Pobierz Życie społeczne / wiedza o społeczeństwie i więcej Egzamin maturalny w PDF z Wiedza o społeczeństwie tylko na Docsity! 76 Test Grupa A imię i nazwisko klasa data Życie społeczne Test podsumowujący rozdział I Na podstawie tekstu podaj dwie role społeczne, które realizuje Katarzyna.1 0–1 p. Przyporządkuj do każdego z podanych opisów jedną normę społeczną. Wybierz ją spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 2 0–1 p. Przyjrzyj się ilustracji i podkreśl właściwe dokończenia podanego zdania. 3 0–1 p. Grupa przedstawiona na ilustracji ma charakter A. formalny / nieformalny, B. pierwotny / wtórny. A. norma prawna B. norma religijna C. norma moralna D. norma obyczajowa 1. Gdy zajmujemy miejsce na widowni w teatrze lub kinie, przechodzimy przodem do osób siedzących i dziękujemy im skinieniem głowy za przepuszczenie. A B C D 2. Osoba pełniąca funkcję publiczną, która uzależnia wykonanie czynności służbowej od otrzymania korzyści majątkowej, podlega odpowiedzialności karnej. A B C D Katarzyna ma troje dzieci. Najstarsze z nich – Jola – chodzi do siódmej klasy szkoły podstawowej i planuje kon- tynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym. Młodsze dzieci są w wieku przedszkolnym. Katarzyna pracuje w urzędzie gminy. Ciekawa i odpowiedzialna praca pochłania w jej życiu dużo czasu. Jola pomaga mamie w pro- wadzeniu domu i opiece nad rodzeństwem. Kiedy mąż Katarzyny wyjeżdża za granicę w sprawach zawodowych, pomoc Joli staje się niezbędna. • • Przeczytaj tekst. Następnie wyjaśnij, dlaczego rozwiązanie problemu, które wybrał Adam, jest nie najlepsze. Podaj jedną wadę jego postawy wobec konfliktu. 4 0–1 p. Adam pokłócił się z Robertem, kolegą z osiedla. Postanowił zerwać z nim kontakt. Usunął go z listy znajomych na portalu społecznościowym, nie odbiera od niego telefonów i e-mailów. Zrezygnował nawet z udziału w zajęciach szkolnego koła teatralnego, ponieważ jego członkiem jest również Robert. 77Test Grupa A Przyjrzyj się schematowi i przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenie. 5 0–2 p. Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 6 0–2 p. Źródło: www.cbos.pl. Uzupełnij zdania, wpisując w wyznaczonych miejscach właściwe informacje. A. Najniższy odsetek badanych, którzy zdecydowanie deklarowali, że Jan Paweł II pozostaje dla nich moralnym autorytetem, odnotowano w roku . B. W 2014 roku odsetek badanych przyznających, że Jan Paweł II raczej nie jest dla nich moralnym autorytetem, wynosił %. Wskaż jedną z potrzeb, które zaspokaja Hania dzięki aktywnościom opisanym w tekście. Wybierz ją spośród potrzeb wymienionych na schemacie. Odpowiedź uzasadnij. Potrzeba: Uzasadnienie: Hania należy do szkolnego kółka astronomicznego. Razem z kolegami przy- gotowuje się do udziału w kolejnej edycji Ogólnopolskiego Konkursu Astrono- micznego „Astrolabium.” Duchowe Samorealizacji Uznania i szacunku Przynależności Bezpieczeństwa Naturalne Piramida potrzeb człowieka III 2010 I 2012 III 2011 III 2015 IV 2014 Zdecydowanie tak Raczej tak Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Raczej nie 0 20 40 60 80 100 [%] 72 22 213 66 27 214 64 30 114 67 25 4 22 65 30 3 11 III 2010 I 2012 III 2011 III 2015 IV 2014 Zdecydowanie tak Raczej tak Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Raczej nie 0 20 40 60 80 100 [%] 72 22 213 66 27 214 64 30 114 67 25 4 22 65 30 311 Czy Papież Jan Paweł II jest dla Pani/Pana ważnym autorytetem moralnym? 80 Test Grupa B imię i nazwisko klasa data Życie społeczne Test podsumowujący rozdział I Na podstawie tekstu podaj dwie role społeczne, które realizuje Jola.1 0–1 p. Przyporządkuj do każdego z podanych opisów jedną normę społeczną. Wybierz ją spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 2 0–1 p. Przyjrzyj się ilustracji i podkreśl właściwe dokończenia podanego zdania. 3 0–1 p. Grupa przedstawiona na ilustracji ma charakter A. formalny / nieformalny, B. pierwotny / wtórny. A. norma prawna B. norma religijna C. norma moralna D. norma obyczajowa 1. Każdy, kto udziela korzyści majątkowej osobie pełniącej funkcję publiczną w związku z pełnieniem tej funkcji, podlega odpowiedzialności karnej. A B C D 2. W sytuacjach nieoficjalnych podczas powitania kobieta podaje rękę mężczyźnie. W pracy to przełożony podaje rękę podwładnemu, bez względu na jego wiek i płeć. A B C D Katarzyna ma troje dzieci. Najstarsze z nich – Jola – chodzi do siódmej klasy szkoły podstawowej i planuje kon- tynuowanie nauki w liceum ogólnokształcącym. Młodsze dzieci są w wieku przedszkolnym. Katarzyna pracuje w urzędzie gminy. Ciekawa i odpowiedzialna praca pochłania w jej życiu dużo czasu. Jola pomaga mamie w pro- wadzeniu domu i opiece nad rodzeństwem. Kiedy mąż Katarzyny wyjeżdża za granicę w sprawach zawodowych, pomoc Joli staje się niezbędna. • • Przeczytaj tekst. Następnie wyjaśnij, dlaczego rozwiązanie problemu, które wybrała Ania, jest nie najlepsze. Podaj jedną wadę jej postawy wobec konfliktu. 4 0–1 p. Ania i Gosia przygotowują wspólnie prezentację na lekcję wiedzy o społeczeństwie. Ania jest przekonana, że Gosia ją wykorzystuje, koleżanka nie przychodzi bowiem na umówione spotkania i nie wykonuje przyjętych zobowiązań. Ania nie okazuje jednak swojego niezadowolenia i większość pracy wykonuje sama. Obawia się, że jeśli zwróci uwagę Gosi, straci jej przyjaźń. 81Test Grupa B Przyjrzyj się schematowi i przeczytaj tekst, a następnie wykonaj polecenie. 5 0–2 p. Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie. 6 0–2 p. Czy Papież Jan Paweł II jest dla Pani/Pana ważnym autorytetem moralnym? Źródło: www.cbos.pl. Uzupełnij zdania, wpisując w wyznaczonych miejscach właściwe informacje. A. Najwyższy odsetek badanych, którzy zdecydowanie deklarowali, że Jan Paweł II pozostaje dla nich moralnym autorytetem, odnotowano w roku . B. W 2015 roku odsetek badanych przyznających, że Jan Paweł II raczej nie jest dla nich moralnym autorytetem, wynosił %. Wskaż jedną z potrzeb, które zaspokaja Darek dzięki aktywnościom opisanym w tekście. Wybierz ją spośród potrzeb wymienionych na schemacie. Odpowiedź uzasadnij. Potrzeba: Uzasadnienie: Darek kandyduje w wyborach na przewodniczącego rady samorządu uczniow- skiego w swojej szkole. Razem z kolegami z klasy planuje kampanię wyborczą – przygotowuje plakaty i hasła wyborcze. Duchowe Samorealizacji Uznania i szacunku Przynależności Bezpieczeństwa Naturalne Piramida potrzeb człowieka III 2010 I 2012 III 2011 III 2015 IV 2014 Zdecydowanie tak Raczej tak Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Raczej nie 0 20 40 60 80 100 [%] 72 22 213 66 27 214 64 30 114 67 25 4 22 65 30 3 11 III 2010 I 2012 III 2011 III 2015 IV 2014 Zdecydowanie tak Raczej tak Zdecydowanie nie Trudno powiedzieć Raczej nie 0 20 40 60 80 100 [%] 72 22 213 66 27 214 64 30 114 67 25 4 22 65 30 311 82 Test Zaznacz właściwe dokończenie zdania. Osoba asertywna A. lekceważy potrzeby innych osób. B. potrafi przyjmować i wyrażać krytykę. C. uzależnia swoje decyzje od reakcji otoczenia. D. pomniejsza swoje osiągnięcia i zasługi. 7 0–1 p. Podaj funkcję rodziny opisaną w zamieszczonym tekście.8 0–1 p. Rodzina przekazuje dziecku wiedzę o otaczającej go rzeczywistości. Postawy i wartości, którymi kierujemy się w życiu, wynikają w dużej mierze z oddziaływania naszych rodziców. Funkcja Określ, o jakim obowiązku dziecka w rodzinie wspomina podany tekst. 9 0–1 p. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (fragment) Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw. § 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. […] § 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powin- ni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględ- nić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/. Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące systemu szkolnictwa w Polsce są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 0–1 p.10 Uczeń ostatniej klasy szkoły branżowej I stopnia może przystąpić do egzaminu maturalnego. P F Po ukończeniu technikum można kontynuować naukę w szkole policealnej. P F Przeanalizuj tabelę i zaznacz właściwe dokończenie zdania. Struktura budżetu czterech rodzin we wrześniu 2017 r. 11 0–1 p. W przedstawionym okresie tzw. nadwyżka budżetowa wystąpiła w budżecie rodziny A. Jacka. B. Zuzanny. C. Huberta. D. Katarzyny. Dochody rodziny Wydatki rodziny Rodzina Jacka 6000 zł 6500 zł Rodzina Zuzanny 4300 zł 4000 zł Rodzina Huberta 25400 zł 26000 zł Rodzina Katarzyny 3000 zł 3000 zł Grupa B 85Test Uzupełnij zdanie dotyczące Powszechnej deklaracji praw człowieka, wpisując brakujące informacje. 4 0–2 p. Dokument został uchwalony przez Zgromadzenie Ogólne , w roku . [nazwa organizacji międzynarodowej] Grupa A Określ, jakie prawo człowieka zostało naruszone w sytuacji opisanej w tekście.5 0–1 p. Podaj nazwę organu państwowego, którego dotyczą przytoczone przepisy prawa.6 0–1 p. Amnesty International o łamaniu praw człowieka w Egipcie Dziennikarzy pracujących dla mediów krytycznych wobec władz lub mających powiązania z ugrupowaniami opozycyjnymi ścigano za przekazywanie „fałszywych informacji” bądź stawiano im inne politycznie motywowa- ne zarzuty. Sądy skazały część z nich na długoletnie więzienie, a jednemu wymierzono karę śmierci. Źródło: Raport roczny Amnesty International 2015/2016. Sytuacja praw człowieka na świecie, s. 25. Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 r. (fragment) Art. 1.2. […] stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Art. 4.1. […] powołuje [go] Sejm, za zgodą Senatu […]. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/. Przyjrzyj się ilustracji i wykonaj polecenie. 7 0–2 p. Uzasadnij, że działania, do których nawiązuje zamieszczona fotografia, przyczyniają się do ochrony praw człowieka. Odwołaj się do właściwego prawa i podaj, do której generacji ono należy. 86 Test Zapoznaj się z danymi przedstawionymi na wykresie i wykonaj polecenie.8 0–1 p. Internauci udostępniający w sieci informacje na swój temat Źródło: www.cbos.pl. Ogółem 55−64 65 lat i więcej gimnazjalne wyższe 45−54 35−44 W ie k W yk sz ta łc en ie 18−24 lat 25−34 średnie podstawowe Udostępniający wszystkim Udostępniający wybranym osobom lub firmom (instytucjom) Nieudostępniający 76% 24% 42% 11%47% 34% 34% 32% 43% 18% 39% 31% 31% 38% 30% 40% 30% 27% 31% 45% 66% 40% 42% 45% 41% 32% 40% 31% 24% 14% 2% 20% Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące przedstawionych wyników badań są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Cztery piąte badanych internautów udostępniało w sieci informacje na swój temat. P F Wśród najlepiej wykształconych internautów przeważają ci, którzy udostępniali prywatne informacje wszystkim. P F Wyjaśnij, dlaczego świadome zarządzanie swoją prywatnością w internecie, np. przez rozważne udostępnianie informacji o sobie, pozwala chronić własne bezpieczeństwo. Podaj jeden argument. 9 0–1 p. Podaj dwa prawa przysługujące oskarżonemu w sądzie. 11 0–2 p. • • Przeczytaj tekst, a następnie zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.10 Krwiodawstwo zwykle definiowane jest jako akcja społeczna mająca na celu pozyskiwanie krwi od osób zdrowych na rzecz osób wymagających transfuzji krwi (np. podczas operacji chirurgicznej) lub do produkcji preparatów krwiopochodnych. Można [je] jednak rozumieć jako działanie wynikające z najprostszego odruchu serca – rato- wanie życia anonimowych chorych i ofiar wypadków. Źródło: http://www.oddajkrew.pl/. Opisaną akcję społeczną często organizuje i propaguje A. Human Rights Watch. B. Amnesty International. C. Polski Czerwony Krzyż. D. Helsińska Fundacja Praw Człowieka. Grupa A 87Test imię i nazwisko klasa data Prawo i prawa człowieka Test podsumowujący rozdział II Przeczytaj zamieszczony fragment i wykonaj polecenia.1 0–2 p. Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania.3 0–1 p. Deklaracja praw człowieka i obywatela, 26 sierpnia 1789 r. (fragment) W związku z tym Zgromadzenie Narodowe uznaje i ogłasza […]: Art. I. Ludzie rodzą się i pozostają wolnymi i równymi w prawach. Podstawą różnic społecznych może być tylko wzgląd na pożytek ogółu. Art. II. Celem wszelkiego zrzeszenia politycznego jest utrzymanie przyrodzonych i niezbywalnych praw człowieka. […] Art. X. Nikt nie powinien być niepokojony z powodu swych przekonań, nawet religijnych, byleby tylko ich obja- wienie nie zakłócało ustawą zakreślonego porządku publicznego. Źródło: https://pl.wikisource.org/. Apel UNICEF (fragment) W Sudanie Południowym* niemal milion dzieci poniżej piątego roku życia jest niedożywionych. Śmierć głodowa grozi 50 tysiącom z nich. Dlatego konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań. Dramatyczna walka z cza- sem trwa! Ale nie myśl teraz o tej przerażającej liczbie, pomyśl o tym jednym głodującym dziecku, które czeka na Twoje wsparcie. Za pomocą tej strony przekaż darowiznę, która uratuje mu życie. * Sudan Południowy – państwo położone w środkowo-wschodniej Afryce. Źródło: https://www.unicef.pl/. 1.1. Wymień dwa prawa człowieka wspomniane w przytoczonym tekście. • • 1.2. Podaj jedną cechę praw człowieka, którą wskazano we fragmencie Deklaracji... Życie tysięcy dzieci w Sudanie jest zagrożone, ponieważ nie są tam realizowane ich prawa A. polityczne. B. kulturalne. C. socjalne. D. osobiste. Grupa B Przyporządkuj do każdego z podanych przepisów Konstytucji RP właściwą generację praw człowieka. Wybierz ją spośród odpowiedzi oznaczonych literami A–C. W każdym wierszu tabeli zaznacz jedną literę. 2 0–1 p. A. prawa człowieka pierwszej generacji B. prawa człowieka drugiej generacji C. prawa człowieka trzeciej generacji 1. Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. A B C 2. Każdemu zapewnia się nietykalność osobistą i wolność osobistą. A B C 90 Test Grupa A imię i nazwisko klasa data Społeczność lokalna i regionalna Test podsumowujący rozdział III Podaj nazwę jednostki podziału administracyjnego państwa, która została oznaczona na schemacie literą A.1 0–1 p. Schemat podziału administracyjnego Zapoznaj się z zamieszczonym schematem i wykonaj polecenie. 3 0–2 p. Rozstrzygnij, czy schemat przedstawia organizację urzędu miasta, czy – starostwa powiatowego. Uzasadnij swoją odpowiedź. Fragment schematu organizacyjnego jednej z instytucji samorządowych w Polsce Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące samorządu terytorialnego są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 0–1 p.2 Organy samorządu wojewódzkiego są podporządkowane Radzie Ministrów. P F Jednostki samorządu terytorialnego są od siebie niezależne. P F Rozstrzygnięcie: Uzasadnienie: URZĄD STANU CYWILNEGO SEKRETARZZASTĘPCA BURMISTRZA SKARBNIK BURMISTRZ WYDZIAŁ SPRAW OBYWATELSKICH STRAŻ MIEJSKA 100 km0 50 km0 20 km0 A 91Test Rozstrzygnij, czy przedstawiony akt prawny mógł zostać wydany przez wójta gminy. Uzasadnij swoją odpowiedź. Grupa A Rozstrzygnięcie: Uzasadnienie: Przeczytaj tekst, a następnie wymień dwa warunki, które należy spełnić, aby skorzystać z prawa wybierania członków organu stanowiącego w powiecie. 4 0–1 p. Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie. 6 0–2 p. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (fragment) Art. 10. § 1. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma: […] 3) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego: a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej* niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy, b) rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa; 4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy. * Obywatel Unii Europejskiej – obywatel państwa, które należy do Unii Europejskiej. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/. UCHWAŁA NR XXIII/183/2017 […] z dnia 10 lutego 2017 roku w sprawie projektu dostosowania sieci szkół podstawowych do nowego ustroju szkolnego, wprowadzonego ustawą − Prawo oświatowe. 1) 2) Podkreśl właściwe uzupełnienia podanych zdań. A. Od 2018 r. mieszkańcy powiatu wybierają radę powiatu na 4-letnią / 5-letnią kadencję. B. Zarząd powiatu jest wybierany przez mieszkańców powiatu / radę powiatu. C. Pracami zarządu powiatu kieruje starosta / marszałek. 5 0–1 p. 92 Test Zapoznaj się z zamieszczonym wykresem i wykonaj polecenie. 8 0–1 p. Oceń, czy podane stwierdzenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Źródło: http://bip.zagorow.pl/. Prognoza dotycząca dochodów i wydatków bieżących gminy Zagórów na lata 2021–2031 [mln PLN] 34 38 30 Dochody Wydatki bieżące 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2031 [rok]2030 32 36 Według prognozy na lata 2021–2031 wzrosną zarówno dochody, jak i wydatki bieżące gminy. P F W okresie, którego dotyczy wykres, przewidywane wydatki bieżące gminy będą przewyższać dochody. P F Wymień dwie korzyści, które wynikają dla mieszkańców gminy z realizacji budżetu obywatelskiego. 9 0–2 p. 1) 2) Grupa A Na podstawie informacji podanych w tekście sformułuj dwa argumenty uzasadniające prośbę zawartą w petycji uczniów do władz gminy. 7 0–2 p. Uczniowie szkoły podstawowej od lat odnoszą liczne sukcesy sportowe pomimo braku nowoczesnego zaplecza sportowo-rekreacyjnego. Sala gimnastyczna w ich szkole jest mała, a boisko szkolne wymaga gruntownego re- montu. Drużyna piłki siatkowej dwa razy w tygodniu musi dojeżdżać na treningi do hali sportowej oddalonej o 5 kilometrów. Władze samorządowe pokrywają koszty przejazdów i wynajmu hali. Uczniowie zwrócili się z petycją do władz samorządowych w sprawie wzniesienia przy ich szkole nowoczesnej sali sportowej. 1) 2) 95Test Rozstrzygnij, czy przedstawiony akt prawny mógł zostać wydany przez wójta gminy. Uzasadnij swoją odpowiedź. Rozstrzygnięcie: Uzasadnienie: Przeczytaj tekst, a następnie wymień dwa warunki, które należy spełnić, aby skorzystać z prawa wybierania członków organu stanowiącego w gminie. 4 0–1 p. Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie. 6 0–2 p. Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (fragment) Art. 10. § 1. Prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma: […] 3) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego: a) rady gminy – obywatel polski oraz obywatel Unii Europejskiej* niebędący obywatelem polskim, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy, b) rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa; 4) w wyborach wójta w danej gminie – osoba mająca prawo wybierania do rady tej gminy. * Obywatel Unii Europejskiej – obywatel państwa, które należy do Unii Europejskiej. Źródło: http://isap.sejm.gov.pl/. UCHWAŁA NR XXXVI/247/17 […] z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie przyznania dotacji parafii rzymskokatolickiej […] na prace konserwatorskie dotyczące organów znajdujących się w kościele parafialnym […]. 1) 2) Podkreśl właściwe uzupełnienia podanych zdań. A. Od 2018 r. mieszkańcy województwa wybierają sejmik województwa na 5-letnią / 4-letnią kadencję. B. Zarząd województwa jest wybierany przez sejmik województwa / mieszkańców województwa. C. Pracami zarządu województwa kieruje marszałek / starosta. 5 0–1 p. Grupa B 96 Test Zapoznaj się z zamieszczonym wykresem i wykonaj polecenie. 8 0–1 p. Oceń, czy podane stwierdzenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Źródło: http://bip.zagorow.pl/. Prognoza dotycząca dochodów i wydatków bieżących gminy Zagórów na lata 2021–2031 [mln PLN] 34 38 30 Dochody Wydatki bieżące 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2031 [rok]2030 32 36 W okresie, którego dotyczy wykres, przewidywane dochody będą przewyższać wydatki bieżące. P F Według prognozy na lata 2021–2024 wzrosną zarówno dochody, jak i wydatki bieżące gminy. P F Wymień dwie korzyści, które wynikają dla mieszkańców gminy z realizacji budżetu obywatelskiego. 9 0–2 p. 1) 2) Na podstawie informacji podanych w tekście sformułuj dwa argumenty uzasadniające prośbę zawartą w petycji uczniów do władz gminy. 7 0–2 p. Uczniowie szkoły podstawowej od lat odnoszą liczne sukcesy w konkursach i olimpiadach informatycznych po- mimo trudności w dostępie do nowoczesnych technologii informacyjnych. Na przestarzałe oprogramowanie i wolne łącze internetowe narzekają zarówno nauczyciele, jak i ucząca się młodzież. Członkowie szkolnego koła informatycznego korzystają z pracowni komputerowej oddalonej o 5 kilometrów. Władze samorządowe pokry- wają koszty przejazdów i wynajmu pracowni. Uczniowie zwrócili się z petycją do władz samorządowych w spra- wie utworzenia w ich szkole nowoczesnej sali komputerowej. 1) 2) Grupa B 97Test Podkreśl nazwy dwóch organów władzy, które mają prawo do wydawania dowodów osobistych. prezydent miasta starosta marszałek województwa premier wójt 0–1 p.10 Oceń, czy stwierdzenia dotyczące Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP) są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 0–1 p.11 W trakcie załatwiania spraw za pośrednictwem ePUAP obywatel wykorzystuje profil zaufany. P F ePUAP umożliwia obywatelowi złożenie wniosku o wydanie dowodu osobistego. P F Frekwencja wyborcza w wyborach do rad gmin w 2014 r. Na podstawie: http://samorzad2014.pkw.gov.pl/. Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenie. 0–2 p.12 Frekwencja w Polsce: 47,43% 44,15% 45,88% 44,96% 47,02% 47,20% 46,91% 48,18% 49,88% 48,65% 44,74% 42,69% 43,38% 53,38% 50,87% WIELKOPOLSKIE PODLASKIE LUBELSKIE MAŁOPOLSKIE LUBUSKIE DOLNOŚLĄSKIE OPOLSKIE ŚLĄSKIE ŚWIĘTOKRZYSKIE PODKARPACKIE ŁÓDZKIE 48,12% MAZOWIECKIE 51,20% ZACHODNIO- POMORSKIE WARMIŃSKO- -MAZURSKIE KUJAWSKO- -POMORSKIE POMORSKIE 100 km0 Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Uzasadnij swoją odpowiedź, odwołując się do danych zaprezentowanych na mapie. W województwie, w którym znajduje się moja szkoła, frekwencja wyborcza w wyborach do rad gmin w 2014 r. była niższa niż średnia frekwencja w całej Polsce. P F Uzasadnienie: Grupa B 100 Test Podaj dwie wartości obywatelskie, którymi kierowała się w życiu osoba przedstawiona w uchwale sejmowej. Uzasadnij swój wybór. • • Przeczytaj tekst i wykonaj polecenie.7 0–2 p. Przeczytaj tekst i wykonaj podane polecenia.9 0–2 p. Wymień dwa konstytucyjne prawa przysługujące obywatelom polskim. • • 8 0–2 p. Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 16 września 2011 r. w sprawie ustanowienia roku 2012 Rokiem Janusza Korczaka (fragment) Janusz Korczak był światowej sławy prekursorem działań na rzecz praw dziecka. Traktował dzieci nie tylko jako przedmiot troski ze strony dorosłych. Głosił i realizował w praktyce ideę respektowania praw i interesów dzieci, ich samostanowienia i emancypacji. Wierność tym poglądom potwierdził własnym życiem. Zginął w ko- morze gazowej niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady w Treblince wraz ze swoimi 192 wychowankami. Źródło: http://isip.sejm.gov.pl/. Selim jest muzułmaninem. Razem z rodzicami mieszka w województwie podlaskim, położonym we wschodniej Polsce. Należy do jednej ze społeczności, którym przysługuje w naszym kraju status mniejszości etnicznej. 9.1. Podkreśl właściwe dokończenie zdania. Na podstawie przedstawionych informacji można wnioskować, że Selim jest członkiem mniejszości A. niemieckiej. B. białoruskiej. C. rosyjskiej. D. tatarskiej. 9.2. Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące Selima są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. Selim jest obywatelem polskim. P F Selimowi przysługuje w Polsce prawo do zachowania odrębności kulturowej. P F Grupa A 101Test Oksana, matka trójki dzieci, uciekła ze swojego kraju w obawie przed prześladowaniem z powodu narodowości i przekonań politycznych. Poprosiła w Polsce o azyl i uzyskała prawo pobytu w naszym kraju. Korzysta z opieki społecznej i zdrowotnej. Jej dzieci uczęszczają do polskiej szkoły podstawowej. Przyjrzyj się fotografii i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.10 Zapoznaj się z opisem sytuacji i wykonaj polecenia. 0–2 p.11 Zamieszczone zdjęcie przedstawia jedną z form realizacji praw, które przysługują w Polsce A. imigrantom ekonomicznym. B. mniejszościom narodowym. C. grupom cudzoziemców. D. uchodźcom. 11.1. Napisz, jaki status prawny posiada w Polsce Oksana. 11.2. Wymień dwa wspomniane w tekście prawa, które przysługują w Polsce cudzoziemcom po uzyskaniu azylu. • • Przyporządkuj do każdego z podanych opisów odpowiedni termin spośród pojęć oznaczonych literami A−C. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 0–1 p.12 A. szowinizm B. antysemityzm C. kosmopolityzm 1. Ta radykalna postawa nacjonalistyczna wyraża się niechęcią, a nawet nienawiścią do innych narodów. A B C 2. To postawa wrogości wobec Żydów i osób pochodzenia żydowskiego. A B C Grupa A 102 Test Grupa B imię i nazwisko klasa data Wspólnota narodowa Test podsumowujący rozdział IV Oceń, czy podane stwierdzenia dotyczące polskiego hymnu państwowego są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 1 0–1 p. Wskaż wybrany element polskiego dziedzictwa narodowego i wyjaśnij, na czym polega jego szczególne znaczenie dla Polaków. Element polskiego dziedzictwa narodowego: Wyjaśnienie: 3 0–2 p. Przedstawiony mural nawiązuje do wydarzeń upamiętnianych podczas A. Narodowego Święta Niepodległości. B. Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. C. Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego. D. Narodowego Święta Zwycięstwa. Przyjrzyj się fotografii i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.2 Autorem słów Pieśni Legionów Polskich we Włoszech jest Józef Wybicki. P F Mazurek Dąbrowskiego został polskim hymnem państwowym w XX wieku. P F 105Test Amin i jego rodzice przybyli do Polski w nadziei na otrzymanie azylu. Uciekli z kraju ogarniętego wojną, w którym groziło im prześladowanie z powodów religijnych. Uzyskali prawo pobytu w naszym kraju. Amin uczęszcza do polskiej szkoły, a jego tata znalazł legalną pracę. Przyjrzyj się fotografii i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 0–1 p.10 Zapoznaj się z opisem sytuacji i wykonaj polecenia. 0–2 p.11 Zamieszczone zdjęcie przedstawia jedną z form realizacji praw, które przysługują w Polsce A. grupom cudzoziemców. B. imigrantom ekonomicznym. C. mniejszościom narodowym. D. uchodźcom. 11.1. Napisz, jaki status prawny posiada w Polsce Amin. 11.2. Wymień dwa wspomniane w tekście prawa, które przysługują w Polsce cudzoziemcom po uzyskaniu azylu. • • Przyporządkuj do każdego z podanych opisów odpowiedni termin spośród pojęć oznaczonych literami A−C. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 0–1 p.12 A. kosmopolityzm B. antysemityzm C. ksenofobia 1. Postawa ta wyraża się w niechęci i wrogości wobec osób o odmiennej religii, kulturze lub rasie. A B C 2. To postawa wrogości wobec Żydów i osób pochodzenia żydowskiego. A B C Grupa B Projekt: Studio Otwarte 106 Test Grupa A imię i nazwisko klasa data Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej Test podsumowujący rozdział V Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania.1 0–1 p. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (fragment) Art. 1.1. Ustawa określa warunki nabywania prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia. […] Art. 4.1. Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Źródło: http://prawo.sejm.gov.pl. Przytoczone przepisy są przykładem realizowania przez państwo funkcji A. socjalnej. B. porządkowej. C. gospodarczej. D. administracyjnej. Zapoznaj się ze schematem i zaznacz właściwe dokończenia podanych zdań.2 0–2 p. 2.1. W pracach nad wskazaną ustawą inicjatywa ustawodawcza należała do A. prezydenta. B. Rady Ministrów. C. grupy posłów. D. senatu. 2.2. Etapem procesu ustawodawczego oznaczonym na schemacie znakiem ? jest A. skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. B. przeprowadzenie referendum zatwierdzającego ustawę. C. przekazanie ustawy sejmowi do ponownego rozpatrzenia. D. ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw. Proces ustawodawczy RZĄDOWY PROJEKT USTAWY O ZMIANIE USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ 9 listopada 2016 r. 2 grudnia 2016 r. 13 grudnia 2016 r. 15 grudnia 2016 r. 21 grudnia 2016 r. Projekt wpłynął do sejmu. Ustawę przekazano marszałkowi senatu. Stanowisko senatu. Izba nie wniosła poprawek. Ustawę przekazano prezydentowi do podpisu. Prezydent podpisał ustawę. ? 107Test Zapoznaj się z zamieszczonymi informacjami i zaznacz właściwe dokończenie zdania.3 0–1 p. Działania typowego dla demokracji bezpośredniej dotyczy zdanie oznaczone cyfrą A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. Uporządkuj podane akty prawne zgodnie z hierarchią ich ważności. Odpowiadające im litery wpisz we właściwe kratki. Najwyżej umieść najważniejszy dokument. 4 0–1 p. Do każdej zasady ustrojowej przyporządkuj odpowiedni zapis z Konstytucji RP. Wybierz go spośród fragmentów oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 5 0–1 p. A. Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczypospolitej Polskiej. B. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. C. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. D. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Grupa A A. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów B. Ratyfikowana umowa międzynarodowa C. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej USTAWA ZASADNICZA 1. Zasada suwerenności narodu A B C D 2. Zasada pluralizmu politycznego A B C D Rozstrzygnij, czy przedstawiony akt prawny mógł zostać wydany przez wójta gminy. Uzasadnij swoją odpowiedź. Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia. 6 0–2 p. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (fragment) Art. 125 1. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe. 2. Referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną więk- szością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. 3. Jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący. 4. Ważność referendum ogólnokrajowego […] stwierdza Sąd Najwyższy. 6.1. Podaj nazwę organu władzy wykonawczej, który może zarządzić referendum ogólnokrajowe w Polsce. Organ władzy wykonawczej: 6.2. Określ, ilu – co najmniej – posłów musi wziąć udział w głosowaniu, aby mogła zostać podjęta decyzja o przepro- wadzeniu referendum ogólnokrajowego. Liczba posłów: 1. W 2003 r. obywatele polscy w referendum ogólnokrajowym wypowiedzieli się w sprawie wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. 2. W 2010 r. Rada Gminy Dzierżoniów podjęła decyzję o dofinansowaniu zielonych szkół. 3. W 2014 r. wybrano w Polsce wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. 4. W 2015 r. sejm uchwalił ustawę Prawo o zgromadzeniach. 110 Test Grupa B imię i nazwisko klasa data Ustrój Rzeczypospolitej Polskiej Test podsumowujący rozdział V Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania.1 0–1 p. Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (fragment) Art. 1.1. Ustawa określa warunki nabywania prawa do świadczenia wychowawczego oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia. […] Art. 4.1. Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych. Źródło: http://prawo.sejm.gov.pl/. Przytoczone przepisy są przykładem realizowania przez państwo funkcji A. gospodarczej. B. porządkowej. C. administracyjnej. D. socjalnej. Zapoznaj się ze schematem i zaznacz właściwe dokończenia podanych zdań.2 0–2 p. 2.1. W pracach nad wskazaną ustawą inicjatywa ustawodawcza należała do A. Rady Ministrów. B. grupy posłów. C. senatu. D. prezydenta. 2.2. Etapem procesu ustawodawczego oznaczonym na schemacie znakiem ? jest A. ogłoszenie ustawy w Dzienniku Ustaw. B. skierowanie ustawy do Trybunału Konstytucyjnego. C. przekazanie ustawy sejmowi do ponownego rozpatrzenia. D. przeprowadzenie referendum zatwierdzającego ustawę. Proces ustawodawczy SENACKI PROJEKT USTAWY O ZMIANIE USTAWY O FINANSACH PUBLICZNYCH 18 marca 2016 r. 10 lutego 2017 r. 3 marca 2017 r. 6 marca 2017 r. 20 marca 2017 r. Projekt wpłynął do sejmu. Ustawę przekazano marszałkowi senatu. Stanowisko senatu. Izba nie wniosła poprawek. Ustawę przekazano prezydentowi do podpisu. Prezydent podpisał ustawę. ? 111Test Zapoznaj się z zamieszczonymi informacjami i zaznacz właściwe dokończenie zdania.3 0–1 p. Uporządkuj podane akty prawne zgodnie z hierarchią ich ważności. Odpowiadające im litery wpisz we właściwe kratki. Najwyżej umieść najważniejszy dokument. 4 0–1 p. Do każdej zasady ustroju państwa przyporządkuj odpowiedni zapis z Konstytucji RP. Wybierz go spośród fragmentów oznaczonych literami A–D. W każdym wierszu tabeli zaznacz właściwą literę. 5 0–1 p. A. Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu. B. Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. C. Organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. D. Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych. Grupa B A. Ustawa uchwalona przez sejm B. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej C. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów USTAWA ZASADNICZA 1. Zasada państwa prawa A B C D 2. Zasada pluralizmu politycznego A B C D Rozstrzygnij, czy przedstawiony akt prawny mógł zostać wydany przez wójta gminy. Uzasadnij swoją odpowiedź. Przeczytaj tekst i wykonaj polecenia. 6 0–2 p. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej (fragment) Art. 125 1. W sprawach o szczególnym znaczeniu dla państwa może być przeprowadzone referendum ogólnokrajowe. 2. Referendum ogólnokrajowe ma prawo zarządzić Sejm bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów lub Prezydent Rzeczypospolitej za zgodą Senatu wyrażoną bezwzględną więk- szością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów. 3. Jeżeli w referendum ogólnokrajowym wzięło udział więcej niż połowa uprawnionych do głosowania, wynik referendum jest wiążący. 4. Ważność referendum ogólnokrajowego […] stwierdza Sąd Najwyższy. 6.1. Podaj nazwę organu władzy ustawodawczej, który może zarządzić referendum ogólnokrajowe w Polsce. Organ władzy ustawodawczej: 6.2. Określ, ilu – co najmniej – senatorów musi wziąć udział w głosowaniu, aby mogła zostać podjęta decyzja o przeprowadzeniu referendum ogólnokrajowego. Liczba senatorów: Działania typowego dla demokracji bezpośredniej dotyczy zdanie oznaczone cyfrą A. 1. B. 2. C. 3. D. 4. 1. W 2003 r. Sejmik Województwa Mazowieckiego przyjął uchwałę dotyczącą projektu statutu województwa. 2. W 2010 r. mieszkańcy Lubartowa wypowiedzieli się w referendum na temat odwołania burmistrza. 3. W 2015 r. obywatele polscy w powszechnym głosowaniu wybrali posłów i senatorów. 4. W 2016 r. prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o systemie oświaty. 112 Test Podaj nazwę organu władzy, który na schemacie został oznaczony literą A. 7 0–1 p. Podaj imię i nazwisko osoby, która pełniła w Polsce urząd prezydenta w okresie wyróżnionym na osi czasu. 8 0–1 p. Zapoznaj się z danymi zaprezentowanymi w tabeli i wykonaj polecenie. 0–1 p.9 Wyjaśnij, dlaczego po wyborach parlamentarnych w 2011 r. Platforma Obywatelska nie utworzyła rządu samodziel- nie, lecz zawiązała koalicję z Polskim Stronnictwem Ludowym. OBYWATELE POLSCY WYBORY POWSZECHNE RADA MINISTRÓW A POWOŁUJE CZŁONKÓW Organ władzy: 1999 rok 2010 rok2004 rok1989 rok Przystąpienie Polski do NATO Przystąpienie Polski do UE Obrady Okrągłego Stołu Katastrofa lotnicza pod Smoleńskiem Wybory parlamentarne w 2011 r. – podział mandatów w sejmie Nazwa komitetu Liczba mandatów Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska RP 207 Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość 157 Komitet Wyborczy Ruch Palikota 40 Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe 28 Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej 27 Komitet Wyborczy Wyborców Mniejszość Niemiecka 1 Źródło: http://pkw.gov.pl/. Grupa B 115Test Przeczytaj tekst, przyjrzyj się mapie i wykonaj polecenia. 4 0–3 p. Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia. 5 0–3 p. Grupa A Misja Air Policing Misja ochrony przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy i Estonii jest prowadzona od 2004 r., tj. od czasu wstąpienia tych państw do NATO. W jej ramach realizowane są zadania związane z nadzorem i ochroną przestrzeni po- wietrznej ww. państw bałtyckich oraz zapewnieniem wsparcia lotniczego w sytuacjach nadzwyczajnych. Kon- tyngenty lotnicze do realizacji działań w ramach misji są wystawiane rotacyjnie przez państwa Sojuszu. Podob- na misja funkcjonuje na południowych rubieżach NATO. […] Polska wielokrotnie wydzielała siły do operacji Air Policing nad państwami bałtyckimi […]. Źródło: http://www.msz.gov.pl/. Mapa konturowa współczesnej Europy Polska i jej sąsiedzi 4.1. Wypisz cyfry, którymi oznaczono na mapie państwa objęte misją Air Policing. 4.2. Wyjaśnij, jaki jest cel misji Air Policing. M o r z e C z a r n e O C E A N A T L A N T Y C K I M o r z e Ś r ó d z i e m n e M o r z e Pó ł n o c n e 400 km0 1 4 5 3 2 200 km0 7 4 3 2 1 5 6 116 Test Wyniki wyborów i podział mandatów – maj 2014 r. 6.1. Podaj nazwę organu Unii Europejskiej, którego członków wybrano w maju 2014 r. 6.2. Określ, ile osób reprezentuje Polskę w organie UE, którego dotyczy tabela. 6.3. Odpowiedz, jaki odsetek wyborców zagłosował na Platformę Obywatelską RP. Źródło: http://pkw.gov.pl/. 5.1. Uzupełnij tabelę. Podaj nazwy dwóch państw sąsiadujących z Polską, które nie są członkami Unii Europejskiej, i cyfry, którymi oznaczono je na mapie. 5.2. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwę państwa, którego dotyczy zamieszczona informacja, oraz cyfrę, którą ozna- czono je na mapie. Nazwa państwa Cyfra Numer listy Nazwa Liczba głosów Odsetek wszystkich głosów Liczba mandatów 1. Komitet Wyborczy Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro 281 079 3,98% 0 2. Komitet Wyborczy Wyborców Ruch Narodowy 98 626 1,40% 0 3. Koalicyjny Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej − Unia Pracy 667 319 9,44% 5 4. Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość 2 246 870 31,78% 19 5. Koalicyjny Komitet Wyborczy Europa Plus Twój Ruch 252 779 3,58% 0 6. Komitet Wyborczy Polska Razem Jarosława Gowina 223 733 3,16% 0 7. Komitet Wyborczy Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikkego 505 586 7,15% 4 8. Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska RP 2 271 215 32,13% 19 9. Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe 480 846 6,80% 4 10. Komitet Wyborczy Demokracja Bezpośrednia 16 222 0,23% 0 11. Komitet Wyborczy Samoobrona 2 729 0,04% 0 12. Komitet Wyborczy Partia Zieloni 22 481 0,32% 0 Komitety razem 7 069 485 100% 51 Nazwa państwa Cyfra Jedno z państw założycielskich Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali Zapoznaj się z tabelą i wykonaj polecenia. 6 0–3 p. Grupa A 117Test Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące obywatelstwa Unii Europejskiej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 7 0–1 p. Wyjaśnij, dlaczego zamieszczone zdjęcia mogłyby ilustrować proces globalizacji. 8 0–2 p. USA Kuwejt Rosja Osoba, która nabywa obywatelstwo polskie, jednocześnie staje się obywatelem Unii Europejskiej. P F Obywatele państw członkowskich Unii Europejskiej mogą skorzystać z prawa do swobodnego poruszania się po terytorium Polski. P F Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 9 0–1 p. Adam, obywatel polski, jest producentem mebli. Prowadzi firmę zarejestrowaną w Polsce. Swój towar sprzeda- je klientom z Niemiec i Francji, nie ponosi jednak dodatkowych kosztów, np. w postaci opłat celnych. Firma prowadzona przez Adama czerpie korzyści z obowiązywania w UE zasady swobodnego przepływu A. osób. B. usług. C. kapitału. D. towarów. Wskaż jeden pozytywny dla Polski i jej mieszkańców skutek procesu globalizacji. 0–1 p.10 Wymień dwie różnice między państwami zaliczanymi do Południa i krajami należącymi do Północy. • • 0–2 p.11 Grupa A 120 Test Grupa B Wyniki wyborów i podział mandatów – maj 2014 r. 6.1. Podaj nazwę organu Unii Europejskiej, którego członków wybrano w maju 2014 r. 6.2. Określ, ile osób reprezentuje Polskę w organie UE, którego dotyczy tabela. 6.3. Odpowiedz, jaki odsetek wyborców zagłosował na Prawo i Sprawiedliwość. Źródło: http://pkw.gov.pl/. 5.1. Uzupełnij tabelę. Podaj nazwy dwóch państw sąsiadujących z Polską, które nie są członkami Unii Europejskiej, i cyfry, którymi oznaczono je na mapie. 5.2. Wpisz w odpowiednie rubryki nazwę państwa, którego dotyczy zamieszczona informacja, oraz cyfrę, którą ozna- czono je na mapie. Nazwa państwa Cyfra Numer listy Nazwa Liczba głosów Odsetek wszystkich głosów Liczba mandatów 1. Komitet Wyborczy Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro 281 079 3,98% 0 2. Komitet Wyborczy Wyborców Ruch Narodowy 98 626 1,40% 0 3. Koalicyjny Komitet Wyborczy Sojusz Lewicy Demokratycznej − Unia Pracy 667 319 9,44% 5 4. Komitet Wyborczy Prawo i Sprawiedliwość 2 246 870 31,78% 19 5. Koalicyjny Komitet Wyborczy Europa Plus Twój Ruch 252 779 3,58% 0 6. Komitet Wyborczy Polska Razem Jarosława Gowina 223 733 3,16% 0 7. Komitet Wyborczy Nowa Prawica Janusza Korwin-Mikkego 505 586 7,15% 4 8. Komitet Wyborczy Platforma Obywatelska RP 2 271 215 32,13% 19 9. Komitet Wyborczy Polskie Stronnictwo Ludowe 480 846 6,80% 4 10. Komitet Wyborczy Demokracja Bezpośrednia 16 222 0,23% 0 11. Komitet Wyborczy Samoobrona 2 729 0,04% 0 12. Komitet Wyborczy Partia Zieloni 22 481 0,32% 0 Komitety razem 7 069 485 100% 51 Nazwa państwa Cyfra Jedno z państw założycielskich Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej Zapoznaj się z tabelą i wykonaj polecenia. 6 0–3 p. 121Test Grupa B Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące obywatelstwa Unii Europejskiej są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe. 7 0–1 p. Wyjaśnij, dlaczego zamieszczone zdjęcia mogłyby ilustrować proces globalizacji. 8 0–2 p. Etiopia Polska Chiny Uzyskanie obywatelstwa Unii Europejskiej jest równoznaczne z nabyciem obywatelstwa polskiego. P F Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przemieszczania się po terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej. P F Przeczytaj tekst i zaznacz właściwe dokończenie zdania. 9 0–1 p. Jola, obywatelka polska, po ukończeniu szkoły średniej w Polsce zatrudniła się w jednej z firm na terenie Niemiec. Nie musiała ubiegać się o pozwolenie na pracę. Osiedliła się w Monachium i założyła rodzinę. Jola skorzystała z tego, że w UE obowiązuje zasada swobodnego przepływu A. towarów. B. osób. C. usług. D. kapitału. Wskaż jeden negatywny dla Polski i jej mieszkańców skutek procesu globalizacji. 0–1 p. Wymień dwie różnice między państwami zaliczanymi do Południa i krajami należącymi do Północy. • • 0–2 p.11 10 Klucze do testów Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. matka, pracownica, żona 1 p. za podanie dwóch ról 0–1 2. 1. D. 2. A. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 3. A. nieformalny B. pierwotny 1 p. za wskazanie dwóch właściwych określeń 0–1 4. Przykładowe odpowiedzi: − Konflikt pozostaje nierozwiązany. − Konflikt może się w przyszłości powtórzyć. − Negatywne emocje mogą się kumulować, a nierozwiązany konflikt może narastać. − Adam rezygnuje z rzeczy, które są dla niego ważne, np. z udziału w zajęciach koła teatralnego. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 5. Przykładowe odpowiedzi i uzasadnienia: − Potrzeba samorealizacji. Hania realizuje swoją pasję. Rozwija swoje zainteresowania, wiedzę i umiejętności. − Potrzeba szacunku i uznania. Udział w zajęciach kółka astronomicznego i start w konkursie przedmiotowym podnoszą prestiż Hani. Dziewczynka zdobywa uznanie w oczach uczniów i nauczycieli. − Potrzeba przynależności. Dzięki udziałowi w zajęciach kółka astronomicznego Hania stała się członkiem grupy, zdobyła nowych kolegów i przyjaciół. 1 p. za wskazanie potrzeby 1 p. za właściwe uzasadnienie 0–2 6. A. 2012 B. 4% 1 p. za każde właściwe uzupełnienie 0–2 7. C. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 8. Funkcja socjalizacyjna (socjalizacja) 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 9. Przykładowe odpowiedzi: − Poszanowanie godności i praw dziecka. − Prawo do bycia wysłuchanym (możliwość wyrażenia swoich opinii i życzeń). 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 10. P F 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 11. C. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 12. A. Przykładowe uzasadnienia: − W tej grupie odnotowano największą nadwyżkę budżetową (dochód sięga 1792 zł, a wydatki wynoszą tylko 1315 zł). − Spośród wymienionych grup właśnie ta grupa ma najniższy udział wydatków w dochodach (73,4%). 1 p. za wskazanie grupy 1 p. za właściwe uzasadnienie 0–2 13. Rozstrzygnięcie: Sprzedawca nie postępuje zgodnie z prawem. Przykładowe uzasadnienie: Zgodnie z przepisami ustawy sprzedawca może wymienić uszkodzone urządzenie tylko raz. Z tekstu wynika, że już raz nastąpiła wymiana laptopów. W takiej sytuacji klient ma prawo żądać obniżenia ceny towaru albo odstąpić od umowy. 2 p. za właściwe rozstrzygnięcie i trafne uzasadnienie I p. za właściwe rozstrzygniecie i uzasadnienie niepełne lub zawierające usterki merytoryczne 0–2 Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału I (grupa A) Klucze do testów Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału II (grupa B) Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. 1.1. Możliwe odpowiedzi: − prawo do równości, − prawo do wolności, − prawo do własnych przekonań, − wolność religijna (wolność sumienia i wyznania). 1 p. za podanie dwóch praw 0−2 1.2. przyrodzone, niezbywalne 1 p. za właściwą odpowiedź 2. 1. B. 2. A. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 3. C. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 4. Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ), 1989 1 p. za każde właściwe uzupełnienie 0–2 5. wolność zgromadzeń (wolność zrzeszania się) 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 6. Rzecznik Praw Obywatelskich 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 7. Przykładowa odpowiedź: Przedstawione działania przyczyniają się do ochrony środowiska naturalnego. Jednym z praw człowieka trzeciej generacji jest prawo do czystego środowiska naturalnego. 2 p. za odpowiedź wskazującą właściwe prawo człowieka i generację 1 p. za odpowiedź niepełną lub zawierającą usterki merytoryczne 0–2 8. P F 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 9. Przykładowe odpowiedzi: − Nasze dane mogą zostać wykorzystane przez inne osoby, np. do założenia fałszywego konta na portalu społecznościowym. − Nasze zdjęcia mogą zostać wykorzystane wbrew naszej woli (ze szkodą dla naszego wizerunku). 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 10. B. 1 p. za właściwą odpowiedź 0−1 11. Przykładowe odpowiedzi: − prawo do odmowy zeznań w określonych sytuacjach, np. gdy oskarżonym jest osoba najbliższa świadkowi, − zastrzeżenie danych dotyczących adresu zamieszkania, − prawo do zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej, − prawo do przesłuchania z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić świadka lub jego najbliższych na hańbę. 1 p. za podanie właściwego prawa 0–2 Klucze do testów Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. gmina 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 2. F P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 3. Rozstrzygnięcie: urząd miasta Przykładowe uzasadnienie: Burmistrz jest organem wykonawczym w gminie, a nie w powiecie. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 4. − obywatelstwo polskie − ukończenie 18 roku życia − stałe zamieszkiwanie na terenie powiatu 1 p. za podanie dwóch warunków 0–1 5. A. 5-letnią B. radę powiatu C. starosta 1 p. za wskazanie trzech właściwych uzupełnień 0–1 6. Nie Przykładowe uzasadnienia: − Wójt jest organem wykonawczym, a nie uchwałodawczym. − Uchwały wydaje rada gminy, a nie wójt. − Wójt wydaje zarządzenia, a nie uchwały. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 7. Przykładowe argumenty: − Uczniowie i nauczyciele swoją postawą zasłużyli na wsparcie ze strony władz samorządowych (nawiązanie do sukcesów sportowych). − Budowa hali sportowej pozwoli w przyszłości na zmniejszenie wydatków samorządu (nawiązanie do konieczności korzystania z sali gimnastycznej oddalonej o 5 km). 1 p. za każdy właściwy argument 0–2 8. P F 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 9. Przykładowe odpowiedzi: − Mieszkańcy uzyskują możliwość bezpośredniego wpływania na decyzje władz lokalnych. − Realizowane są inwestycje zgodne z oczekiwaniami i potrzebami mieszkańców gminy. − Mieszkańcy poznają mechanizmy funkcjonowania władz lokalnych. 1 p. za każdą właściwą odpowiedź 0–2 10. burmistrz, wójt 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 11. P P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 12. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału III (grupa A) Klucze do testów Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału III (grupa B) Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. powiat 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 2. F P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 3. Rozstrzygnięcie: urząd gminy Przykładowe uzasadnienie: Wójt jest organem wykonawczym w gminie, a nie w powiecie. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 4. − obywatelstwo polskie − obywatelstwo UE − ukończenie 18 roku życia − stałe zamieszkiwanie na terenie powiatu 1 p. za podanie dwóch warunków 0–1 5. A. 5-letnią B. sejmik województwa C. marszałek 1 p. za wskazanie trzech właściwych uzupełnień 0–1 6. Nie Przykładowe uzasadnienie: − Wójt jest organem wykonawczym, a nie uchwałodawczym. − Uchwały wydaje rada gminy, a nie wójt. − Wójt wydaje zarządzenia, a nie uchwały. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 7. Przykładowe argumenty: − Uczniowie i nauczyciele swoją postawą zasłużyli na wsparcie ze strony władz miejskich (nawiązanie do sukcesów edukacyjnych). − Stworzenie nowoczesnej pracowni informatycznej pozwoli w przyszłości na zmniejszenie wydatków samorządu (nawiązanie do konieczności korzystania z pracowni informatycznej oddalonej o 5 km). 1 p. za każdy właściwy argument 0–2 8. P P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 9. Przykładowe odpowiedzi: − Mieszkańcy uzyskują możliwość bezpośredniego wpływania na decyzje władz lokalnych. − Realizowane są inwestycje zgodne z oczekiwaniami i potrzebami mieszkańców gminy. − Mieszkańcy poznają mechanizmy funkcjonowania władz lokalnych. 1 p. za każdą właściwą odpowiedź 0–2 10. prezydent miasta, wójt 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 11. P P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 12. 1 p. za właściwe rozstrzygnięcie 1 p. za właściwe uzasadnienie Uwaga! Uzasadnienie podlega ocenie tylko wówczas, gdy podano właściwe rozstrzygnięcie. 0–2 Klucze do testów Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału V (grupa A) Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. A. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 2. 2.1. B. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–2 2.2. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 3. A. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 4. C → B → A 1 p. za właściwe uporządkowanie 0–1 5. 1. B. 2. D. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 6. 6.1. Prezydent RP (prezydent) 1 p. za właściwą odpowiedź 0–2 6.2. 230 1 p. za właściwą odpowiedź 7. sejm 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 8. Aleksander Kwaśniewski 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 9. Przykładowa odpowiedź: W wyborach w 2015 roku PiS (wraz z Solidarną Polską i Polską Razem) zdobył ponad połowę wszystkich mandatów w sejmie. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 10. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 11. 1. sąd apelacyjny 2. dwuinstancyjności postępowania 1 p. za każde właściwe uzupełnienie zdania 0–2 12. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 13. Należy wskazać dwa zdania spośród stwierdzeń A, D i E. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–2 Klucze do testów Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału V (grupa B) Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 2. 2.1. C. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–2 2.2. A. 1 p. za właściwą odpowiedź 3. B. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 4. B → A → C 1 p. za właściwe uporządkowanie 0–1 5. 1. C. 2. D. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 6. 6.1. sejm 1 p. za właściwą odpowiedź 0–2 6.2. 50 1 p. za właściwą odpowiedź 7. Prezydent RP (prezydent) 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 8. Lech Kaczyński 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 9. Przykładowa odpowiedź: W wyborach w 2011 roku PO nie zdobyła ponad połowy wszystkich mandatów w sejmie. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 10. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 11. 1. sąd okręgowy 2. dwuinstancyjności postępowania 1 p. za każde właściwe uzupełnienie zdania 0–2 12. B. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 13. Należy wskazać dwa zdania spośród stwierdzeń C, D i E. 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–2 Klucze do testów Klucz odpowiedzi do testu z rozdziału VI (grupa A) Nr zad. Poprawna odpowiedź Zasada oceniania Punktacja 1. C. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 2. B. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 3. Przykładowa odpowiedź: Z ustawy wynika, że konsul powinien udzielić pomocy obywatelowi polskiemu, który został poszkodowany na skutek aktu przemocy. Tak było w przedstawionym przypadku – obywatel polski padł ofiarą aktu terrorystycznego. 2 p. za właściwą odpowiedź, zawierającą odniesienia do obu tekstów 1 p. za odpowiedź niepełną lub zawierającą usterki merytoryczne 0–2 4. 4.1. 2, 3, 4 2 p. za pełną odpowiedź 1 p. za wskazanie dwóch państw bałtyckich 0–3 4.2. Celem misji jest ochrona przestrzeni powietrznej Litwy, Łotwy, Estonii (państw bałtyckich). 1 p. za właściwą odpowiedź 5. 5.1. Możliwe odpowiedzi: Rosja − 7 Białoruś − 5 Ukraina − 4 1 p. za każdy właściwie uzupełniony wers tabeli 0–3 5.2. Niemcy − 1 1 p. za właściwą odpowiedź 6. 6.1. Parlament Europejski 1 p. za właściwą odpowiedź 0–3 6.2. 51 1 p. za właściwą odpowiedź 6.3. 32,13% 1 p. za właściwą odpowiedź 7. P P 1 p. za dwie właściwe odpowiedzi 0–1 8. Przykładowa odpowiedź: Globalizacja polega między innymi na upowszechnianiu się na całym świecie tych samych wzorców kulturowych, idei, zjawisk, produktów. Ilustracje przedstawiają globalną ekspansję firmy McDonald’s. Jej restauracje działają na różnych kontynentach, w państwach o zróżnicowanej kulturze. 2 p. za właściwą odpowiedź, zawierającą odniesienia do definicji terminu i ilustracji 1 p. za odpowiedź niepełną lub zawierającą usterki merytoryczne 0–2 9. D. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 10. Przykładowe odpowiedzi: − Napływ do Polski nowoczesnych technologii. − Duży wybór produktów w korzystnych cenach. 1 p. za właściwą odpowiedź 0–1 11. Przykładowe odpowiedzi: − W państwach Południa w dużej skali występuje ubóstwo, natomiast większość mieszkańców krajów Północy żyje na dobrym poziomie. − Gospodarka państw Północy opiera się na nowoczesnych technologiach, natomiast w krajach Południa główną rolę odgrywają rolnictwo i tradycyjne gałęzie przemysłu. − Państwa Północy przeznaczają duże środki na rozwój służby zdrowia i szkolnictwa. Tymczasem znaczna część mieszkańców Południa jest pozbawiona dostępu do oświaty i opieki medycznej. 1 p. za każdą właściwą odpowiedź 0–2