Bardzo sarnę do nauki, Ćwiczenia z Chemia

Pobierz Bardzo sarnę do nauki i więcej Ćwiczenia w PDF z Chemia tylko na Docsity! Jak definiuje się wodorki? Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Wodorki są substancjami chemicznymi, zawierającymi w swojej budowie atom wodoru oraz atom innego pierwiastka. Mają szerokie zastosowanie w chemii, mogą służyć w reakcjach chemicznych jako reduktory, czyli związki powodujące zmianę stopnia utlenienia związków chemicznych. Niektóre wodorki, jak wodorek wapnia – , używany jest do otrzymywania wodoru w stanie gazowym. Wodorki mogą być związkami nieorganicznymi, a także organicznymi, np. metan – . Jak otrzymać wodorki? Jaki posiadają charakter chemiczny? Twoje cele Wyjaśnisz, na czym polegają zmiany wartościowości pierwiastków bloku  i   względem wodoru. Przeanalizujesz nomenklaturę wodorków. Przedstawisz główne metody otrzymywania wodorków. Jeden z wodorków, chlorowodór, naturalnie występuje w gazach wulkanicznych. Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna. CaH 2 CH 4 s p Jak definiuje się wodorki? Nazwy takich wodorków tworzymy przez podanie słowa „wodorek” oraz podanie nazwy pierwiastka w dopełniaczu: – wodorek sodu; – wodorek wapnia; – wodorek magnezu; – wodorek glinu. Wodorki pierwiastków i grupy układu okresowego Wzory wodorków i  grupy układu okresowego można zapisać ogólnie:  – atom niemetalu grupy i  ;  – atom wodoru;  – indeks stechiometryczny, będący, co do wartości, równy wartości bezwzględnej ze stopnia utlenienia atomu niemetalu, połączonego z atomem wodoru. Wzory wodorków <math aria-label="szesnastej">16. i <math aria-label="siedemnastej">17. grupy układu okresowego Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Nazwy tych wodorków tworzymy przez połączenie nazwy pierwiastka ze słowem „wodór” za pomocą litery „o”: NaH CaH 2 MgH 2 AlH 3 16. 17. 16. 17. H m N N 16. 17. H m – chlorowodór; – fluorowodór;  – siarkowodór; – dla tego związku zwyczajowo stosujemy nazwę: woda. Oczywiście dopuszczalne jest stosowane nazw „wodorek fluoru” w miejsce „chlorowodór”, czy „wodorek siarki” w miejsce „siarkowodór”, etc. Jako ciekawostkę należy wskazać, że nazwą zalecaną dla tlenku wodoru, czyli wody, jest oksydan, a dla amoniaku – (wodorku azotu) azan. Pozostałe Do innych znanych wodorków niemetali można zaliczyć następujące związki: związek wodoru z azotem na stopniu utlenienia: (amoniak); związek wodoru z fosforem na stopniu utlenienia: ; związek wodoru z krzemem: . Nazwa wodorku Wzór wodorku Stopień utlenienia pierwiastka macierzystego wodorek litu wodorek sodu wodorek potasu wodorek rubidu wodorek wapnia II wodorek strontu II wodorek miedzi( ) wodorek chromu( ) wodorek skandu( ) metan benzen monosilan wodorek arsenu HCl HF H 2 S H 2 O −III NH 3 −III PH 3 SiH 4 LiH I NaH I KH I RbH I CaH 2 SrH2 I CuH I I CrH I III ScH 3 III CH 4 −IV C 6 H 6 −I SiH 4 −IV AsH 3 −III Nazwa wodorku Wzór wodorku Stopień utlenienia pierwiastka macierzystego amoniak (azan) siarkowodór (sulfan) fluorowodór Przykład 1 Ustal wzór sumaryczny wodorku wapnia. Wapń występuje w drugiej grupie głównej układu okresowego pierwiastków. Jego stopień utlenienia zatem to . Analizując tę informacje w kontekście wzoru ogólnego wodorków metali: Otrzymujemy wzór wodorku wapnia: Przykład 2 Ustal nazwę wodorku . Dla wodorków niemetali moglibyśmy zastosować dwie alternatywne nazwy. Jedna, opisowa, polega na zastosowaniu słowa „wodorek”, a następnie określenie, czego (dopełniacz) ten wodorek jest. W tym wypadku byłby to wodorek krzemu. Drugi sposób to połączenie nazwy pierwiastka ze słowem „wodór” za pomocą litery „o”, zatem krzemowodór. Otrzymywanie wodorków Wodorki można otrzymać różnymi metodami: bezpośrednia synteza w określonych warunkach (czasami w obecności katalizatora), np.: wodorki niemetali, np. NH 3 −III H 2 S −II HF −I II MH n CaH 2 SiH 4 Ćwiczenie 1 Korzystając z powyższej grafiki, napisz, które pierwiastki tworzą wodorki typu soli (wodorki jonowe). Ćwiczenie 2 Określ, do jakiego rodzaju wodorków należy . Podaj przykład innych wodorków tego samego rodzaju. Ćwiczenie 3 Który pierwiastek spełnia równocześnie następujące warunki: 1. atom ma trzy powłoki elektronowe; 2. tworzy tlenek typu ? Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. NH 3 Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. E 2 O Odpowiedź: Sprawdź się Pokaż ćwiczenia: 輸醙難 Ćwiczenie 1 Ustal wzór sumaryczny wodorku cyny i wskaż wartościowość budujących go pierwiastków. Wzór sumaryczny: Stopień utlenienia : Stopień utlenienia : H Sn Ćwiczenie 2 Zaznacz poprawną odpowiedź. Jaką funkcję w świetle teorii Lewisa pełni wodorek glinu ? Jest zasadą Lewisa, ponieważ może przyjąć parę elektronową od innej cząsteczki. Jest kwasem Lewisa, ponieważ może oddać parę elektronową innej cząsteczce. Jest kwasem Lewisa, ponieważ może przyjąć parę elektronową od innej cząsteczki. AlH 3 Ćwiczenie 3 Selenowodór to wodorek niemetalu. Podaj jego wzór oraz nazwę roztworu, który otrzymamy po rozpuszczeniu tego związku w wodzie. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację.    輸 輸 輸 Ćwiczenie 4 Poniżej podano kilka informacji dotyczących substancji A oraz substancji B. Wiedząc dodatkowo, że substancja A w reakcji z substancją B tworzy tzw. salmiak, wpisz nazwy tych substancji. Substancja A Substancja B wodorek niemetalu wodorek niemetalu gaz cięższy od powietrza gaz lżejszy od powietrza po rozpuszczeniu w wodzie otrzymuje się roztwór o odczynie kwasowym po rozpuszczeniu w wodzie otrzymuje się roztwór o odczynie zasadowym Odpowiedź: Ćwiczenie 5 Podaj dwa przykłady związków (wzór i nazwa), w których atom wodoru występuje na stopniu utlenienia, i dwa przykłady związków (wzór i nazwa), w których atom wodoru występuje na stopniu utlenienia. I −I Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. 醙 醙 Ćwiczenie 9 , i spalają się w powietrzu słabym płomieniem, dając, w przypadku dostatecznego dopływu tlenu, odpowiednie ditlenki oraz parę wodną. W przypadku niedostatecznego dopływu tlenu, wydziela się siarka, selen lub tellur w stanie wolnym oraz para wodna. Zapisz równania ogólne (używając w miejsce symbolu , , symbol ) obrazujące przemiany wybranych wodorków grupy , zachodzące w przypadku dostatecznego i niedostatecznego dostępu tlenu. H 2 S H 2 Se H 2 Te S Se Te X 16. Odpowiedź zapisz w zeszycie do lekcji chemii, zrób zdjęcie, a następnie umieść je w wyznaczonym polu. Zaloguj się, aby dodać ilustrację. 難 Dla nauczyciela Scenariusz zajęć Autor: Krzysztof Błaszczak Przedmiot: chemia Temat: Jak definiuje się wodorki? Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum Podstawa programowa: Zakres podstawowy VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń: 6) klasyfikuje wodorki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy i obojętny); wnioskuje o charakterze chemicznym wodorku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorków; opisuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków grupy, w tym ich zachowanie wobec wody i zasad. Zakres rozszerzony VII. Systematyka związków nieorganicznych. Uczeń: 6) klasyfikuje wodorki ze względu na ich charakter chemiczny (kwasowy, zasadowy i obojętny); projektuje i przeprowadza doświadczenie, którego przebieg pozwoli wykazać charakter chemiczny wodorku; wnioskuje o charakterze chemicznym wodorku na podstawie wyników doświadczenia; pisze odpowiednie równania reakcji potwierdzające charakter chemiczny wodorków; opisuje typowe właściwości chemiczne wodorków pierwiastków grupy, w tym ich zachowanie wobec wody i zasad. Kształtowane kompetencje kluczowe: kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji; kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii; kompetencje cyfrowe; kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. Cele operacyjne 17. 17. Uczeń: wyjaśnia, na czym polegają zmiany wartościowości pierwiastków bloku  i   względem wodoru; analizuje nomenklaturę wodorków; przedstawia główne metody otrzymywanie wodorków. Strategie nauczania: asocjacyjna. Metody i techniki nauczania: pogadanka; analiza materiału źródłowego; ćwiczenia uczniowskie; grafika interaktywna; termometr. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca zespołowa. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda; rzutnik multimedialny. Przebieg zajęć Faza wstępna: 1. Zaciekawienie i pogadanka. Nauczyciel wykorzystuje informacje zawarte we wprowadzeniu do e‐materiału, zadaje pytanie „Gdzie mogą być wykorzystane wodorki?”. 2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów, którzy odpowiadają na pytanie „Jakie mogą być rodzaje wodorków?”. 3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują w portfolio. Faza realizacyjna: s p