Eudkacja emocjonalna, Ćwiczenia z Psychologia

Pobierz Eudkacja emocjonalna i więcej Ćwiczenia w PDF z Psychologia tylko na Docsity! Edukacja emocjonalna – wykład 1. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI - AUTOMATYCZNA OCENA SYTUACJI Istnieje mechanizm oceny, selektywnie zwracający uwagę na te bodźce (zewnętrzne lub wewnętrzne), które stanowią okazję do powstania określonej emocji. Ponieważ okres upływający między pojawieniem się bodźca a powstaniem emocji jest czasami niezwykle krótki, mechanizm taki musi być zdolny do funkcjonowania z wielką szybkością. Ocena jest często nie tylko szybka – ale i nieświadoma – należy więc postulować automatyczny charakter mechanizmu oceny zdarzeń (za: Ekman 1977, 1999). 2. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – NIEZMIENNIKI W ZDARZENIACH POPRZEDZAJĄCYCH POJAWIENIE SIĘ EMOCJI Automatyczny mechanizm oceny, selektywnie zwracający uwagę na bodźce – nie bazuje wyłącznie na tym, co wrodzone. Prawdopodobnie, elementy wrodzone są zbyt ubogie, aby mechanizm oceny mógł funkcjonować bez istotnego wpływu społecznego uczenia się. Indywidualne doświadczenia wyjaśniają ogromne zróżnicowanie w wyznacznikach emocji – takich jak: osobowość, rodzina i kultura. Mamy jednak do czynienia również z pewnymi niezmiennikami emocji: znaczeniem sytuacji, w których organizm aktualnie się odnajduje jest struktura sytuacji powtarzających się w przeszłości jego przodków. Organizm „widzi” sytuacje w kategoriach adaptacyjnych – choć nie jest to adaptacja do sytuacji bieżących, lecz tych które miały miejsce w przeszłości gatunku. Tkwi w tym zarówno siła jak i słabość emocji… (za: Ekman 1977, 1999). 3. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – WYSTĘPOWANIE U INNYCH NACZELNYCH Emocje można obserwować również u innych naczelnych. Jakkolwiek jest możliwe, że pewne emocje są charakterystyczne tylko dla ludzi (w szczególności, że pojawienie się zdolności do odzwierciedlania doświadczeń emocjonalnych w słowach – silnie zmienia wiele aspektów tego doświadczenia) - na razie brak jest na to przekonujących dowodów (za: Ekman 1977, 1999). 4. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – SZYBKIE WZBUDZANIE Emocje bywają wzbudzane tak szybko, że mogą się pojawić, zanim człowiek zorientuje się, że zostały wzbudzone. Szybkie wzbudzanie emocji ma kluczowe znaczenie dla adaptacyjnych funkcji, ponieważ mobilizuje nas do szybkiego reagowania na ważne zdarzenia (za: Ekman 1977, 1999). 5. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – KRÓTKOTRWAŁOŚĆ Adaptacyjna jest również krótkotrwałość stanu emocjonalnego – który z reguły nie trwa zbyt długo – jeżeli nie zostanie ponownie wzbudzony. Pomijając szczegółowe dyskusje nad typową długością trwania emocji – można założyć, że jest to kwestia sekund czy minut, nie zaś godzin czy dni. Autorzy, którzy postulują dłuższe trwanie emocji, prawdopodobnie opierają swe sądy na sumowaniu bardziej krótkotrwałych epizodów emocjonalnych (za: Ekman 1977, 1999). 6. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – POWSTAWANIE MIMOWOLNE Ponieważ emocje mogą pojawiać się bardzo szybko, w efekcie automatycznej i nieświadomej oceny sytuacji – wraz z mimowolnymi zmianami fizjologicznymi i mimicznymi – często doświadczamy je jako coś co się nam przydarza – nie zaś jako coś, co sami wybieramy. Po prostu nie jesteśmy w stanie wybrać przeżywanej emocji… (za: Ekman 1977, 1999). 7. WŁAŚCIWOŚCI EMOCJI – POWSTAWANIE MIMOWOLNE Ponieważ emocje mogą pojawiać się bardzo szybko, w efekcie automatycznej i nieświadomej oceny sytuacji – wraz z mimowolnymi zmianami fizjologicznymi i mimicznymi – często doświadczamy je jako coś co się nam przydarza – nie zaś jako coś, co sami wybieramy. Po prostu nie jesteśmy w stanie wybrać przeżywanej emocji… (za: Ekman 1977, 1999). EMOCJA: jest subiektywnym stanem psychicznym uruchamiającym priorytet dla związanego z nią programu działania złożony subiektywny proces psychiczny, który może być wywoływany przez bodźce środowiskowe i w którym pośredniczą zmienne fizjologiczne. Wiąże się z odczuwaniem skłonności „ku bodźcom” i „od bodźców”, może mieć zdolność motywowania organizmu do działania (za: Reykowski 1985, Zimbardo 1994). BIOFEEDBACK WYBRANE TECHNIKI WYKORZYSTUJĄCE BIOLOGICZNE SPRZĘŻENIE ZWROTNE: 1. Biofeedback temperatury: pomiar temperatury obwodowej (termistor) jest markerem aktywności autonomicznego układu nerwowego (wzrost temperatury podczas spoczynku, spadek temperatury w sytuacji zadaniowej i stresie) 2.Biofeedback przewodności skóry (SC) /skin conductance/: mierzy elektryczne przewodzenie skóry, które zmienia się w zależności od ogólnego pobudzenia współczulnego układu nerwowego. Wykorzystuje się zależność pomiędzy stanem emocjonalnym stres/relaksacja) a przewodnością skóry, wynikającą bezpośrednio z aktywności gruczołów potowych. Pocenie się ochładza skórę, a aktywność gruczołów potowych uwidacznia się w zapisie jako przewodność skóry (wzrost SC w sytuacji zadaniowej i stresie) 2. Biofeedback EMG (powierzchniowe napięcie mięśniowe) Czujnik sEMG mierzy napięcie mięśni (potencjał elektryczny wytwarzany przez komórki mięśniowe) (wzrost EMG w sytuacji zadaniowej i stresie) (Thompson i Thompson 2012; Biomed, Wrocław) 3. Biofeedback oddechowy: składa się z czujnika rytmu i długości wydechów. Wyniki pokazywane są za pomocą krzywej audiowizualnej 4. Monitoring zmienności rytmu serca HRV /heart rate variability/ (HRV) zmienność rytmu zatokowego serca, której wyrazem jest występowanie różnic czasu trwania kolejnych cykli serca. Zależy od równowagi pomiędzy układem współczulnym i przywspółczulnym. Nieinwazyjna metoda pozwalająca na monitorowanie i ocenę ryzyka wystąpienia groźnych dla życia zdarzeń (zdrowe HVR charakteryzuje się różnorodnością czasową pomiędzy poszczególnymi fazami) (Thompson i Thompson 2012; Biomed, Wrocław