliktów - Religijny - Indie - Pakistan - Polityczny - Rosja - Ukraina - Zasoby naturalne - Kuwejt np. o wodę - Etniczny - Afryka np. plemienne ● Terroryzm - brutalny atak dokonany z premedytacją np. 11 września zamach terrorystyczny na WTC i Pentagon