Pobierz Źródła pozyskiwania danych grawimetrycznych do redukcji obserwacji geodezyjnych i więcej Prezentacje w PDF z Geodesia e Cartografia tylko na Docsity!
Źródła pozyskiwania
danych grawimetrycznych
do redukcji obserwacji geodezyjnych
Tomasz Olszak
Małgorzata Jackiewicz
Stanisław Margański
Wydział Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej
Model obliczeń
Obliczenie teoretycznej dokładności danych grawimetrycznych w odniesieniu do Instrukcji Technicznej / Rozporządzenia,
Zbadanie różnic między wartościami redukcji obserwacji obliczonymi w oparciu o dane modelowe i terenowe,
Cel pracy
Ocena dostępnych źródeł danych grawimetrycznych pod kątem zastosowania ich w procesie redukcji obserwacji geodezyjnych takich jak współrzędne astronomiczne, azymuty, pomiary liniowe oraz do obliczeń poprawki normalnej. Odpowiedź na pytanie: czy można zastosować dane pozyskane z modeli w procesie redukcji obserwacji geodezyjnych?
Motywacja
Redukcja długości bazy
Niezbędne informacje grawimetryczne: elementy redukcji związane z
krzywizną rzeczywistej linii pionu pomiędzy FPZ a geoidą w azymucie
linii geodezyjnej
Poprawka normalna do przewyższenia pomierzonego metodą niwelacji
geometrycznej
Niezbędne informacje grawimetryczne: anomalie grawimetryczne
Faya na reperach linii niwelacyjnej
Elementy redukcji obserwacji geodezyjnych
związane z polem siły ciężkości
Źródła pozyskiwania elementów
pola siły ciężkości
Obserwacje grawimetryczne bezpośrednie
Anomalie Faya z zasobów Państwowego
Instytutu Geologicznego – dyskretne wartości
anomalii z rozdzielczością przestrzenną 5’ służące
do liniowej interpolacji
Modele geoptencjału (np. EGM2008) – jako
„analityczny” opis potencjału ciężkościowego
z określonym stopniem szczegółowości
Analizowane wartości różnic redukcji współrzędnych otrzymanych
w oparciu o dane terenowe i dane modelowe
Redukcja azymutu astronomicznego
Na wielkość redukcji azymutu mają wpływ następujące wielkości:
- niezwiązane z naturalnym polem siły ciężkości Ziemi:
- szerokość geograficzna miejsca obserwacji φ - w Polsce obserwacji φ ϵ (49°; 55°),
- stosunek różnicy wysokości miedzy stanowiskiem a celem do odległości między nimi wyrażony przez wielkość tan h’ ,
- wielkość mierzonego azymutu α ,
- związane z naturalnym polem siły ciężkości Ziemi:
- różnice między składowymi odchyleń linii pionu obliczonymi w oparciu o dane pomiarowe i modelowe – ΔδξP-M^ i ΔδηP-M
Dla średniej wysokości Polski (H=167 m)
- mLo = ± 0,25 mm przy zastosowaniu danych z modelu EGM2008,
- mLo = ± 0,10 mm przy zastosowaniu danych z modelu EGM2008upto
Redukcja pomiarów liniowych
REDUKCJE WSPÓŁRZĘDNYCH ASTRONOMICZNYCH
- Możliwe jest zastosowanie badanych modeli geopotencjału w procesie redukcji współrzędnych astronomicznych dla punktów o wysokościach nieprzekraczających 400 m. Oznacza to, że dla 90% powierzchni Polski istnieje możliwość zastąpienia danych terenowych modelowymi i nie powoduje to przekroczenia kryterium dokładności zawartego w instrukcji Technicznej G-
- Dla wysokości terenu powyżej 400 m model EGM2008upto360 znacznie lepiej modeluje elementy naturalnego pola siły ciężkości niż model EGM
REDUKCJE AZYMUTÓW
- dla terenów nizinnych (o wysokościach do 400m) dane zarówno z modelu EGM2008, jak i EGM2008upto360 dają satysfakcjonujące wyniki redukcji azymutu , których dokładność nie przekracza kryterium zawartego w Instrukcji Technicznej G-1 tj. mα≤0,3”,
- dla terenów wyżynnych model EGM2008upto360 daje dwukrotnie gorsze wyniki niż model EGM2008, jednak nadal spełniają one wymogi dokładności zawarte w instrukcji,
- w terenach podgórskich i górskich znacznie lepsze wyniki uzyskano w oparciu o dane z modelu EGM2008upto360. Jednak tylko dla celowych o bardzo małym kącie nachylenia spełnione jest kryterium zawarte w instrukcji.
REDUKCJE POMIARÓW LINIOWYCH
- W wyniku analizy dokładnościowej stwierdzono, że istotnym parametrem decydującym o wyborze źródła danych jest wysokość stanowiska i celu. Dla odcinków, których wysokości początku i końca nie przekraczają 400 m możliwe jest zastosowanie modelu geopotencjału do wyznaczania odchyleń linii pionu, przy czym model EGM2008upto360 daje lepsze wyniki niż model EGM2008.
- Różnice poprawki normalnej PIG – EGM
Błędy średnie poprawek normalnych liczonych w oparciu o dane modelowe
Kryterium zawarte w Instrukcji Technicznej G-1 mPN≤ 0,05mm
Różnice poprawki normalnej PIG – EGM
Różnice poprawki normalnej PIG - pomiar
Linia Kluszkowce –
Niedzica Granica
max. różnica anomalii = 6,80 mGal
Linia Grójec -
Warszawa
max. różnica anomalii = 1,3 mGal
Tereny górskie
Tereny nizinne
- możliwe jest zastosowanie danych grawimetrycznych
wygenerowanych z modelu geopotencjału EGM2008 do
wyznaczania poprawki normalnej. Warunkiem stosowania
danych modelowych jest wcześniejsza analiza wysokości na obszarze, dla którego poprawki będą liczone. Dla terenów
o wysokościach nieprzekraczających 400 m dane
wygenerowane z EGM2008 zapewnią dokładność
warunkowaną przez wytyczne techniczne,
POPRAWKA NORMALNA
- w terenach górskich niezbędne jest wyznaczanie wartości
anomalii na reperach sieci niwelacyjnych metodą
bezpośredniego pomiaru. Metoda wnosi błędy skutkujące
różnicami nawet 1mm w wartości poprawki normalnej
Autorzy dziękują
Panu Profesorowi dr hab. inż. Janowi Kryńskiemu i
Pani Ewie Kałun
za udostępnienie danych do niektórych obliczeń
Dziękuję za uwagę