Wiedza o społeczeństwie – TECHNIKUM
TEMAT 10: ŹRÓDŁA I GAŁĘZIE PRAWA.
Zagadnienia:
1. Źródła prawa.
2. Hierarchia aktów prawnych.
3. Sposoby publikacji aktów prawnych.
4. Gałęzie prawa.
PRAECEPTA SUNT HAEC:
HONESTE VIVERE, ALTERUM NON LAEDERE,
SUM CUIQUE TRIBUERE.
Nakazy prawa są następujące: żyć uczciwie, drugiego nie krzywdzić, oddać każdemu to, co mu się należy.
Ulpianus
Rozwinięcie:
1. Źródła prawa.
Art. 87 Konstytucji RP stanowi:
1. „źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy,
ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia”.
2. „źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania
organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego”.
źródła prawa – to akty stanowione przez organy państwowe, które w swej treści zawierają normy
prawne.
2. Hierarchia aktów prawnych.
hierarchia aktów prawnych: prawo tworzone przez uprawnione organy państwa są hierarchicznie
uporządkowane. Prawo w systemie prawa zajmuje swoją pozycję, w zależności od tego, który organ je
ustanowił;
art. 8 KRP: „Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej”;
hierarchia aktów prawnych:
1) Konstytucja;
2) ustawy;
3) ratyfikowane umowy międzynarodowe;
4) rozporządzenia;
5) akty prawa miejscowego.
Konstytucja RP – to ustawa zasadnicza uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe. To najwyższy akt
prawny określający ustrój polityczny i społeczny, system ekonomiczny państwa, strukturę, kompetencje
i sposoby powoływania organów władzy państwowej oraz prawa i obowiązki obywateli;
ustawa – jest stanowiona wyłącznie przez parlament w określonym trybie. Często przyjmuje nazwy
kodeksu, np. kodeks karny, kodeks pracy, kodeks cywilny;
ratyfikowane umowy międzynarodowe – to umowy międzynarodowe zatwierdzone (ratyfikowane)
przez upoważniony do tego organ państwowy (sejm, Prezydent);
rozporządzenia – to akt wykonawczy wydawany na podstawie ustawy i w celu jej wykonania. Uściślają
one treść ustawy. Rozporządzenia wydają np. minister, rada ministrów;
