Zwyczaj to powszechnie stosowana, w
danym okresie, danym środowisku i w
danych stosunkach .społecznych, praktyka
pewnego zachowania s ię. Ukształtowanie się
pewnego zwyczaju nie jest samo w sobie
zjawiskiem prawotwórczym. Walor prawny
uzyskuje zwyczaj dopiero wtedy, gdy
konkretny przepis prawa odsyła do
ustalonego zwyczaju. Warunkiem
koniecznym stosowania przez organ
orzekający ustalonych zwyczajó w jest
stwierdzenie, że strony należą do grupy
społecznej, w której dany zwyczaj jest
dostatecznie rozpowszechniony. Nie trzeba
natomiast ustalenia, że stro ny zwyczaj ten
znały, powinny znać lub uważały za
obowiązujący. Zwyczaj pełni podwójną
funkcję: wyjaśniającą, tj.że ustalony zwyczaj
jest pomocny przy tłumaczeniu oświadczeń
woli stron, oraz normującą - że oddziałuje on
na skutki praw ne cz ynności prawnej.
Szczególnym rodzajem zwyczaju jest
zwyczaj handlowy, który należy roz umieć
jako pewną powtarzającą się praktykę
przyjętą w handlu w drodze żywiołowej do
rozwiązania jakiejś sprawy. W
przeciwieństwie do zwyczaju pra wo
zwyczajowe odgrywa niewielką rolę i tylko
w niektórych systemach prawa. Incoterms
to „ Międzynarodowe reguły wykładni
handlowych” dotyczące tzw.bazy dostawy
czyli podziału między sprzedającym a
kupującym kosztów i innych ciężarów
odnoszących się do przewoz u,
ubezpiecz.oraz ryzyka przypadkowej utraty
lub przypadkowego uszkodzenia to waru w
czasie transportu. Mają zastosowanie
wówczas gdy strony powołały się na nie w
umowie lub gdy zastosowanie ich sąd uzna
za konieczne.
Podjęcie pewnego rodzaju działalności
wymaga uzyskania min.koncesji. Orga nem
koncesyjnym właśc iwym do udzielani a,
odmowy udzielania i co fania koncesji jest
naczelny lub centralny organ ad m.państw.,
właściwy ze względu na przedmiot
działalności. Udzielanie, cofanie oraz
odmowa następuje w drodze decyzji adm.na
czas oznaczony lub nieoznaczony. Na czas
oznaczony koncesja może być wydana
jedynie na żądanie ubiegającego się, a także
w przypadkach uzasadnionych ochroną
ważnego interesu gosp.narod., obronności
lub bezpieczeństwa państwa. Organ
koncesyjny może od mówić udzielenia
koncesji lub ograniczyć zakres działalności
ze względu za zagrożenie ważnego interesu
gosp.nar., obronności lub bezpiecz.państw a.
Każdy kto zamierza podjąć dział.gosp w
dziedzinie podlegającej koncesjonowaniu,
musi najpierw uzyskać promesę koncesji,
tj.przyrzeczenie jej wydania przez or gan
koncesyjny. Okres ważności takiej promesy
jest ściśle oznaczony i nie krótszy niż 6
miesięcy. W okresie ważności promesy nie
można odmówić wydania koncesji na
działalność określoną w promesie. Promesa
stanowi istotną gwarancję do podjęcia
działalności gospod.po uzyskaniu koncesji.
Prokura jest szczególny rodzajem
pełnomocnictwa, które go może udzielić
spółka hand lowa. Uprawnia ona prokurenta,
z mocy prawa, do dokonywania wszelkich
czynności sądowych i pozasądowych,
związanych z prowadzeniem
przedsięb.zarobkowego. Prokurent jest osobą
wyposażoną w najszersze uprawnienia.
Spółka handl.może udzielić prokur y kilku
osobom jednocześnie. Może ona być
udzielona kilku osobom łącznie lub
oddzielnie. Jeśli prokura jest łączna, do
ważności czynności prawnej potrzebne jest
współdziałanie wszystkich łącznie
ustanowionych prokurentów. Jeśli natomiast
prokura udzielona zosta ła kilku prokurentom
oddzielnie, to każdy z nich działa niezależnie
od drugiego. Uprawnienia ich, zarówno w
prokurze łącznej jak rozdzielnej są tak samo
obszerne i nie podlegają ograniczeniu ze
skutkiem wobec osób trzecich. Prokura może
być w każdej chwili odwołana. Ze względu
na zakres upraw nień prokurenta, prokury nie
można przenieść na inną osobę. Prokurent
nie może subsydiować za siebie innego
prokurenta ani też ustanow ić prokurenta dla
mocodawcy lub dla siebie. Prokurent ma
jednak prawo ustanowić pe łnomocnika dla
poszczególnych czynnoś ci . Prokura wygasa
z mocy prawa z c hwilą prze jścia spó łki w
stan likwidacji, oraz we wszystkich
przypadkach, gdy nie ma możliwości
prowadzenia przedsiębiorstwa spółki.
Udzielenie i wyga śnięcie prokury oraz
ustanowienie prokury łącznej podlega
ujawnieniu w rejestrze handlowym.
POJĘCIE I ZAKRES PRAWA
HANDL.W PRAWIE POLSKIM.
a) prawo handlowe w naszym syst.prawnym
nie jes t odrębną gałęzią prawa. Jest ono
bowiem zlokalizowane w zasadzie w prawie
cywilnym, przede wszystkim zaś w kodeksie
cywilnym. Prawo handlowe winno być
wyodrębnione więc jako wyspecjalizowa na
dyscyplina prawnicz a; b) pod mioty
gosp.prowadzą swą działalność w pewnyc h
szerszych, nie t ylko cywilistycznej natury,
uwarunkowaniach prawnych. C hodzi tu
zwłaszcza o nakazy i zakazy formułowane i
adresowane do nich przez przepisy prawa
publicznego (administr., fina nsowego etc.).
poza tym nie da się uniknąć ingerencji
państwa w działalność podmiotów gos p.,
stąd prawo handlowe musi uwzględniać nie
tylko normy o charakterze
prywatnoprawnym, ale także normy
niecywilistyczne ściśle powiązane z obrotem
gospodarczym; c)prawo handlowe reguluje
zarówno wewnętrzny jak i międzynarodowy
obrót wewnętrzny. Obrót wewnętrzny jest
regulowany przez normy prawa pisanego, jak
również umowne, zwyczaj i prawo
zwyczajowe. W obrocie międzyna rod.stosuje
się normy pochodzenia międzynarodowe go
oraz zwyczaj i prawo zwyczajowe i normy
prawa krajowego; d) normy ko lizyjne prawa
prywatnego międzynarodow.stanowią tz w.
międzynarodowe prawo handlowe, które
można traktować jako wyspecjalizowaną
dyscyplinę prawniczą w ra mach prawa
handlowego; e) ź ródłem obrotu handlowego,
obok źródeł pochodz.krajowego są
konwencje międzynarodowe oraz zwyczaj i
międzynarodowe prawo zwyczajowe.