Źródła i skutki zanieczyszczeń powietrza, Publikacje z Ekologia

Pobierz Źródła i skutki zanieczyszczeń powietrza i więcej Publikacje w PDF z Ekologia tylko na Docsity!

Źródła i skutki zanieczyszczeń

powietrza

Opracowała: Maria Makowska, 2016r. Gaz N 2 O 2 Ar CO 2 H 2 Ne He Kr Xe % objętości

Skład powietrza

Powietrze atmosferyczne jest bezbarwną i bezwonną mieszaniną gazów, tworzącą zewnętrzną strefę Ziemi. Procentowy skład powietrza w przeliczeniu na powietrze suche, pozbawione pary wodnej jest następujący:

Kiedy powietrze uznaje się za zanieczyszczone?

Światowa Organizacja Zdrowia definiuje powietrze

zanieczyszczone jako takie, którego skład chemiczny może

ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka, roślin i zwierząt,

a także na inne elementy środowiska (wodę, glebę).

Nazwa substancji uśredniania^ Okres pomiar^ wynikóóww dopuszczalny^ Poziom μg/m^3 Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym Margines tolerancji μg/m 3 Termin osi poziomuągnięcia 2010 2011 2012 2013 2014 dopuszczalnego Benzen (C 6 H 6 ) rok kalendarzowy 5 - 0 0 0 0 0 2010 Dwutlenek azotu (NO 2 ) 1 godzina 200 18 razy 0 0 0 0 0 2010 rok kalendarzowy^40 -^0 0 0 0 0 Dwutlenek siarki (SO 2 ) 1 godzina 350 24 razy 0 0 0 0 0 2005 24 godziny 125 3 razy 0 0 0 0 0 2005 Tlenek węgla (CO) 1)^ 8 godzin 10 000 - 0 0 0 0 0 2005 Pył PM10 2) 24 godziny 50 35 razy 0 0 0 0 0 2005 rok kalendarzowy^40 -^0 0 0 0 0 Pył PM2,5 3) rok kalendarzowy^25 -^4 3 2 1 1 rok kalendarzowy^20 4)^ -^0 0 0 0 0 Ołów (Pb) rok kalendarzowy 0,5 5)^ - 0 0 0 0 0 2005

Normy substancji i pyłów w powietrzu

Źródła zanieczyszczeń powietrza:

• energetyczne - spalanie paliw;
• przemysłowe - procesy technologiczne w zakładach chemicznych, rafineriach, hutach, kopalniach i cementowniach;
• komunikacyjne - głównie transport samochodowy, ale także kołowy, wodny i lotniczy;
• komunalne - gospodarstwa domowe oraz gromadzenie i utylizacja odpadów i ścieków (np. wysypiska, oczyszczalnie ścieków).
• wulkany (ok. 450 czynnych), z których wydobywają się m.in. popioły wulkaniczne i gazy (CO 2 , SO 2 , H 2 S);
• pożary lasów, sawann i stepów (emisja CO 2 , CO i pyłu);
• bagna wydzielające m.in. CH 4 , CO 2 , H 2 S, NH 3 ;
• gleby i skały ulegające erozji, burze piaskowe (globalnie do 700 mln. t pyłów/rok);
• tereny zielone, z których pochodzą pyłki roślinne naturalne (^) antropogeniczne, powstające w wyniku działalności człowieka

Kwaśne deszcze

Smog

Skutki zanieczyszczeń powietrza

Odory

Dziura ozonowa

Efekt cieplarniany

Opady atmosferyczne o odczynie kwasowym przy pH mniejszym niż 5,6.

Zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi z powietrza

gazami, takimi jak: tlenek siarki (IV), tlenek siarki (VI), tlenki azotu,

siarkowodór, tlenek węgla (IV), chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery

w procesach spalania paliw, produkcji przemysłowej, wybuchów wulkanów,

wyładowań atmosferycznych i innych czynników naturalnych.

KWAŚNE DESZCZE

Schemat powstawania kwaśnych deszczy

Niszczenie betonowych budowli i pomników Skutki kwaśnych deszczy Odpadanie części elementów, pękanie. Korozja. Niszczenie instalacji wodociągowych. Kwaśne deszcze przyczyniają się do nagromadzenia w glebie azotanów i siarczanów, w wyniku, czego korzenie roślin mają zmniejszoną możliwość pobierania wapnia, magnezu i potasu. Przez to korzenie zamierają, a roślina ginie. Kwaśne deszcze zakwaszają również glebę i wodę pitną, co powoduje wzrost w niej różnych metali ciężkich. Wchłaniane przez organizmy roślinne, zwierzęce a następnie przez człowieka, kumulując się w organiźmie wywołują wiele chorób. Obecność niektórych metali w organiźmie – a konsekwencje KADM - uszkadza układ wydalniczy GLIN - uszkadza kości i mózg OŁÓW - uszkadza układ nerwowy Skutki kwaśnych deszczy

Efekt cieplarniany to zjawisko ocieplenia się klimatu Ziemi, polegające na zatrzymywaniu pewnej ilości ciepła emitowanego do atmosfery. Proces ten jest podobny do tego, jaki występuje w szklarni lub w pozostawionym w słońcu samochodzie. Spowodowane jest to wzrostem zawartości gazów: głównie tlenku węgla (IV) [CO 2 ], freonów, metanu [CH 4 ] i tlenku azotu(I) [N 2 O]. Na powstanie efektu cieplarnianego pośrednio wpływają również i inne gazy powstające podczas spalania, np. tlenek węgla(II) [CO], pozostałe tlenki azotu [NO 2 , NO], węglowodory. EFEKT CIEPLARNIANY Gazy te z jednej strony przepuszczają pasmo fal słonecznych ultrafioletowych, z drugiej zaś absorbują promieniowanie podczerwone, zapobiegając w ten sposób ucieczce ciepła atmosferycznego w kosmos.

• choroby tropikalne, takie jak malaria, mogą rozprzestrzeniać się na północ i południe.
• wyższe temperatury mogą poprawić warunki dla rolnictwa w środkowej i północnej części Europy oraz Kanadzie,
• wysuszenie obecnie żyznych terenów, np. w Azji Południowo-Wschodniej czy w USA. Skutki efektu cieplarnianego DZIURA OZONOWA Dziura ozonowa nad Antarktydą

Ozon to trójatomowy tlen O 3 o charakterystycznym "świeżym" zapachu, który powstaje podczas wyładowań atmosferycznych. Ozon jest gazem nietrwałym. Działa silnie utleniająco (bakteriobójczo), co znalazło zastosowanie do dezynfekcji powietrza i wody. W większych ilościach działa szkodliwie na organizm ludzki. Ozon występuje w atmosferze przy powierzchni Ziemi, co jest zjawiskiem negatywnym, oraz w górnych warstwach stratosfery (50 km nad Ziemią), co jest zjawiskiem pozytywnym. Blisko powierzchni Ziemi ozon jest trucizną, która współuczestniczy w tworzeniu smogu fotochemicznego i kwaśnego deszczu. Ozon w stratosferze odgrywa rolę pozytywną, tworzy warstwę ochronną dla życia: chroni ludzi, zwierzęta i rośliny przed promieniowaniem ultrafioletowym docierającym na Ziemię ze Słońca. Ozon jest bowiem jedynym gazem w atmosferze, który zatrzymuje nadmiar promieniowania ultrafioletowego - zawartą w promieniowaniu energię przetwarza na ciepło, dzięki czemu spełnia też funkcję atmosferycznego termoregulatora.

Ozon O

Mechanizm tworzenia dziury ozonowej Dziura ozonowa to zjawisko ubytku ozonu w ozonosferze, wywołane zanieczyszczeniem atmosfery związkami reagującymi z ozonem. Związki te to: freony, tlenki azotu, chlorek metylu i bromek metylu. W wyniku reakcji następuje spadek stężenia ozonu i tworzenie się tzw. dziur ozonowych. warstwa ozonu (ozonosfera) pochłaniająca część promieniowania ultrafioletowego Słońca, bardzo szkodliwego dla organizmów żywych.

smog kwaśny ( londyński)

• mgła przemysłowa, powstaje podczas niskich temperatur, w wyniku braku ruchu mas powietrza i dużej wilgotności oraz przy dużym stężeniu pyłów w powietrzu. Rodzaje smogów Smog zawierający głównie tlenek siarki (IV) i tlenek węgla (IV), (tworzące z mgłą kropelki kwasów) oraz pyły i sadzę. Rodzaje smogów Smog fotochemiczny ( smog typu Los Angeles ). Jest to brunatna mgła, która zwykle pojawia się nad miastami podczas słonecznej gorącej, pogody, przy dużym ruchu ulicznym. Czynnikami zanieczyszczającymi powietrze, pochodzącymi zwłaszcza ze spalin samochodowych są węglowodory, tlenki azotu i ozon, które wchodzą w reakcje ze światłem słonecznym, tworząc trujące związki.

Santiago w godzinę po deszczu Santiago de Chile w 30 godzin po deszczu

Smog w Krakowie

Nieprzyjemne zapachy

Przyczyną zapachowej uciążliwości są zwykle

wieloskładnikowe mieszaniny zanieczyszczeń powietrza

(odorantów i związków bezwonnych).

Są to mieszaniny związków chemicznych, które znacznie

się różnią rodzajem zapachu, wysokością progu węchowej

wyczuwalności, szybkością zmian intensywności zapachu

wraz ze zmianami stężenia itp.

ODORY

Są to wskaźniki biologiczne, organizmy wskaźnikowe ,

gatunki roślin i zwierząt wykazujące zróżnicowaną wrażliwość

i charakterystyczną reakcję na działanie zanieczyszczeń powietrza.

Są to z reguły gatunki o wąskim zakresie tolerancji lub w specyficzny

sposób reagujące na działanie danej substancji.

BIOINDYKATORY ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA

Bioindykatorami zanieczyszczeń powietrza są:

POROSTY MCHY

Porosty i mchy są wrażliwe na obecność TLENKU SIARKI (IV) SO 2

w powietrzu.

Im większe jego stężenie tym mniej porostów występuje na tym

obszarze, a to oznacza, że powietrze jest tam zanieczyszczone.

DUŻE STĘŻENIE

( SO 2 w powietrzu)

MAŁE STĘŻENIE

Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami jest

jednym z najważniejszych, a zarazem najtrudniejszych

zadań stojących przed współczesnym człowiekiem.

Aby działania te były skuteczne trzeba przede

wszystkim szczegółowo rozpoznać rodzaje i własności

powstających zanieczyszczeń oraz miejsca i warunki

wprowadzania ich do atmosfery. Pozwoli to nam ocenić

stan i stopień zanieczyszczenia oraz związane z nim

zagrożenie, a dzięki temu zakres i sposób działania.

Sposoby ochrony powietrza:

wprowadzanie urządzeń odpylających np. filtrów,

odpylaczów na kominach w zakładach przemysłowych

używanie bezołowiowych i bezsiarkowych paliw

wstrzymywanie lub ograniczanie produkcji substancji

szkodliwych

sadzenie pasów zieleni, tworzenie terenów zielonych

w mocno zurbanizowanych rejonach w celach

ochronnych

dbanie o lasy poprzez mądre zarządzanie gospodarką

leśną

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zanieczyszczenie_powietrza https://www.google.pl/search?q=kwa%C5%9Bne+deszcze&espv=2&biw=1366&bih= 7&site=webhp&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&sqi=2&ved=0ahUKEwjRloPenMP KAhUhqHIKHVUmAAkQsAQIIw#tbm=isch&q=kwa%C5%9Bne+deszcze+schemat http://www.ekobiol.zagan.pl/materialy_do_lekcji/ochrona_srodowiska/kwasne_deszcze. pdf http://sciaga.pl/tekst/62902- 63 - kwasne_deszcze http://www.zst.edu.pl/html/ekologia/index8.html http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/smog-kwasny;3976777.html http://www.ekobiol.zagan.pl/materialy_do_lekcji/ochrona_srodowiska/smog.pdf http://www.edukator.pl/Chemia-a-srodowisko-naturalne,274,offset,3,object,7548.html Bibliografia