Dobra publiczne, Prezentacje z Prawa konsumenta

Pobierz Dobra publiczne i więcej Prezentacje w PDF z Prawa konsumenta tylko na Docsity!

Wykład X

Dobra publiczne

Konsumpcja każdego takiego dobra, zwanego dobrem prywatnym , dokonuje się indywidualnie i każdy może skonsumowad tylko tyle jednostek, ile sobie nabył.

Dobra: prywatne, klubowe, publiczne

Prywatne Klubowe Publiczne

• Wykluczalność
• Konkurencyjność
  • Wykluczalność
  • Nieonkurencyjność
    • Niewykluczalność
    • Niekonkurencyjność

Szczegółowy podział dóbr

Kryteria:

• Alternatywny koszt konsumpcji (1-jest, 0-brak)
  • konkurencyjnośd
• Prawa producenta (1-są, 0-brak) - wykluczalnośd
• Prawa konsumenta (1-są, 0-brak) - wykluczalnośd

Jazda na gapę ( free riding )

Jazda na gapę spowodowana jest zasadą

niewykluczalności. Konsumenci unikają

nabywania dobra publicznego licząc, że

skorzystają z jego nabycia przez kogoś

innego. W rezultacie, na rynku

pozbawionym regulacji, dobro publiczne

dostarczone zostaje w ilości niższej niż

optymalna.

Eksperyment – dobra publiczne

• Eksperyment składa się z 10 rund
• W każdej rundzie wszyscy (poza prowadzącym wykład) zamykają oczy…
• … i podnoszą dwie ręce, jedną lub żadnej
• Każdy zaczyna rundę z 10 zł.
• Podniesienie każdej ręki kosztuje 5 zł. …
• … ale zwiększa Wspólny Kapitał o ____ zł,
• Wspólny Kapitał dzielony jest po równo
• Każdy zapisuje swój wynik w każdej rundzie

Eksperyment -- omówienie

• Podniesienie ręki kosztuje 5 zł.
• Zwiększa WK o 3n złotych
• Więc na głowę przypada 3 zł.
• (Marginal Per Capita Return wynosi 0,6)
• Nie opłaca się trudzid.
• Gdy wszyscy tak pomyślą – nikt nie podniesie ręki. Zarobią po 10 zł. a mogli zarobid po 3n zł.

Eksperymenty nt. dóbr publicznych –

przegląd wyników

Kooperacja często pocz. ok. połowy zasobu

Zwykle zmniejsza się z upływem czasu:

Źródło: Fehr i Gaechter, AER 2000

Co sprzyja kooperacji?

• Wyższe MCPR
• Małe grupy
• Możliwośd karania i nagradzania
• Powtarzanie gry w tej samej grupie

Tragedy of the commons (Harding, 1968)

Dobra, do których jest swobodny dostęp lub stanowią dobra wspólne są nadmiernie eksploatowane (dostawca dobra nie ma prawa nikogo wykluczyd z użytkowania, jeśli dobro jest dostarczone).

Common Pool Resources: przykład

rybołówstwa

• Morza i oceany stanowią system naczyo połączonych – ryby nie uznają granic
• Koszty nadmiernego połowu rozkładają się na wszystkich
• Raport ONZ z roku 2008 :
  • Straty wskutek nadmiernego połowu to 50mld $
  • Można by pociąd połowę statków na żyletki i łowid tyle samo
  • Ważne skutki dla bioróżnorodności, zdrowia publicznego, etc.

Common Pool Resources: atmosfera

• Tylko częśd kosztów szkodliwych emisji zanieczyszczeo, CO2, SO2 itd. spada na kraj- emitenta
• Stąd emisja na nieefektywnie wysokim poziomie
• Próby międzynarodowych porozumieo
• Wciąż jest motywacja aby się wyłamad

Warunki optymalnej podaży dobra publicznego

MB(G)^1 + MB(G)^2 + …+ MB(G)k=MC(G)

IMRSGXI^1 + IMRSGXI^2 + …+ IMRSGXIk=MC(G)

i=1, …, k – liczba konsumentów

max xA , G U (^) A ( x A, G )

A B A B

B ( )

( , ) px px c G w w

U (^) B x G UB    



( , ) ( , ) ( ) 0

( , ) 0

( , ) 0

A B

B

A

       ^ 

     

    

G

c G G

U x G G

U x G G

L

xL U xx G p

xL U xx G p

A B

B

B B

A

A A

 

 



MRSA  MRSB MC(G).

p

G MU

MU MU

MU A x B

GB x

GA MC( )  

L  UA ( x A , G )[ UB ( x B, G ) UB ][ px A px B c ( G ) w A w B]