Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

dietetyka w pigułce......................................................................., Notatki z Dietetyka

Przyda się do zaliczenia przedmiotu dietetyka.

Typologia: Notatki

2022/2023

Załadowany 25.11.2023

dominika-sieg
dominika-sieg 🇵🇱

1 dokument

1 / 7

Toggle sidebar

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

bg1
Dietetyka
Zdrowie – stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego, intelektualnego i
duchowego, a nie tylko braku choroby czy kalectwa.
Komponenty zdrowego stylu życia:
- racjonalna dieta
- aktywność fizyczna
- neutralizacja stresu
- profilaktyka
- utrzymanie prawidłowej masy ciała
- umiarkowanie picie alkoholu
- wypoczynek czynny i bierny
- higiena osobista
- odpowiednia ilość snu
Prawidłowa dieta:
- regulacja posiłków
- jedzenie warzyw i owoców
- woda – ok. 2l
- zapotrzebowanie energetyczne
- jeść produkty bez składu
- jeść porcje białka w każdym posiłku
- 10 tysięcy kroków dziennie – minimum
- jeść powoli
- sen – minimum 7h
Składniki odżywcze:
- białka
- węglowodany
- tłuszcze
- witaminy
- składniki mineralne + błonnik pokarmowy
Otyłość – stan nadmiernego otłuszczenia ciała w stopniu w którym wzrasta ryzyko zagrożenia
zdrowia dla poszczególnych osób.
Jest przewlekłą chorobą metaboliczną wynikającą z zaburzenia homeostaty energii.
Prawidłowa masa ciała – masa ciała odpowiadająca wartości średniej w każdej grupie ludności o
zróżnicowanym wieku, płci, wysokości ciała, typie budowy.
Otyłość jest problemem natury:
- medycznej – sprzyja wielu chorom i jest przyczyną śmierci
- psychologicznej – obniża poczucie własnej wartości
- ekonomicznej – koszty leczenia są ogromne.
Nadwaga i otyłość są czynnikami ryzyka:
- cukrzycy typu 2 – 58%
- nowotworów macicy, jelita grubego, sutka – 8-42 %
- choroby nadciśnieniowej - 39 %
pf3
pf4
pf5

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz dietetyka w pigułce....................................................................... i więcej Notatki w PDF z Dietetyka tylko na Docsity!

Dietetyka Zdrowie – stan pełnego dobrostanu fizycznego, psychicznego i społecznego, intelektualnego i duchowego, a nie tylko braku choroby czy kalectwa. Komponenty zdrowego stylu życia:

  • racjonalna dieta
  • aktywność fizyczna
  • neutralizacja stresu
  • profilaktyka
  • utrzymanie prawidłowej masy ciała
  • umiarkowanie picie alkoholu
  • wypoczynek czynny i bierny
  • higiena osobista
  • odpowiednia ilość snu Prawidłowa dieta:
  • regulacja posiłków
  • jedzenie warzyw i owoców
  • woda – ok. 2l
  • zapotrzebowanie energetyczne
  • jeść produkty bez składu
  • jeść porcje białka w każdym posiłku
  • 10 tysięcy kroków dziennie – minimum
  • jeść powoli
  • sen – minimum 7h Składniki odżywcze:
  • białka
  • węglowodany
  • tłuszcze
  • witaminy
  • składniki mineralne + błonnik pokarmowy Otyłość – stan nadmiernego otłuszczenia ciała w stopniu w którym wzrasta ryzyko zagrożenia zdrowia dla poszczególnych osób. Jest przewlekłą chorobą metaboliczną wynikającą z zaburzenia homeostaty energii. Prawidłowa masa ciała – masa ciała odpowiadająca wartości średniej w każdej grupie ludności o zróżnicowanym wieku, płci, wysokości ciała, typie budowy. Otyłość jest problemem natury:
  • medycznej – sprzyja wielu chorom i jest przyczyną śmierci
  • psychologicznej – obniża poczucie własnej wartości
  • ekonomicznej – koszty leczenia są ogromne. Nadwaga i otyłość są czynnikami ryzyka:
  • cukrzycy typu 2 – 58%
  • nowotworów macicy, jelita grubego, sutka – 8-42 %
  • choroby nadciśnieniowej - 39 %
  • udaru mózgu – 23 %
  • choroby niedokrwiennej serca – 21 % Czynniki wpływające na otyłość:
  • przekarmianie
  • czynniki genetyczne
  • czynniki biologiczne
  • czynniki farmakologiczne
  • czynniki środowiskowe
  • czynniki psychologiczne Choroby:
  • zespół metaboliczny
  • insulinooporność
  • nadciśnienie
  • zawał serca, mózgu
  • wylew, zatorowość, choroby nerek
  • miażdżyca **Otyłość:
  • prosta** – powstaje na skutek dysproporcji pomiędzy wydatkowaniem a dostarczaniem energii - wtórna – jest następstwem chorób, które powodują zaburzenia równowagi wydatkowania i dostarczania energii. Czynniki środowiskowe:
  • dostępność wysoko przetworzonej żywności o znacznej zawartości tłuszczu i węglowodanów prostych
  • znaczne ograniczenie codziennej aktywności fizycznej Nadwaga - nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie przekraczające optymalne ilości zdrowotne. Przyczyny nadwagi:
  • nieprawidłowe nawyki żywieniowe
  • stres, problemy emocjonalne
  • nieprawidłowe relacje rodzinne
  • uwarunkowania genetyczne
  • brak równowagi hormonalnej Skutki nadwagi i otyłości:
  • choroby serca
  • cukrzyca typu 2
  • nadciśnienie
  • żylaki kończyn
  • hemoroidy
  • zespół bezdechu sennego
  • zaburzenia nastroju Czynniki ryzyka CVD
  • palenie tytoniu
  • otyłość

odchudzanie. Objawami tego głodu są brak ruchliwości, apatia, zahamowanie wzrostu młodych organizmów, zaburzenia przemiany materii. Marasmus (marazm) w medycynie oznacza wyniszczenia organizmu, niekiedy ze zmianami w korze mózgowej. Kwashiorkor – choroba zaburzenia odżywiania, której objawem jest niedobór pełnowartościowego białka. Niedożywienie białkowo-energetyczne. Rola pożywienia:

  • zaopatruje organizm w składniki potrzebne do budowy i odbudowy komórek i tkanek _ dostarcza składników potrzebnych do wytwarzania energii
  • dostarcza składników regulujących przemiany zachodzące w organizmie. Podział składników pokarmowych:
  • składniki balastowe – nie ulegają trawieniu i wchłanianiu, ale zapewniają prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego
  • składniki odżywcze – po strawieniu i wchłonięciu do krwi wykorzystywane są przez organizm jako źródło energii, budulec lub czynnik regulujący procesy życiowe
  • składniki antyodżywcze – nie przedstawiają dla organizmu żadnej wartości, utrudniają wykorzystanie składników odżywczych
  • składniki sensoryczne – nadają produktom barwę, smak, zapach. Informują nas o jakości żywności, kształtują upodobania pokarmowe, zwykle polepszają trawienie.
  • składniki szkodliwe – stwarzają zagrożenie dla zdrowia – przeważnie powstają w wyniku niewłaściwego przechowywania i przetwarzania żywności lub są efektem jej zanieczyszczenia. Ilość energii powstała wskutek spalania w organizmie (współczynniki Atwatera)
  • 1g tłuszczu – 9 kcal
  • 1 g węglowodanów - 4 kcal
  • 1g białek – 4 kcal
  • 1g alkoholu – 7 kcal Podział węglowodanów
  • cukry proste – jednocukry lub monosacharydy; są związkami, które nie ulegają zwykłym procesom hydrolizy. Natomiast pod wpływem silnie działających kwasów rozpadają się na CO2 i wodę – związki o zupełnie innych właściwościach chemicznych, fizycznych i biologicznych.
  • cukry złożone – związki składające się z dwu lub więcej cząstek cukrów prostych. W tej grupie największe znaczenia dla celów żywieniowych maja dwucukry – disacharydy oraz wielocukry – polisacharydy. Klasyfikacja węglowodanów:
  • monosacharydy – nie można ich rozłożyć na inne składniki cukrowe
  • disacharydy - podczas hydrolizy rozpadają się na dwie cząsteczki monosacharydów np. maltoza, sacharoza
  • oligosacharydy – podczas hydrolizy rozpadają się na do 10 jednostek monosacharydowych np. maltorioza
  • polisacharydy – podczas hydrolizy rozpadają się na ponad 10 cząsteczek monosacharydów np. skrobia, glikogen.

Glukoza – cukier gronowy, występuje w organizmach roślinnych i zwierzęcych. Najłatwiej przyswajalny węglowodan. Fruktoza – cukier owocowy. Występuje w świecie roślinnym. Najsłodszy cukier i najlepiej rozpuszczalny w wodzie. Galaktoza – nie spotykany w postaci wolnej. Występuje w stanie związanym z białkiem i tłuszczem. U zwierząt występuje w postaci składnika cukru mlekowego i składniki substancji mózgowej. Mannoza – nie odgrywa prawie żadnej roli w żywieniu. Sacharoza - dwucukier; występuje w buraku cukrowym, trzcinie cukrowej, w małych ilościach w owocach i warzywach. Jest rozpuszczalna w wodzie. Na skutek hydrolizy rozpada się na glukozę i fruktozę. Maltoza – cukier słodowy. Zbudowana z dwóch cząsteczek cukru prostego – glukozy. Występuje w słodzie, gdzie powstaje na skutek enzymatycznego rozkładu skrobi – scukrzania. Laktoza – cukier mlekowy. Ulegając rozkładowi daje cząsteczkę galaktozy i glukozy. Jest mało słodka i trudniej rozpuszczalna w wodzie. Funkcje węglowodanów

  • są głównym tanim i najłatwiej dostępnym źródłem energii
  • pozwalają na oszczędną gospodarkę białkami i tłuszczami
  • glukoza jest głównym źródłem energii dla mózgu i mięśni
  • stanowią materiał budulcowy dla wytwarzania elementów strukturalnych komórek lub substancji biologicznie czynnych.
  • funkcja zapasowa – energia magazynowana w postaci glikogenu. Wielocukry – powstają przez łączenie się większej liczny cząsteczek cukrów prostych. Nie rozpuszczają się w wodzie albo rozpuszczają się bardzo słabo i nie mają słodkiego smaku. Są substancjami odżywczymi i materiałem zapasowym roślin i zwierząt. Węglowodany nieprzyswajalne – błonnikiem pokarmowym określa się kompleks heterogennych substancji ścian komórkowych roślin, które są oporne na działanie enzymów trawiennych znajdujących się w przewodzie pokarmowym człowieka, ale częściowo są rozkładane przez bakterie bytujące w okrężnicy. Błonnik pokarmowy należy do wielocukrów praktycznie nieprzyswajalnych przez organizm człowieka. Produkty będące dobrym źródłem błonnika pokarmowego to produkty zbożowe z pełnego ziarna, warzywa, owoce i nasiona roślin strączkowych. Błonnik rozpuszczalny w wodzie:
  • zwiększa gęstość treści pokarmowej, reguluje pracę jelit
  • ma zdolność do wychwytywania toksycznych związków – dzięki temu nie są wchłaniane do krwioobiegu lecz zostają wydalone z organizmu
  • stanowi pożywkę dla drobnoustrojów przewodu pokarmowego – wpływa znacząco na skład mikroflory jelitowej. Błonnik nierozpuszczalny w wodzie
  • zwiększa objętość mas kałowych, reguluje pracę jelit
  • mechanicznie drażni ściany jelita grubego – pobudza ukrwienie jelit, przyspiesza perystaltykę
  • zmniejsza wartość energetyczną diety i daje uczucie sytości -pobudza wydzielanie soków trawiennych

Choroby na tle wadliwego żywienia:

  • miażdżyca
  • zawał mięśnia sercowego
  • udar mózgu
  • choroby nowotworowe
  • wole endemiczne
  • cukrzyca
  • otyłość
  • opóźnienie wzrostu i dojrzewania