Układ szkieletowy
2
Charakterystyczne cechy żuchwy zostały przedstawione w po-
niższej tabeli. Żuchwa łączy się stawowo z kością skroniową.
Podczas żucia lub mówienia jedyną poruszającą się kością jest
żuchwa, szczęka zaś pozostaje nieruchoma. Dolne zęby tkwią
w części zębodołowej żuchwy.
Staw skroniowo-żuchwowy w rzeczywistości utworzony jest
przez dwa stawy rozdzielone krążkiem stawowym. Powierzchnie
stawowe większości stawów pokryte są chrząstką szklistą, ale
w stawie skroniowo-żuchwowym pokrywa je chrząstka włóknista.
Staw skroniowo-żuchwowy jest zmodyfikowanym stawem zawia-
sowym; jego cechy zostały wymienione w poniższej tabeli.
Żuchwa i staw skroniowo-żuchwowy
Karta 2-4 Zob. Frank H. Netter, Atlas anatomii człowieka. Tablice 17, 18.
POKOLORUJ zęby żuchwy, używając różnych barw do
każdego rodzaju (należy podkreślić, że u ludzi występuje 16 zę-
bów w żuchwie i 16 w szczęce):
n 1. Zęby trzonowe (trzecie zęby trzonowe są nazywane
zębami mądrości) (6 zębów)
n 2. Zęby przedtrzonowe (dwuguzkowe) (4 zęby)
n 3. Kły (2 zęby)
n 4. Zęby sieczne (4 zęby)
STRUKTURA LOKALIZACJA KOMENTARZ
Torebka stawowa Dół żuchwowy i gu-
zek stawowy kości
skroniowej – głowa
żuchwy
Umożliwia zachodzenie
ruchów na boki, wysu-
wania i cofania
Więzadło boczne Kość skroniowa – żu-
chwa Zgrubiona włóknista
wiązka torebki stawo-
wej
Krążek stawowy Między kością skro-
niową a żuchwą Dzieli staw na dwa
przedziały maziowe
STRUKTURA CHARAKTERYSTYKA
Głowa żuchwy Łączy się stawowo z dołem żuchwowym kości
skroniowej
Otwór żuchwy Przez ten otwór wnikają do żuchwy nerw, tętni-
ca i żyła zębodołowe dolne
Zęby
16 zębów: 4 zęby sieczne, 2 kły, 4 zęby przed-
trzonowe (dwuguzkowe) i 6 zębów trzonowych
(trzecie zęby trzonowe są nazywane zębami
mądrości)
POKOLORUJ następujące elementy stawu skroniowo-
-żuchwowego, używając różnych barw do każdego z nich:
n 5. Torebka stawowa
n 6. Więzadło boczne (skroniowo-żuchwowe)
n 7. Krążek stawowy
Uwagi kliniczne:
Żuchwa z powodu umiejscowienia narażonego na urazy jest drugą
pod względem liczby złamań kością twarzoczaszki (pierwszą jest kość
nosowa). Zwichnięcie stawu skroniowo-żuchwowego może wystąpić
w przypadku przemieszczenia wyrostka kłykciowego żuchwy do przodu
od guzka stawowego (nieco bardziej do przodu niż w „otwartej pozycji”,
ukazanej na ryc. E). Czasami nawet szerokie ziewnięcie doprowadza do
zwichnięcia, które może być dosyć bolesne.
