Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Notatki z układu kostnego z anatomii czynnościowej, I rok biomedycyna
Typologia: Notatki
1 / 12
1. Funkcje kości : rusztowanie organizmu, miejsce przyczepu mięśni, powstawanie krwi (erytropoeza) w szpiku czerwonym (trzon kości długich), ruch, ochrona organów wewnętrznych, przechowywanie substancji mineralnych. 2. Rodzaje kości: długie(udowa), krótkie(nadgarstka), płaskie(mostek), różnokształtne(kręgi), trzeszczkowe (rzepka), 3. Budowa kości s. 402, otoczone4 okostną wyj. Kości czaszki wewnątrz są wyścielone są oponą twardą. 4. Budowa: głównie fosofrany wapnia, które nadają wytrzymałość, niewielka część osteoid lub osseina (kolagen). 5. Komórki kości: a. osteocyty (podstawowoe komórki kostne), dojrzałe komórki kostne b. osteoblasty (po dojrzeniu stają się osteocytami), wytwarzają kość, wydzielają składniki kości, są zużywane w procesie powstawania kości, są w głębszych warstwach okostnej, w ośrodkach kostnienia niedojrzałej kości, na końcach trzonów, sąsiadują z chrząstkami nasadowymi kości długich, w miejscach złamania, c. osteoklasty (kościogubne), resorpcja kości, utrzymywanie jej kształtu, na powierzchni, pod okostną, usuwają nadmiar kostniny w trakcie gojenia się, jama szpikowa wew. Kości. 6. Tkanka zbita(korowa): zbudowana z równolegle ułożonych osteonów (kanały Haversa), każdy składa się z centralnego kanału który otaczają liczne blaszki, w kanałach są nerwy, naczynia, są połączone kanałami przebijającymi. 7. Tkana gąbczasta: szkielet zbudowany z niewielkiej liczby blaszek i osteocytów, połączonych kanalikami, odzywiane przez płyn śródtkankowy, przestrzenie wypełnia szpik kostny czerwony. 8. Rozwój(osteogeneza, kostnienie) rozpoczyna się w życiu płodowym, do 21 r.ż., kości rozwijają się na podłożu chrzęstnym, wyj. Trzeszczki w obrębie ścięgien. 9. Mięśnie i ścięgna przyczepiają się do kości do guzowatości i grzebieni. 10. Szkielet osiowy: czaszka, kręgosłup, żebra, mostek
na podstawie, a sklepienie otacza i pokrywa go, okostna tworzy zew. Oponę twardą, szwy łączą kości, są nieruchome, włókniste.
12. Kość czołowa: tworzy oczodoły, czoło, brzegi nadoczodołowe nad nimi ma zatoki czołowe (pneumatyczna!!), wyścielone błoną śluz, uchodzą do jamy nosowej, szew wieńcowy łączy z k. Ciemieniowymi. 13. Kości ciemieniowe (parzyste) boki i dno stropu czaszki, połączone szwem strzałkowym, z k. Czołową szwem wieńcowym, z k. Potyliczną węgłowym, z k. Skroniowym szwami łuskowymi. Kości skroniowe (parzyste) (pneumatyczna) szwy włókniste (nieruchome) z k. Ciemieniowymi, k potyliczną, klinową, jarzmową. a. Część łuskowa- cienki wachlarzowaty obszar, szew z k ciemieniową, wyrostek jarzmowy- szew z k jarzmową, tworzą łuk jarzmowy (k. Policzkowa) b. Część sutkowa- zawiera wyrostek sutkowaty (za uchem), dużo małych zatok, nabłonek płaski komunikuje się z uchem środkowym c. Część skalista (piramida)- podstawa czaszki, narządy słuchu (spiralny Cortiego, równowagi) Staw z żuchwą (staw skroniowo-żuchwowy [jedyny staw czaszki!!]) za tym jest przewód słuchowy zew, biegnie ku piramidzie. Ku dołowi wystaje wyrostek rylcowaty, łączy się z k gnykową, miejsce przyczepu mięśni wspomagających język i gardło.
14. Kość potyliczna podstawa czaski, tył głowy, szwy z parzystymi+ klinową, dwa kłykcie stawowe, tworzy staw kłykciowy z kręgiem szczytowym, potakujące ruchy, pomiędzy kłykciami otwór wielki (wchodzi rdzeń kręgowy), 15. Kość klinowa ( pneumatyczna)(poprzeczna) łączy kości mózgoczaszki i twarzoczaszki, ma dół przysadki (siodło tureckie), z zatok idzie do jamy nosowej 16. Kosć sitowa (pneumatyczna) (poprzeczna) boczne ściany jamy nosowej, oczodół, przgrody nosowe, ma dwa wyrostki skierowane do jamy nosowej (małżowiny nosowe górna i środkowa [wyrostki małzowinowe]), sklepienie jamy nosowej (blaszka sitowa), ma małe otwory, przez które przechodzą włókna nerwowe nerwu węchowego, blaszka pionowa tworzy górną część przgrody nosa.
18. Kości jarzmowe(parzysta) boczne ściany i dno jam oczodołowych , 19. Szczęka (na górze) (parzysta)(pneumatyczna) dna oczodołów, jama nosowa, sklepienie jamy ustnej, ku dołowi wyrostek zębodołowy (osadzone górne zęby), zatoka szczękowa po każdej stronie, wyścielona orzęsioną błoną śluzową, otwory do jamy nosowej. 20. Kości nosowe (parzyste) małe, płaskie, boczna i górna część grzbietu nosa 21. Kości łzowe (parzyste) małe, z tyłu i z boku k nosowych, przyśrodkowa ściana oczodołów, każda ma otwór, z przewodem nosowo-łzowym (z worka spojówkowego do jamy nosowej) 22. Lemiesz cienki, płaski, ku górze od podniebienia, dolna część przegrody nosowej, staw z kością sitową 23. Kości podniebienne (parzyste) części poziome połączone, tworzą tył podniebienia twardego, części prostopadle boczne ściany jamy nosowej. 24. Małżowiny nosowo-dolne (parzyste) kształt zwoju, boczna ściana jamy nosowej, małżowina górna i środkowa (część kości sitowej) zwiększają powierzchnię jamy nosowej (nagrzewanie i nawilżanie powietrza) 25. Żuchwa (ruchoma jedyna) trzon z łukiem zębodołowym (dolne zeby), dwie gałęzie, dzielą się na wyrostek kłykciowy (staw skroniowo-żuchwowy) i wyrostek dziobiasty (przyczep mięśni i więzadeł), połączenie gałęzi z trzonem- kąt żuchwy 26. Kość gnykowa (nie twarzoczaszka) leży w tkankach miękkich, szyi, nad krtanią, pod żuchwą, nie tworzy stawu z żadną kością, połączona więzadłami z wyrostkiem rylcowatym (kość skroniowa), podpiera krtań, miejsce przyczepu podstawy języka. 27. Zatoki przynosowe w kościach klinowej, sitowej, szczękowej i czołowej, rezonans głosowy, odchudzanie czaszki, 28. Ciemiączka czaski miejsca połaczenia kości czaszki, nieskostniałe okolice błoniaste; ciemiączko przednie i tylne.
z tyłu trzonu, tylna [blaszki] i boczna [nasady] ściana otworu kręgowego , nasada z blaszką łączy się w wyrostku poprzeczny, zetknięcie obu blaszek to wyorstek kolczysty), pomiędzy kręgami krążek międzykręgowy, wyrostków jest 7, wyczuwamy wyrostek kolczysty (jedyny nieparzysty), na łuku kręgowym 4 powierzchnie stawowe (2 z kręgiem powyzej i dwie z kręgiem ponizej), otwory kręgowe tworzą kanał kręgowy (rdzeń kręgowy)
kręgowe do mózgu) Kręg pierwszy (szczytowy) na nim opiera się czaszka, nie ma trzonu i wyrostka kolczystego, pierścień, dwa krótkie wyrostki poprzeczne, dwie spłaszczone powierzchnie stawowe, łączy się z k potyliczną, ruchy zginana i prostowania
część otworu kręgu szczytowego, stabilizuje więzadło poprzeczny, ruch przeczączy
dwugłowego przyczepia się do bruzdy międzyguzkowej, na dystalnym końcu są dwie powierzchnie stawowe, gdzie łączy się stawowo z k promieniową i łokciową
łokciowy z k ramienną, staw nadgarstkowy z k nadgarstka, a między sobą bliższy i dalszy staw promieniowo-łokciowy, pomiędzy nimi jest błona międzykostna, tworząca więzozrost, stabilizacja względem siebie i utrzymanie względem siebie
łódeczkowata, księżycowata, trójgraniasta, grochowata (łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci); rząd dystalny: czworoboczna większy, czworoboczna mniejsza, główkowata, haczykowata (na trapezie, trapeziku, wisi główka na haczyku), stabilizują je więzadła, kości rz proksymalnego są połączone z kośćmi przedramienia w stawie nadgarstkowym, dystalny tworzą stawy z k śródręcza, troczki to silne włókniste pasma utrzymujące ścięgna w nadgarstku
z paliczkami
stawami zawiasowymi
biodrowa, kulszowa i łonowa. Na bocznej powierzchni jest wgłębienie- panewka- gdzie wnika kulista głowa kości udowej tworząc staw biodrowy.
kolec biodrowy górny, tworzy staw maziówkowy z k krzyżową- staw krzyżowo-biodrowy,
(spojenie łonowe)
dźwiganie ciężaru w pozycji siedzącej Panewka łączy wszystkie części kości miednicznej.
54. Miednica- kości miedniczne+ kość krzyżowa+ kość guziczna, podzielona na cz górną i dolną przez wchód miednicy (wzgórek k krzyżowej, kres łukowatych (ŁUKÓW TŁUKÓW) kości miednicznych), nad wchodem jest miednica większa, pod wchodem miednica mniejsza
biodrowy, dystalny koniec ma dwa kłykcie stawowe, z kością piszczelową i rzepką tworzą staw kolanowy
kolanowy z kością udową, główka strzałkowej łączy się z dolną stroną kłykcia bocznego, tworząc staw piszczelowo-strzałkowy, dystalny koniec z kością skokową i strzałkową tworzą staw skokowo- goleniowy
piszczelowej, dolny koniec łączy się więzozrostem z k piszczelową, tworzy kostkę boczną.
staw z kością udową, w stawie kolanowym przednia część znajduje się w więzadle rzepki
skokowa tworzy staw skokowo-goleniowy z k piszczelową i strzałkową; piętowa tworzy podstawę stopy; pozostałe są połączone ze sobą i z kośćmi śródstopia stawowo
łącza się stawowo z kośćmi stępu, a na końcach dystalnych z paliczkami
łukowaty kształy; krzywizna od pięty do palucha to łuk podłużny ; ta w poprzek to łuk poprzeczny, stawy pomiędzy koścmi stopy są ruchome, liczne mięśnie i więzadła stabilzują i nadają wytzrymałość stopie, najważniejszym mięśniem wspierającym stope jest mięsień piszczelowy tylny. Są też mieśnie stopy krótkie. Więzadło podeszwowe piętowo-łódkowate (skokowe) jest od pięty do kości łódkowatej. Są też więzadła podeszwowe i błony międzykostne
wklinowanie. Kość piszczelowa i strzałkowa sa połączone błoną międzykostną (więzozrost), ograniczone ruchy, stabilizacja równoległego ustawienia kości
nasadowe, łączą u rosnącego dziecka trzon kości długiej z nasadą; lub ograniczony zakres ruchów np. Kręgi, spojenie łonowe
stabilizowane przez tkankę włóknistą, torebka jest pokryta małą ilością płynu (poslizg), znaczny zakres ruchu.
powierzchni stawowej, zmniejsza tarcie), chrząstka nie posiada unaczynienia, substancje odżywcze dostaje z płynu maziowego
ochrona stawu (wytrzymała)
wydziela płyn maziowy (odżywienie stawu)
Kaletka maziowa małe torebki płynu maziowego, np. W stawie kolanowym, zapobiegają tarciu
(poprawiają stabilność i napinają je podczas ruchu)
odwodzenie, rotacja i ruchy obwodzenia; np. Staw ramienny i biodrowy
międzypaliczkowe
tworzy staw z k nadgarstka, oddziela też staw promioniowo-łokciowy od stawu nadgarstkowego
promieniowego i łokciowego
wypukłości, tworzy kanał nadgarstkowy, przez tóry przechodza ścięgna mięśni zginaczy stawu nadgarstkowego, ścięgna otacza błona maziowa, która rozciąga się aż do paliczków
mięśni również są pokryte błoną maziową, w mniejszym jednak stopni niż ścięgna zginaczy
przez obrąbek panewkowy, który stabilizuje staw, nie ograniczając ruchów
udową i k piszczelową
udowej do wyniosłości międzykłykciowej k piszczelowej
powierzchnię torebki stawowej
chrzęstnej substancji o kształcie półksiężycowatym ( łąkotki ), stabilizują staw, zapobiegają przemieszczaniu się kości, zapewniają sprężynowanie stawu,
maziową
poboczne
piszczelowej i k skokową
maziowe, które sa utrzymywane przez więzadła poprzeczne, mięśnie te podtrzymują również łuki stopy
rurkowate, regulują przepływ przez nie i ich średnice, komórki mają kształt wrzecionowaty, mają jedno jądro; komórki mięśniowe gładkie mogą same inicjować swoje skurcze niezależnie od regulacji nerwowej; zazwyczaj zaopatruje je autonomiczny układ nerwowy , regulowane przez hormony.
kośćcem.
obrębie każdego pęczka są liczne włókna mięśniowe, każde okryte torebką śródmięsną , wszystkie pochewki biegną wzdłuż mięśnia, zlewająć się na końcach tworząc ścięgno, które mocuje mięsień do kości, może mieć postać sznura, bądź być szerokim pasmem ( rozcięgnem). Warstwy tkanki łącznej odpowiadają za przekazanie impulsu aż do kośćca.
skurczu.
naprzemienne prążki ciemne i jasne. Komórki mięśni szkieletowych mają wiele jąder. (leżą pod błoną)
są kurczliwe. Zaierają też liczne mitochondria i substancja wiążąca tlen mioglobina i składy wapnia, które są uwalniane w trakcie skurczu.
regularne jednostki sarkomery. Kazdy sarkomer na końcach jest ograniczony grubymi liniami Z , są to skupiska miozyny.
nerwowo-mięśniowego ( płytka końcowa ). Potencjał czynnościowy szerzy się wzdłuż sarkolemy (błony kom), wnika w sarkoplazmę przez sieć kanałów. Szerzenie się impulsu wyzwala też uwalnianie wapnia , który umożliwia wiązanie się miozyny z filamentem aktyny, na zasadzie pomostu krzyżowego. Dzieki obecności ATP, filamenty nasuwają się na siebie, a linie Z zbliżają się do siebie. Aby doszło do skurczu całego mięśnia, musi nastąpić jednoczesny skurcz wielu włókien.
składowania w komórce mięśniowej, co pwowoduje zerwanie pomostu krzyżowego między aktyną a miozyną.
kolbką a komórką jest szczelina synaptyczna , przez którą dyfunduje acetylocholina, która wiąże się z receptorami na błonie postsynaptycznej ruchowej płytki końcowej (okolice błony mięśniowej), powoduje ona skurcz.
wiele kolbek, więc jedno włókno nerwowe może zaopatrywać wiele komórek mięśniowych.
kręgów, od kości krzyżowej do kości potylicznej, prostowanie kręgosłupa
struną ścięgnistą,, ciągnącą się od wyrostka mieczykowatego mostka do spojenia łonowego
wyrostka mieczykowatego mostka, przyśrodkowo są mocowane do kresy białej
przyczep do kresy białej
pasma powięzi na wyrostkach kolczystych kręgów lędźwiowych, do dolnych żeber i przez rozcięgna do kresy białej
wpoprzek brzucha, za pomocą rozcięgien przyczepia się do kresy białej , prostopadle do m prostego brzucha
tułowia (m skośne po jednej stronie)
powrózek nasienny lub więzadło obłe macicy
rozpoczynają się od powierzchni kości kulszowej w miednicy większej, łączą się ze sobą w lini pośrodkowej tworząc pętlę, podtrzymują główne narządy miednicy
kulszowej, a przyczep dalszy na kości krzyżowej i guzicznej,
wypełnia przepona moczowo-płciowa, jest ona zbudowana z mięśni poprzecznych krocza
moczowa, pochwa i odbyt
przeciwdziałanie nietrzymaniu, umożliwiają defekacja i oddawanie moczu
umożliwiają ruch w stawie barkowym i ramion
promieniście nad stawem ramienny, przyczepiając się do guzowatości kości ramiennej, odpowiada za okrągły staw barku, poruszanie ramieniem , cz przednia -> zginanie , część środkowa (główna)-> odwodzenie , tylna-> prostowania , rotacja boczna
mostka, twozą pryczep na krawędzi bruzdy międzyguzkowej k ramiennej, przyciąganie ramienia, prostowanie, przywodzenie i zginanie ramienia,
przednio od stawu ramiennego, tworzy przyczep na kości ramiennej, zginanie stawu ramiennego
głowy, każda ma swoje własne ścięgno;
ramiennym do ramienia
przez jamę stawową i bruzdę mięśnia dwugłowego kosci ramiennej do ramienia, jest utrzymywane przez więzadło poprzeczne ramienne Ścięgno dystalne krzyżuje się ze stawem łokcowym i przyczepia się na guzowatości k promieniowej, stabilizacja, zginanie stawu ramiennego, supinacja, zginanie stawu łokciowego
idzie w poprzek st łokciowego, tworzy przyczep na k łokciowej, zginacz stawu łokciowego
przyczep jest wspólny na wyrostku łokciowym k łokciowej, stabilizacja stawu ramiennego, zginanie stawu łokciowego, przywodzenie ramienia
zginanie stawu łokciowego
promieniowej, pronacja dłoni, kwadratowy kształt
dziobiasty) okrąża przedramię i przyczepia się na trzone k promieniowej, rotacja stawu promieniowo-łokciowego
przyczepia się do k promieniowej, współpracuje z m dwugłowym obracając rękę (pisanie)
do k śródręcza, zgina staw nadgarstkowy, współdziała z m prostownikiem nadg prom powodując odwodzenie stawu
łokciowej do k grochowatej, haczykowatej (nadgarstka) i 5 k śródręcz, zgięcie nadgarstka, współdziała z prostownikiem nadgarstka łokciowym przywodzenie stawu
ramiennej, dzięki ścięgnom przyczepiają się do k śródręcza, prostowanie, odwodzenie nadgarstka
śródręcza, prostowanie, przywodzenie nadgarstka
odcięciu skóry i powięzi od jej głębszych struktur
cztery pasma po jednym do każdego palca, prostowanie stawów łokciowego, nadgarstkowego, paliczkowych
mają ścięgniste przyczepy na paliczkach, nie ma mięśni w palcach , drobne, precyzyjne ruchy palców
biodrowej i z tyłu więzadla pachwinowego, przyczepia się do k udowej, z m biodrowym zginanie stawu biodrowego