WYKŁADY Z
OSOBOWOŚCI
Grażyna Mendecka
Katedra Psychologii
GWSH, Katowice
ORGANICYSTYCZNA TEORIA CARLA ROGERSA (1902 – 1987)
PERSONOLOGIA HENREGO MURRAYA (1893 – 1998)
NAUKOWE BADANIA OSOBOWOŚCI – TRZY TRADYCJE BADAWCZE W PSYCHOLOGII
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Informacje i wskazówki
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Ranking uczelni
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Psychologia i osobowość razem wzięte .
Typologia: Ćwiczenia
2022/2023
Załadowany 08.01.2024
nieznany użytkownik 🇵🇱
1 dokument
1 / 37
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Dokumenty powiązane
Podgląd częściowego tekstu
Pobierz Osobowość i psychologia i więcej Ćwiczenia w PDF z Psychologia tylko na Docsity!
WYKŁADY Z
OSOBOWOŚCI
Grażyna Mendecka Katedra Psychologii GWSH, Katowice ORGANICYSTYCZNA TEORIA CARLA ROGERSA (1902 – 1987) PERSONOLOGIA HENREGO MURRAYA (1893 – 1998) NAUKOWE BADANIA OSOBOWOŚCI – TRZY TRADYCJE BADAWCZE W PSYCHOLOGII
ELEMENTY TEORII
ORGANICYSTYCZNEJ
Kartezjusz rozszczepił jednostkę na dwa odrębne, oddziałujące na siebie
byty – duszę i ciało
Wilhelm Wundt podzielił świadomość na atomy
Wielokrotnie podejmowano próby, połączenia psychiki i ciała oraz
traktowania organizmu jako jednolitej, zorganizowanej całości
Osoby uznające ciało i psychikę za jednolitą, zorganizowaną całość to
zwolennicy teorii organicystycznej zwanej również holistyczną.
Do tego typu teorii zaliczane są również – obok psychologii postaci - teorie
psychologii humanistycznej Abrahama Maslowa i Carla Rogersa.
Założenia teorii organicystycznej:
Organizacja jest naturalnym stanem organizmu, dezorganizacja jest czymś
patologicznym
ZAŁOŻENIA TEORII
ORGANICYSTYCZNEJ
1.Gdy organizm nie może sprawować kontroli nad środowiskiem, usiłuje
dostosować się do niego.
2.Potencjalne siły organizmu pozwalają mu rozwinąć zdrową, zintegrowaną
osobowość – nie ma niczego złego w organiźmie
3.Złym”może uczynić organizm tylko środowisko.
W teoriach organicystycznych utrzymuje się, że więcej można nauczyć się z
wszechstronnego badania jednej osoby, niż z rozległych badań wyizolowanej
cechy psychicznej.
Carl Rogers – przedstawiciel psychologii humanistycznej – uznawany jest za
twórcę teorii Ja”. Ostatnie jego prace świadczą o tym, że większy nacisk kładł.
na pojęcie organizmu, niż na „Ja
Przeciwstawiał się obrazowi człowieka w ujęciu teorii psychoanalitycznych i
behawiorystycznych
HUMANISTYCZNA TEORIA CARLA
ROGERSA
Miał optymistyczny i pozytywny obraz natury człowieka uważając, że każda jednostka ma potencjalne zdolności do twórczego i zdrowego rozwoju a człowiek jest z natury dobry.
Niepowodzenia w zdrowym rozwoju jednostki związane są z brakiem akceptacji i z surowym wpajaniem zasad i rygorów przez rodziców, szkołę, religię. Brak akceptacji powoduje, że człowiek poszukując akceptacji zachowuje się niezgodnie ze swym obrazem siebie, jego doświadczenia niespójne z obrazem siebie są często ignorowane lub im zaprzecza. Jeżeli potrzeba akceptacji ze strony innych staje się ważniejsza niż kontakt z własnymi uczuciami, wówczas jednostka blokuje dostęp różnych doświadczeń do świadomości i pozostanie w stanie wewnętrznej niezgodności. Te szkodliwe wpływy mogą zostać przezwyciężone, jeśli jednostka weźmie odpowiedzialność za własne życie.
METODA PSYCHOTERAPII CARLA
ROGERSA
Rogers zdecydowanie odrzucał nazywanie osób korzystających z pomocy
psychologicznej pacjentami – postulował i nazywał ich klientami
Terapeuta wchodził w głęboki , osobisty i subiektywny kontakt z klientem
traktując go nie jak naukowiec poznający obiekt swych badań, nie jak lekarz
stawiający diagnozę, by go leczyć, lecz jako osoba wobec drugiej osoby.
Terapeuta jest szczery, nie ukrywa się pod obronną maską, stara się wczuć w
przeżycia klienta, empatycznie za nim podążając.
W terapii następuje coraz głębsza eksploracja stanu uczuć klienta. Przeżywa on
swoje uczucia w sposób pełny, utożsamiając się z nimi – jest swoim strachem,
złością czułością lub siłą. Przeżycie tych uczuć w swym całym natężeniu pozwala
mu w pełni doświadczać własnego „Ja”
. Podstawą procesu terapeutycznego w ujęciu Rogersa jest bezwarunkowy
szacunek i akceptacja, oraz empatyczne odnoszenie się do klienta.
TEORIA OSOBOWOŚCI CARLA
ROGERSA
Organizm w ujęciu Rogersa jest miejscem przeżywania wszelkiego doświadczenia Doświadczenie – wszystko to, co dzieje się w organiźmie w każdym momencie i jest dostępne świadomości. Całość doświadczenia tworzy pole fenomenologiczne. Pole to jest indywidualnym układem odniesienia, znanym tylko jednostce. Jednostka spostrzega obiekty zewnętrzne oraz doświadcza i przypisuje im sens. Pola innych osób poznajemy poprzez empatię, ale cudze pole fenomenologiczne nie może być poznane dokładnie. Pole fenomenologiczne nie jest tożsame z polem świadomości. Świadomość jest częścią naszego doświadczenia przedstawioną w formie symbolicznej. W danym momencie pole fenomenologiczne składa się z doświadczeń świadomych (przedstawionych w formie symbolicznej) i doświadczeń nieświadomych ( nie mających postaci symbolicznej).
POJĘCIE „JA” W TEORII
ROGERSA
Część pola fenomenologicznego stopniowo wyodrębnia się z całości – jako „Ja”
lub „obraz ja” (self-concept)
„Jest to zorganizowana, spójna postać pojęciowa, składająca się ze
spostrzeganych własności „ja” czyli z obrazu samego siebie oraz ze
spostrzeganych relacji między „ja” i inni, „ja” i różne aspekty życia
Obraz „ja” jest płynny i zmienny, jest procesem, lecz w każdym momencie
stanowi specyficzną całość. „Ja” to centralne pojęcie koncepcji Rogersa, który
początkowo uważał je za całkowicie niejasne, wieloznaczne i pozbawione
naukowego znaczenia
Klienci poddawani terapii bez jakichkolwiek sugestii i ukierunkowań wszystkie
swe problemy prezentowali z perspektywy „Ja”.
Zwrócił uwagę na „ja realne” i „ja idealne”.
ZGODNOŚĆ I NIEZGODNOŚĆ ORGANIZMU
Z „JA”
DYNAMIKA OSOBOWOŚCI
Rogers dużo uwagi poświęcił rozważaniom problemowi zgodności i niezgodności między spostrzeganym „Ja” a rzeczywistym doświadczeniem organizmu. Jeśli przedstawione w symbolicznej formie doświadczenia jakiejś osoby tworzącej jej „Ja” odzwierciedlają wiernie doświadczenia organizmu, to osobę tę możemy określić jako przystosowaną, dojrzałą i funkcjonującą w sposób pełny. Jeżeli rozbieżność między „ja realnym” i „ja idealnym” jest duża, to jednostka jest niezadowolona z siebie i nieprzystosowana. „Istnieje jedna podstawowa tendencja organizmu – dążenie do urzeczywistnienia, podtrzymania i doskonalenia doświadczającego organizmu”. Tendencja ta ukierunkowuje uwagę jednostki na te aspekty środowiska, które mogą konstruktywnie stymulować jej rozwój w kierunku pełnego zrealizowania swych możliwości. Jedyny cel życia – samourzeczywistnienie, czyli stanie się w pełni osobą.
KSZTAŁTOWANIE SIĘ „JA”
Jeśli coraz więcej wartości prawdziwych będzie zastępowane przez wartości przejęte lub zapożyczone od innych i spostrzegane jako wartości własne, to „Ja” stanie się podobne do skłóconej ze sobą rodziny. Osoba taka będzie odczuwać napięcie, skrępowanie, niezadowolenie, będzie się czuła tak, jakby nie wiedziała, jaka jest naprawdę i czego chce. Pod wpływem ocen innych osób obraz „Ja” już w dzieciństwie staje się zafałszowany. Niezgodność między zafałszowanym obrazem „Ja” a doświadczeniami organizmu są odczuwane jako zagrażające i budzą lęk. Zaprzeczenie lub wyparcie jakiegoś doświadczenia nie jest tożsame z tym, że ono nie istnieje. Ktoś agresywny, wmawiający sobie, że jest osobą łagodną i przyjazną innym, nie przestaje odczuwać agresji, tylko jest ona nieuświadomiona. Jego prawdziwe odczucia będą się ujawniać poprzez reakcje nieświadome – np. bicie serca ukazujące odczuwany lęk Mechanizm agresja – nieśmiałość.
KONSEKWENCJE ZAFAŁSZOWANIA
OBRAZU „JA”
Ludzie często „hodują” w sobie zafałszowany obraz „Ja” i wtedy zaprzeczają oczywistym doświadczeniom. Jeśli uważają „ jestem nic nie wart”, to nawet w sytuacji okazywania im sympatii i szacunku stwierdzą „to z litości ktoś tak się zachował”, albo „tak się stało, bo nie było nikogo innego na moje miejsce” itd. W jaki sposób można zlikwidować czy zmniejszyć rozdźwięk między „Ja” a organizmem? „W pewnych warunkach, przede wszystkim przy braku jakiegokolwiek zagrożenia struktury Ja” doświadczenia niezgodne z nią mogą zostać dostrzeżone i zanalizowane, a struktura ja może zostać przekształcona tak, aby zasymilowała te doświadczenia.” Jeśli ktoś czuje się zagrożony przez swe seksualne impulsy, to drażni go zachowanie osób, których zachowanie jest zabarwione seksualnie. Gdy zaakceptuje swe seksualne impulsy, stanie się bardziej wyrozumiały dla osób o podobnych skłonnościach, co poprawi jego relacje między ludźmi.