Docsity
Docsity

Przygotuj się do egzaminów
Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity


Otrzymaj punkty, aby pobrać
Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium


Informacje i wskazówki
Informacje i wskazówki

Farmakognozja- surowce, Notatki z Biologia

Farmakognozja - opis surowców roślinnych

Typologia: Notatki

2023/2024

Załadowany 24.10.2024

magdalena-misiolek
magdalena-misiolek 🇵🇱

5 dokumenty

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Farmakognozja- surowce i więcej Notatki w PDF z Biologia tylko na Docsity! 1. KWIATOSTAN LIPY (Tiliae inflorescentia) ○ Związki czynne: ■ flawonoidy, glikozydy kwercetyny, kemferolu ■ śluzy ■ olejek eteryczny (monoterpeny: geraniol, eugenol, limonen…; seskwiterpeny: farnezol) ○ Działanie: przeciwzapalne, zwiększające wydzielanie potu, uspokajające (składniki olejku eterycznego) ○ Wskazania: ■ jako lek napotny w przeziębieniach i infekcjach przebiegających z gorączką ■ suchy kaszel ■ stany zapalne jamy ustnej i gardła ■ rzadziej: bezsenność 2. KWIATOSTAN GŁOGU (Crataegi inflorescentia) ○ Związki czynne: ■ flawonole, glikozydy kwercetyny ■ epikatechina, katechina ■ procyjanidyny (zbudowane z cząsteczek katechiny i/lub katechiny) ■ kwasy triterpenowe (ursolowy, oleanolowy) ■ fenolokwasy (chlorogenowy, kawowy) ○ Działanie: wzmacniające serce, rozszerzające naczynia wieńcowe i obwodowe, obniżające ciśnienie krwi, antyarytmiczne; uspokajające (wyciągi alkoholowe) ○ Wskazania: ■ niewydolność serca (Cardiotonicum) ■ nadciśnienie ■ “serce starcze” ■ łagodne zaburzenia rytmu serca ■ zaburzenia krążenia obwodowego (miażdżyca) i mózgowego (np. w niedotlenieniu mózgu) ■ nerwica serca 3. KWIATOSTAN KOCANEK (Helichrysi inflorescentia) ○ Związki czynne: ■ flawonoidy (glikozydy naryngeniny, kemferolu, apigeniny) ■ olejek eteryczny (zawiera ftalidy) ■ fitosterole (kampesterol) ■ hydroksykumaryny (umbeliferon, eskuletyna), skopoletyna ○ Działanie: rozkurczające na mięśnie gładkie pęcherzyka żółciowego i jelit, pobudzające czynności wydzielnicze wątroby, pobudzające trawienie ○ Wskazania: ■ stany zapalne i skurczowe wątroby, dróg żółciowych ■ niedostateczne wytwarzanie żółci i utrudniony jej przepływ 4. KWIATOSTAN ARNIKI (Arnicae anthodium) ○ Związki czynne: ■ laktony seskwiterpenowe typu gwajanu - arnikolidy ■ helenalina ■ flawonoidy ■ olejek eteryczny ■ fenolokwasy (galusowy, kawowy, chlorogenowy, ferulowy), cynaryna ○ Działanie: stosowane zewnętrznie: przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, ułatwiające resorpcję krwiaków, przeciwobrzękowe, zapobiegające powstawaniu zakrzepów żylnych; stosowane wewnętrznie: poprawiające krążenie w kończynach oraz w mózgu, spazmolitycznie ○ Wskazania: ■ obrzęki i tępe urazy, będące wynikiem stłuczeń, zwichnięć i złamań ■ schorzenia skórne (czyraczność, stany zapalne po ukąszeniu przez owady) ■ jako płukanka w stanach zapalnych jamy ustnej i gardł 5. KWIAT WIĄZÓWKI (Flos ulmariae) ○ Związki czynne: ■ glikozydy fenolowe (spireina, salicyna) ■ olejek eteryczny (m.in. aldehyd salicylowy, salicylan metylu) ■ garbniki ■ flawonoidy ○ Działanie: napotne, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwreumatyczne, moczopędne (flawonoidy), ściągające (garbniki) ○ Wskazania: ■ wspomagająco w przeziębieniu, chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką ○ Działanie: moczopędne, żółciopędne i żółciotwórcze, przeciwreumatyczne (w postaci olejku stosowanego miejscowo) ○ Wskazania: ■ obrzęki wywołane niewydolnością krążenia ■ kamica moczowa ■ niewydolność wątroby ■ zewnętrznie w nerwobólach i bólach reumatycznych 12. LIŚĆ SZAŁWII (Salviae folium) ○ Związki czynne: ■ olejek eteryczny (zawiera tujon, eukaliptol, kamforę…) ■ garbniki ■ flawonoidy ○ Działanie: ściągające, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze, przeciwbiegunkowe ○ Wskazania: ■ nadmierna potliwość ■ płukanki na stany zapalne błon śluzowych jamy ustnej i gardła ■ jako nasiadówki i okłady w stanach zapalnych pochwy i sromu ■ biegunki 13. ZIELE JEMIOŁY (Herba visci) ○ Związki czynne: ■ lektyny ■ wiskotoksyna ■ mannitol ■ fitosterole ○ Działanie: moczopędne, obniżające ciśnienie krwi, rozszerzające naczynia krwionośne; cytotoksyczne i immunostymulujące (lektyny) ○ Wskazania: ■ nadciśnienie ■ zaburzenia krążenia mózgowego ■ krwawienia z narządów rodnych ■ niespecyficzna terapia bodźcowa guzów złośliwych 14. LIŚĆ SENESU (Folium sennae) ○ Związki czynne: ■ antrazwiązki ■ pochodne diantronu (sennozydy) ○ Działanie: pobudzające perystaltykę, przeczyszczające ○ Wskazania: ■ zaparcia ■ przed badaniami radiologicznymi ■ schorzenia wymagające zmniejszenia wysiłku przy defekacji (hemoroidy, szczeliny odbytu) 15. ZIELE GLISTNIKA (Herba chelidonii) ○ Związki czynne: ■ alkaloidy izochinolinowe (m.in. chelidonina) ○ Działanie: spazmolityczne, żółciopędne ○ Wskazania: ■ stany skurczowe przewodu pokarmowego i dróg żółciowych 16. LIŚĆ MĄCZNICY (Folium uvae ursi) ○ Związki czynne: ■ glikozydy fenolowe (arbutyna), hydrochinon ■ garbniki ○ Działanie: dezynfekujące drogi moczowe, ściągające ○ Wskazania: ■ infekcje bakteryjne dróg moczowych 17. LIŚĆ MELISY (Folium melissae) ○ Związki czynne: ■ kwas rozmarynowy ■ olejek eteryczny ■ aldehydy monoterpenowe (geranial i neral) ○ Działanie: uspokajające, spazmolityczne, wiatropędne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze ○ Wskazania: ■ stany pobudzenia nerwowego ■ czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego o podłożu nerwowym ■ zaburzenia rytmu serca o podłożu nerwowym ■ bezsenność 18. OWOC ANYŻU (Fructus anisi) ○ Związki czynne: ■ olejek eteryczny (zawiera m.in. anetol) ○ Działanie: pobudzające czynności wydzielnicze błon śluzowych górnych dróg oddechowych i przewodu pokarmowego, wiatropędne, spazmolityczne, ułatwiające odkrztuszanie, pobudzające laktację ○ Wskazania: ■ kaszel suchy ze skąpą wydzieliną ■ nieżyty górnych dróg oddechowych, chrypka ■ nieżyty przewodu pokarmowego z bólem brzucha i wzdęciami ■ niedostateczna laktacja 19. OWOC KOPRU WŁOSKIEGO (Fructus foeniculi) ○ Związki czynne: ■ olejek eteryczny (anetol, estragol, fenchon) ■ fitosterole (stigmasterol) ■ flawonoidy (pochodne kwercetyny i kemferolu) ○ Działanie: wykrztuśne, spazmolityczne, wiatropędne, mlekopędne ○ Wskazania: ■ dolegliwości trawienne z bólem, wzdęciami ■ niedostateczna laktacja ■ nieżyt górnych dróg oddechowych 20. OWOC KMINKU (Fructus carvi) ○ Związki czynne: ■ olejek eteryczny (karwon, limonen) ■ fenolokwasy ■ flawonoidy ○ Działanie: spazmolityczne, wiatropędne, mlekopędne ○ Wskazania: ■ spastyczne dolegliwości żołądkowo-jelitowe ■ kolka niemowlęca ■ brak łaknienia ■ nudności ■ niedostateczna laktacja 21. OWOC KOLENDRY (Fructus coriandri) ○ Związki czynne: ○ Działanie: moczopędne, słabe przeciwkrwotoczne, przeciwanemiczne, zewnętrznie jako dermaticum ○ Wskazania: ■ stany zapalne dróg moczowych ■ wewnętrznie i zewnętrznie w chorobie reumatycznej ■ niedobory witamin i mikroelementów 27. KORZEŃ MNISZKA (Radix taraxaci) ○ Związki czynne: ■ fenolokwasy ■ gorzkie związki seskwiterpenowe ■ inulina ○ Działanie: żółciotwórcze i żółciopędne, nasilają wydzielanie soków żołądkowych, pobudzające łaknienie, moczopędne i saluretyczne, hipoglikemizujące ○ Wskazania: ■ niestrawność ■ brak łaknienia ■ osłabione wydzielanie żółci przez wątrobę i zastoje w drogach ■ przewlekłe zapalenie kłębuszków nerkowych, moczowodów i pęcherza ■ początkowe stadia cukrzycy typu 2 ■ 28. KORZEŃ ŻYWOKOSTU (Radix symphyti) ○ Związki czynne: ■ alantoina ■ śluzy ■ garbniki ■ alkaloidy pirolizydynowe (TRUJĄCE - nie stosowane wewnętrznie!) ○ Działanie: zewnętrznie: przyspieszające ziarninowanie, przeciwzapalne, zmiękczające, ściągające ○ Wskazania: ■ trudno gojące się rany, czyraki ■ tępe urazy, siniaki, skręcenia ■ stany zapalne stawów, bóle reumatyczne ■ leczenie owrzodzeń podudzi, odmrożeń, oparzeń ■ zakrzepowe zapalenie żył 29. KORZEŃ OMANU (Radix inulae) ○ Związki czynne: ■ olejek eteryczny (seskwiterpeny: helenina) ■ fitosterole (beta-sitosterol, stigmasterol) ■ inulina ■ alantopikryna (substancja gorzka) ○ Działanie: wykrztuśne, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze, wzmagające czynności wydzielnicze przewodu pokarmowego, przeciwrobacze ○ Wskazania: ■ utrudnione odkrztuszanie ■ stany zapalne skóry o podłożu bakteryjnym/grzybiczym ■ robaczyce 30. KORZEŃ PRAWOŚLAZU (Radix althaeae) ○ Związki czynne: ■ śluzy ■ pektyny ■ flawonoidy ○ Działanie: osłaniające i powlekające błony śluzowe przewodu pokarmowego i górnych dróg oddechowych, wykrztuśne, przeciwzapalne ○ Wskazania: ■ nieżyty błon śluzowych górnych dróg oddechowych ■ schorzenia przewodu pokarmowego (podrażnienia, choroba wrzodowa, nadkwaśność) ■ stany zapalne gardła i krtani ■ zewnętrznie: podrażnienia skóry, wrzody, czyraki, zaczerwienienie i swędzenie odbytu, zapalenie spojówek i brzegów powiek (w postaci okładów) 31. KORZEŃ LUBCZYKU (Radix levistici) ○ Związki czynne: ■ furanokumaryny typu psoralenu: psoralen, bergapten ■ hydroksykumaryny (umbeliferon) ■ olejek eteryczny (zawiera alkiloftalidy) ○ Działanie: moczopędne, spazmolityczne, rozszerzające naczynia krwionośne, pobudzające miesiączkowanie, fotouczulające ○ Wskazania: ■ stany zapalne dróg moczowych ■ leczenie i zapobieganie kamicy nerkowej ■ obrzęki kończyn dolnych ■ zaburzenia miesiączkowania 32. NASIENIE KOZIERADKI (Semen foenugraeci) ○ Związki czynne: ■ śluzy (głównie galaktomannany) ■ saponiny steroidowe (pochodne diosgeniny) ■ flawonoidy ○ Działanie: osłaniające błonę śluzową przewodu pokarmowego, obniżające poziom cukru i cholesterolu, przeciwzapalne, przeciwbakteryjne ○ Wskazania: ■ choroba wrzodowa ■ w okresie rekonwalescencji jako środek wzmacniający i odżywczy ■ w diecie cukrzycowej i przeciwmiażdżycowej ■ zewnętrznie: stany zapalne skóry, wrzody, czyraki, obrzęki 33. NASIENIE LNU (Semen lini) ○ Związki czynne: ■ śluzy ■ olej (zawierające niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe) ■ lignany ○ Działanie: osłaniające i powlekające błony śluzowe gardła i przewodu pokarmowego, przeczyszczające, obniżające poziom cukru i cholesterolu, przeciwzapalne i zmiękczające naskórek ○ Wskazania: ■ zaparcia ■ zespół jelita drażliwego ■ nieżyty żołądka i jelit ■ choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy ■ bolesne stany zapalne skóry