prezentacja o owadach, Prezentacje z Biologia

Pobierz prezentacja o owadach i więcej Prezentacje w PDF z Biologia tylko na Docsity! OWADY Mikołaj Jankowski Owady Budowa ciała Owady stanowią 90% gatunków wszystkich zwierząt. Są też grupą najbardziej różnorodną. Tak jak inne stawonogi mają ciało pokryte chitynowym oskórkiem i członowane odnóża oraz ślady segmentacji w budowie tułowia i odwłoka. Zdecydowana większość tych zwierząt żyje na lądzie i posiada skrzydła, dzięki którym świetnie radzi sobie w powietrzu. Niektóre owady, jak rybiki, przerzutki, pchły, nie mają skrzydeł, ale poruszają się szybko, biegając lub skacząc. Nieliczne owady, np. niektóre wodne chrząszcze i pluskwiaki, żyją w wodzie. Odnóża owadów Odnóża owadów odzwierciedlają tryb życia tych zwierząt. Odnóża bieżne są wydłużone i cienkie, zwykle zakończone pazurkami, czasem przylgami, które umożliwiają poruszanie się po płaskich, śliskich powierzchniach (mucha domowa). U koników polnych, pcheł i wszy tylna para odnóży tułowiowych jest przystosowana do skakania. Odnóża skoczne charakteryzują się silnym wydłużeniem, szeroką, mocno umięśnioną częścią górną i stosunkowo cienką, smukłą częścią dolną. Odnóża chwytne spotykamy u modliszek i ważek. Zawsze są to przednie, wydłużone, masywne odnóża o ząbkowanej powierzchni wewnętrznej, służące do przytrzymywania zdobyczy. Niektóre owady mają odnóża silnie spłaszczone. U turkucia podjadka przednia para odnóży jest bardzo szeroka i przypomina łopatę. Dodatkowo są one wyposażone w liczne kolce i ząbki, które przydają się podczas kopania podziemnych korytarzy (odnóża grzebne). U wodnych chrząszczy i pluskwiaków spłaszczone są odnóża tylne. Na ich powierzchni występują bardzo liczne włoski, które zwiększają powierzchnię odnóża i upodobniają je do płetwy, przez co owady te świetnie pływają (odnóża pływne). Skrzydła owadów Skrzydła umożliwiają owadom przemieszczanie się w poszukiwaniu pokarmu i ucieczkę przed drapieżnikami. Są błoniastymi fałdami skórnymi stanowiącymi narząd lotu. U chrząszczy i pluskwiaków pierwsza para skrzydeł jest przekształcona w masywne pokrywy skrzydłowe pełniące funkcje ochronne. Skrzydła wyrastają z tułowia i zwykle występują w 2 parach (motyl), niekiedy jednej (mucha) lub nie występują wcale (owady bezskrzydłe). Zbudowane są z błony rozpiętej na sieci rurek, które nadają im kształt i je usztywniają. Ich barwa może mieć znaczenie obronne. Niektóre owady brzęczą podczas lotu. Jeśli skrzydło owada drga co najmniej 16 razy na sekundę, wtedy wydawany przez nie dźwięk jest słyszalny przez człowieka. Komar wydający wysoki dźwięk podczas lotu porusza skrzydłami do 600 razy na sekundę, trzmiel – ok. 200, a bielinek kapustnik – 10. Jak oddychają owady Owady oddychają tchawkami – rurkami o różnej średnicy, które rozgałęziając się, tworzą przestrzenny system wewnątrz ciała, wnikający także do skrzydeł. Tchawki od środka są wzmocnione chitynowymi spiralami, które zapewniają im sztywność i utrzymanie stałej drożności całego systemu. Powietrze dostaje się do nich przez przetchlinki – niewielkie otwory rozmieszczone po bokach ciała, a następnie wędruje nimi do wnętrza zwierzęcia. Tchawki kończą się ślepo, a ich zakończenia wypełnione są płynem, w którym rozpuszczają się gazy oddechowe. Tam właśnie następuje wymiana gazowa. U małych owadów powietrze dostaje się do wnętrza ciała na drodze dyfuzji gazów przez przetchlinki. W systemie tchawkowym większych gatunków obecne są worki powietrzne, które magazynują powietrze i wspomagają jego przepływ. Większość owadów pompuje powietrze do tchawek, rytmicznie poruszając odwłokiem. Znaczenie owadów Owady mają ogromne znaczenie w przyrodzie. Wiele gatunków tych zwierząt, np. pszczoły, trzmiele i muchy, potrafi zapylać większość roślin kwiatowych, w tym gatunków uprawnych ważnych dla człowieka. Bez ich pomocy rośliny te nie byłyby zdolne do wydawania owoców i wytwarzania nasion. Owady są także źródłem pokarmu dla wielu zwierząt, głównie kręgowców, ale także pajęczaków i innych owadów. Wiele żywi się martwą materią organiczną (np. liczne gatunki much), odchodami zwierząt (np. żuk gnojowy) lub padliną (np. różne gatunki chrząszczy), czym przyczynia się do oczyszczania środowiska. Owady roślinożerne są zwykle postrzegane przez człowieka negatywnie, ponieważ powodują ogromne straty w uprawach roślin (np. bielinek kapustnik, stonka ziemniaczana). Niektóre gatunki pożerają także zmagazynowane zapasy żywności (mącznik młynarek i wołek zbożowy). Pewne chrząszcze, mszyce i ćmy są pasożytami roślin, a pchły, wszy i pluskwy żerują na zwierzętach i człowieku. Sporo owadów przenosi drobnoustroje powodujące śmiertelne choroby: komar widliszek – malarię, wesz ludzka – tyfus, a mucha tse‑tse – śpiączkę afrykańską. Śmierć człowieka może nastąpić także w skutek użądlenia pszczoły, osy lub szerszenia, jeżeli użądlona osoba jest uczulona na jad. Niektóre owady dostarczają surowców cennych dla człowieka. Pszczoły wytwarzają miód, wosk i kit pszczeli, a jedwabniki morwowe przędą kokony, z których produkuje się jedwab. Podsumowanie  Owady są najliczniejszą gromadą zwierząt.  Owady to stawonogi, które mają ciało pokryte chitynowym oskórkiem, podzielone na głowę tułów i odwłok, 3 pary członowanych odnóży, jedną parę czułków i (w większości przypadków) skrzydła.  Budowa owadów zależy od środowiska, trybu życia, rodzaju i sposobu pobierania pokarmu.  Owady zwykle oddychają tchawkami.  Owady rozmnażają się płciowo, przechodzą rozwój złożony z przeobrażeniem zupełnym lub niezupełnym.  W rozwoju z przeobrażeniem zupełnym występuje nieruchoma poczwarka i ruchome larwy niepodobne do imago.  Owady stanowią element niemal wszystkich łańcuchów pokarmowych.