Przygotuj się do egzaminów
Zdobądź punkty
Informacje i wskazówki

Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Informacje i wskazówki

Sprzedaj na Docsity

Zaloguj się Zarejestruj się

Przygotuj się do egzaminów

Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity

Znajdź dokumenty

Przygotuj się do egzaminów dzięki dokumentom udostępnionym na Docsity przez studentów, takich jak ty

Szukaj dokumentów Store

Najlepsze dokumenty w sprzedaży, umieszczone przez studentów, którzy ukończyli studia

Przeszukaj wszystkie materiały do nauki

Docsity AINEW

Streszczaj swoje dokumenty, zadawaj im pytania, przekształcaj je w quizy i mapy myśl

Otrzymaj punkty, aby pobrać

Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium

Udostępniaj dokumenty

20 Punktów

Za każdy zamieszczony dokument

Wszystkie sposoby na zdobycie darmowych punktów

Zdobądź punkty już teraz

Wybierz plan Premium z odpowiednią dla Ciebie ilością punktów

Możliwości studiowania

Wybierz swój przyszły program studiów

Dotrzyj do najlepszych uniwersytetów na świecie już teraz. Szukaj wśród tysięcy uczelni i oficjalnych partnerów

Społeczność

Ranking uczelni

Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity

Bezpłatne poradniki

Nasze e-booki ratujące uczniów i studentów!

Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity

Antropologia literatury, Notatki z Antropologia literatury, teatru i filmu

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK)Antropologia literatury, teatru i filmu

Dokument zawiera notatki z przedmiotu antropologia literatury, poruszane są tematy ronalda barthes śmiercią autora, o co chodzi z antropologii literatury, Ryszarda Nycza, poruszana jest również antropologia kultury, customising

Typologia: Notatki

2023/2024

Załadowany 10.04.2024

gabriela-mlodnicka-1 🇵🇱

1 dokument

1 / 47

Ta strona nie jest widoczna w podglądzie

Nie przegap ważnych części!

ANTROPOLOGIA LITERATURY 2023/2024

Wykład 1 WPROWADZENIE (04.10.2023):

1. Zaliczenie: test; podstawowe pojęcia/terminy. Pytanie, czym jest antropologia

literatury. Pytania zamknięte i otwarte.

2. Dlaczego tak jest w antropologii literatury, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi na

pytanie o status autora, czytelnika, status relacji między tekstem literackim

a rzeczywistością? Główny problem AL

3. Śmierć autora Roland Barthes

4. Pozycja człowieka w tekście literackim, ale i człowieka interpretującego tekst

literacki: nowe podejście, że człowiek nie jest jedyną istotą wartą zainteresowania

humanisty (transhumanizm: człowiek nie zajmuje uprzywilejowanej pozycji w

świecie);

5. Siła języka: coś, co jest nazwane “dom pogrzebowy” od razu ustawia nas

w odpowiedniej pozycji do tej przestrzeni. Nazwa kieruje naszym umysłem i

sposobem zachowania: problem dla literaturoznawców.

6. Ryszard Nycz O co chodzi w antropologii literatury: https://journals.openedition.org/

td/19194 (dostęp 12.10.2023).

7. Tematy:

a. relacja między człowiekiem a kulturą: człowiek jako zwierzę kultury. Pojęcia:

kultura, cywilizacja, wzory kulturowe, dyfuzja, instytucja (Malinowski).

b. utrwalanie, oralność, piśmienność, elektroniczna.

c. antropologia literatury (antropologia literatury a teoria literatury/historia

literatury/metodologia literatury: te trzy narracje o literaturze [TL, HL, ML]

popełniają pewien błąd, który jest charakterystyczny dla humanistyki

esencjalnej [przekonanie o swojej sprawczości, prawdziwości i faktyczności]).

Antropologia literatury wątpi, stawia pytania, w przeciwieństwie do wyżej

wymienionych nauk. TL, HL ML za bardzo ufają temu, co tekst mówi: mniej

zwracają uwagę na kontekst kulturowy.

d. autor jako producent fikcji: fikcja w tradycyjnej poetyce to uporządkowanie

pewnych zdarzeń/faktów, że tworzą rodzaj artefaktu (nie tylko funkcja

poznawcza, ale i estetyczna). Wolfgang Iser: fikcja dwojakiego rodzaju:

1

Dokumenty powiązane

Historia literatury angielskiej

(1)

Análisis de la Originalidad Cultural en las Letras Hispanoamericanas

Dydaktyzm literatury popularnej czy popularność literatury dydaktycznej

antroplogia - tekst literatur

Historia Literatury- uj

Notatki z współczesnej literatury

ZBLIŻEŃ LITERATURY I MALARSTWA

Wprowadzenie do literatury romantycznej

Wprowadzenie do literatury antyku

(1)

Teoria literatury - w skrócie

Arcydzieła literatury powszechnej_semestr 3

poetyka teoria literatury

Podgląd częściowego tekstu

Pobierz Antropologia literatury i więcej Notatki w PDF z Antropologia literatury, teatru i filmu tylko na Docsity!

Wykład 1 WPROWADZENIE (04.10.2023):

Zaliczenie : test; podstawowe pojęcia/terminy. Pytanie, czym jest antropologia literatury. Pytania zamknięte i otwarte.
Dlaczego tak jest w antropologii literatury, że nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o status autora, czytelnika, status relacji między tekstem literackim a rzeczywistością? Główny problem AL 3. Śmierć autora Roland Barthes
Pozycja człowieka w tekście literackim, ale i człowieka interpretującego tekst literacki: nowe podejście, że człowiek nie jest jedyną istotą wartą zainteresowania humanisty ( transhumanizm: człowiek nie zajmuje uprzywilejowanej pozycji w świecie);
Siła języka : coś, co jest nazwane “dom pogrzebowy” od razu ustawia nas w odpowiedniej pozycji do tej przestrzeni. Nazwa kieruje naszym umysłem i sposobem zachowania: problem dla literaturoznawców.
Ryszard Nycz O co chodzi w antropologii literatury : https://journals.openedition.org/ td/19194 (dostęp 12.10.2023).
Tematy: a. relacja między człowiekiem a kulturą: człowiek jako zwierzę kultury. Pojęcia: kultura, cywilizacja, wzory kulturowe, dyfuzja, instytucja (Malinowski). b. utrwalanie, oralność, piśmienność, elektroniczna. c. antropologia literatury (antropologia literatury a teoria literatury/historia literatury/metodologia literatury: te trzy narracje o literaturze [TL, HL, ML] popełniają pewien błąd, który jest charakterystyczny dla humanistyki esencjalnej [przekonanie o swojej sprawczości, prawdziwości i faktyczności]). Antropologia literatury wątpi, stawia pytania, w przeciwieństwie do wyżej wymienionych nauk. TL, HL ML za bardzo ufają temu, co tekst mówi: mniej zwracają uwagę na kontekst kulturowy. d. autor jako producent fikcji: fikcja w tradycyjnej poetyce to uporządkowanie pewnych zdarzeń/faktów, że tworzą rodzaj artefaktu (nie tylko funkcja poznawcza, ale i estetyczna). Wolfgang Iser: fikcja dwojakiego rodzaju:

porządkujące (pisarz; symulakrum) i odkrywające (nauki eksperymentalne, biologia, fizyka, chemia). e. reprezentacja (Auerbach, Arystoteles, Husser): my wiemy, że nie mamy bezpośredniego dostępu do rzeczywistości; reprezentacja ma charakter faktyczny (tak było dawniej): to, co zostało zapisane w danym tekście, np. w Odprawie posłów greckich , ma bezpośrednią reprezentację w rzeczywistości. Od Auerbacha pojawia się pewien problem z reprezentacją: nie ma charakteru mimetycznego. Reprezentacja nie zależy od konwencji czy intencji autora tekstu, a może w większym stopniu zależeć od intencji czytelnika. f. tekst, literatura a płeć. g. literatura a władza (w rozumieniu M. Foucault – władza opiera się na wiedzy)

literatura może być źródłem procesów kolonialnych. h. literatura i przemiany technologiczne. i. transhumanizm i posthumanizm.

ciemności ). Etyka, moralność, pytanie o granie, w których tracimy swoje człowieczeństwo na rzecz czegoś/kogoś: też zadanie antropologa

Ruth Benedict: a. wzory kultury : pojmowała wzór kultury, który determinuje i ustala sposób zachowania człowieka na zasadzie dominującej idee, np. wzór kulturowy człowieka zachodu: wyczulenie na tle swojej podmiotowości (antropocentryzm). b. AL: na ile funkcjonowanie w tekście postaci wymyślonych, stworzonych przez pisarza mieści się w tym wzorze kulturowym.
Bronisław Malinowski Dziennik w ścisłym znaczeniu tego wyrazu : a. funkcjonalizm : każda społeczność, także ta żyjąca w sposób tradycyjny, jak i Polacy, Anglicy, funkcjonują dlatego, że mają do tego przeznaczone specjalne instytucje, które organizują życie człowiekowi – pozwalają bezpiecznie przeprowadzić człowieka od narodzin do śmierci; zarówno wymiar duchowy, jak i materialny kultury (np. miejsca wyznaczone na chrzest i pochówek). b. spopularyzował myślenie o społeczeństwie, jako o zbiorowości, która podlega instytucjom (ale też buduję) zapewniającym płynne funkcjonowanie społeczeństwa. c. szczerość – dziennik Malinowskiego: ■ szczerość powinna cechować nie tylko pisarza, ale także i badacza. ■ Malinowski w swoich tekstach nie był szczery: przekraczał granicę moralną/etyczną, złorzecząc na swoje źródła informacji dotyczących badanego ludu. ■ relacja między autorem a tekstem: tekst kłamie autorowi, a autor kłamie tekstowi. Jest pewna intymna relacja między autorem a jego dziełem: nie jest to relacja oparta na reprezentacji o charakterze mimetycznym. Szczerość w tekście nie ujawnia się. ■ tekst (biograficzny, dziennik itp.) zawsze jest pewną interpretacją i reprezentacją rzeczywistości o charakterze performatywnym.

Wolfgang Iser: a. Tekst nie jest mimetyczną reprezentacją rzeczywistości, ale zawsze ma charakter performatywny → to nie znaczy, że może podlegać bardzo prostym sprawdzianom etyczno-moralnym, fałsz-prawda b. Związki między: Eden Lema a Miłosz Zniewolony umysł. http:// biblioteka.kijowski.pl/milosz%20czeslaw/zniewolony.pdf (dostęp 14.10.2023).
James Clifford O etnograficznej autokreacji , [w:] tenże, Kłopoty z kulturą. Dwudziestowieczna etnografia i sztuka , 1988: a. współczesna kultura, w tym teksty literackie oraz badacz tych tekstów literackich, pływają w tej samej zupie, są i czytelnikami, i autorami. b. relacja między twórcą a czytelnikiem: interaktywność między twórcą a czytelnikiem; nie tyle podążamy myślą autora, ale raczej na podstawie tego, co czytamy, wytwarzamy nowy produkt: nowy, zindywidualizowany, mający kształt artefaktu.
Konstatacja odnosząca się do relacji między autorem a tekstem: a. jak precyzyjnie określić granicę między tym, co jest “faktyczne”, a tym, co w zapisie “zmyślone”? b. jeśli założyć “faktyczność” zapisu etnologicznego, to jaką mamy pewność, że badacz nie zamienił się w autora? c. w jakim stopniu możliwe jest “wierne” sporządzanie “sprawozdania” z obcej dla etnologa kultury? 8. F. Poyatos: Sensible i intelligible : a. Sensible : w każdym tekście kulturowym, żeby być precyzyjnym należy, czytając, uwzględnić różnego rodzaju znaki, które odsyłają do zmysłów. b. intelligible : coś, co jest niematerialne, np. folklor, język literatura, taniec, sztuka, społeczeństwo, religie, rytuały. c. tekst zawiera zarówno elementy kultury (materialne, niematerialne, behawioralne i psychologiczne). Bogactwo tekstu zawarte w jego fabułę, konstrukcji postaci, strategii narracyjnej itp., zawsze jest osadzone na różnych

■ autor się rozproszył , przestał być jedynym właścicielem tekstu, którego stworzył  bo autor funkcjonuje wśród innych tekstów; on nie jest w stanie wytworzyć z siebie czegoś, co byłoby oryginalne. ■ przesuwa się siła ciężkości: autor i czytelnik na równi (autor jest ważny, ale ważniejszy jest czytelnik). ■ dekonstruonizm. Najważniejszy jest czytelnik i przyjemność jego. ■ Co robi tekst z czytelnikiem? Rozrywka, a może coś więcej? c. pytania – Ja, autor, czyli kto? ■ Cogito ergo sum czyli co? ■ Cechy ja „klasycznego”: samoświadomość, esencjonalność, uniwersalność, konkretność. ■ Cechy ja nowoczesnego: byt stający się, byt jednostkowy, byt nieokreślony.

M. Heidegger – człowiek jako istota stająca się ; istota, która jest niegotowa. Istota funkcjonująca z nieustanną myślą o śmierci (trwoga), jest skazana na to, by w różny sposób opowiadać o procesie stawania się i trwogi za pomocą różnych mediów, np. literatury.
M. Heidegger – tekst, który konstruuje pomaga człowiekowi znieść pewne doświadczenia: pomaga mu znaleźć kogoś, kto czuje/ma to samo. Dzielę się swoimi przemyśleniami, żeby włączyć w nie czytelnika. ■ cechy ja postmodernistycznego: ograniczoność, pozorność, nieciągłość. W stronę Śmierci autora.
Materialność literatury : a. ujawnia się w postaci książki b. co robi z nami tekst – żeby książkę przeczytać, trzeba ją nabyć, otworzyć itp. c. książka: materialna reprezentacja reprezentacji świata przedstawionego d. antropologia pisma : bada jak pismo funkcjonuje jako obiekt sztuki
Narracja:

a. Narracja to nie tylko rodzaj konstrukcji, dzięki której możemy w logiczny sposób zmierzyć się z tekstem, ale zawiera też odpryski kulturowe. Nie tylko tekst, ale też to, co poza tekstem.

Podsumowanie : Antropologia literatury zajmuje się tekstem literackim, który jest reprezentacją człowieka jako istoty stającej się. Próbuje odpowiedzieć na to, jakiego typu człowiek i jego środowisko są zaplatani przez danego autora.

c. Schemat pokazuje, ile musi pokonać rzeczywistość, żeby trafiła do autora.

Kultura: a. Po raz pierwszy pojęcie „kultura” pojawia się w kontekście kultura anime (Cyceron) – po raz pierwszy kultura w tym antropocentrycznym znaczeniu pojawia się w starożytności. Kultura umysłu/kultura anime: nie dotykała spraw związanych ze środowiskiem, w którym porusza się człowiek. Chodziło o doskonalenie umysłu, rozwój duchowy. b. Culture do XVI–XVII wieku (w osobliwym znaczeniu): znaczenie związane z hodowlą, wzrostem, pielęgnacją. c. Culture w XVIII wieku: zaczyna to pojęcie funkcjonować w oderwaniu od świata zwierząt, roślin – pojawia się to pojęcie w znaczeniu metaforycznym czy symbolicznym. Dlaczego? - (^) Związek z zakładaniem kolonii? d. Początek wieku XIX: Pojęcie kulturalny/kulturalna, kultura nie istnieje poza społeczeństwem e. 1874, E. Tylor – cywilizacja pierwotna; kultura to jest cywilizacja, a więc wszystko to, co człowiek wytworzył, ma postać materialną i niematerialną (religia, obyczaje, nauka) co wytworzył człowiek. Ewolucjonizm kładący nacisk na postępowy charakter rozwoju kultury. Koncepcja Tylora i Morgana: - (^) Podejście, że wszystkie kultury rozwijają się tak samo; - (^) I: dzikość (pierwotna forma kultury) – stan pierwotny; wprowadza pojęcie natury. - (^) II: barbarzyńskość – stan, w którym człowiek porzucił stan bliski natury, potrafi ją okiełznać i potrafi wykorzystać jej zasoby, ale nie potrafi zbudować instytucji (rodzina, sąd, oświata). Pojawiają się pierwsze efekty myślenia barbarzyńskiego. - (^) III: kultura (człowiek kulturalny) – kultura charakteryzuje się zdolnością do przekształceń pod wpływem impulsów płynących

z zewnątrz, a zatem kultura w rozumieniu ewolucjonistów byłaby ostatnim etapem rozwoju człowieka. f. F. Boaz – krytyka ewolucjonizmu; nie można mówić o jednej kulturze, a należy mówić o kulturach. g. Koniec XIX wieku – pojęcie kultury jako monolitu zaczyna się rozpadać. h. XX wiek – pojęcie kultury się komplikuje (włącza się do narracji i kultach kultury inne niż europejskie); pojawia się moda na badania etnologiczne i etnograficzne plemion afrykańskich (jak te tradycyjne kultury funkcjonują: za każdym razem odkrywa się inne mechanizmy); związek między kulturą a naturą (pojęcia przeciwstawne) i kulturą a językiem (nie ma społeczności, która stworzyłaby kulturę i nie posługiwała się językiem). A. Kroeber, Istota kultury : w chuj definicji kultury: przyjmuję się, że kulturą jest to, co wytworzył człowiek.

od wartościującego pojęcia do kultury. Nie wartościuje się tego, co jest tradycyjne. Zaczyna dominować pod wpływem badań funkcjonalistów.

Atrybutywne rozumienie kultury – wszystkie kultury tworzone przez człowieka mają wiele cech wspólnych, np. zapewnienie trwałości społeczeństwa. Cechy uniwersalne każdej kultury.
Dystrybutywne rozumienie kultury – unikalność danej kultury; co odróżnia jedną kulturę od drugiej.
Cechy kultury : a. Humanitarność: kultura jest immanentnym elementem życia człowieka; za pomocą kultury człowiek wyraża to, co czuje, co myśli, zaspokaja swoje potrzeby; kultura to medium przekazujące wzorce kulturowe. b. Ponadjednostkowość: każdy z nas jest wytwórcą i użytkownikiem kultury (to nie oznacza, że wytwarza kulturę w takim dosłownym tego słowa rozumieniu); związek kultury z pojęciem „społeczeństwo”. Zróżnicowanie (np. w wieku XX: kultura masowa: Ortega y Gasset Bunt mas ). c. Regularność: kultura jest przewidywalna w swoich tendencjach rozwojowych. Rytuały, obyczaje, zachowania, np. ślub, pogrzeb, chrzciny, święta, formy spędzania wolnego czasu: stanowią o ciągłości rozpoznawalności danej kultury. Jak pojawia się sytuacja, w której dotychczas pielęgnowane wartości są reglamentowane, niekoniecznie musi nastąpić proces eliminacji zachować wolnościowych społeczeństwa (np. drugi obieg wydawniczy). d. „Dydaktyczność”: kultura wymusza na nas pewne zachowania (zdobywania wiedzy, umiejętności, doświadczenia), żeby móc funkcjonować w społeczności. A. Giddens: kultura oparta jest na ryzyku. e. Czasowy i przestrzenny charakter kultury: kultury powstają i kultury umierają. Kultura nie jest zjawiskiem wiecznym. Związana jest z pewnym obszarem. Nie ma kultury globalnej. Dyfuzja – przenikania elementów kultury do innej kultury. Stempowski W dolinie Dniestru (tygiel wielokulturowy jako wartość).

Kultura : zmienna, związana z człowiekiem (nie tylko przeszłość, ale i zmiany wychylone w kierunku przyszłości).
Co zapamiętać : Kultury nie podlegają procesowi wartościowania; kultura jest zjawiskiem charakterystycznym dla człowieka, ale można mówić też o zróżnicowaniu kultur; podział na kulturę masową i elitarną dzisiaj jest mało operatywny (panuję wszystkożerność kulturowa).

Wykład 5 (08.11.2023) WYMIARY KULTURY, POJĘCIA:

Wymiary kultury: a. Materialny – kultura objawia się w konkretnych przedmiotach. Nie tylko, np. tablet czy laptop, ale też to, co ten materialny obiekt sobą reprezentuje. Przykład: w teatrze: scena, aktorzy, zapis sztuki, rekwizyty, reklama, media itp. nie tylko to, co jesteśmy w stanie wzrokiem objąć i w prosty sposób opisać – WMK jest zazwyczaj wielowarstwowy (sękacz: warstwy jasne i ciemne) b. Behawioralny – zakotwiczony w wymiarze materialnym, dotyczy zachować człowieka, które związane są z konkretnymi realizacjami zachować kulturowych, np. wykład: słuchacze, którzy siedzą cicho i osoba, która mówi. „Widowiskowość” pewnych zjawisk kulturalnych. Wymiar wyuczany i dziedziczony. Również mimika i gestykulacja. Stadion (wymiar materialny) a koncert vs mecz  na koncercie ludzie zachowują się inaczej niż na meczu, mimo że znajdują się w tym samym miejscu. c. Psychologiczny – udział świadomości i podświadomości w naszych działaniach; - (^) Claude Lévi-Strauss: zapis kulturowy/kod kulturowy najlepiej badać na podstawie tego, co oni po sobie zostawili, niekoniecznie mając świadomość tego, do czego będzie to służyło  lepiej badać kulturę nie mając bezpośredniego kontaktu z daną kulturą, a badać to, co oni po sobie zostawili. Język. Badać należy wszystko to, co zostało stworzone przez człowieka i ma nie tylko charakter materialny, ale zawiera w sobie elementy mówiące o tym, jak myśli on o świecie.

społeczeństwa rozwijają się stopniowo (wykład 3): jednoliniowa. Społeczeństwa nie rozwijają się w izolacji (wieloliniowa). Społeczeństwo zmienia się w różnym stopniu, skokowo. Wielokierunkowość zmian (neoewolucjonizm): myślenie o ewolucji ma raczej wymiar symboliczny, metaforyczny.

(^) Zmiana niezależna od woli człowieka i prowadzi do mniej lub bardziej określonego celu; nie każda zmiana kulturowa ma charakter ewolucyjny
(^) Koncepcja XIX-wieczna – ewolucjonizm jednokierunkowy i izolowany d. Dyfuzja – zjawisko kulturowe polegające na rozprzestrzenianiu się elementów kultury w drodze zapożyczenia; niekiedy dyfuzją określa się zjawisko przenoszenia pewnych treści kulturowych z jednej warstwy społecznej do drugiej. Żadna z kultur nie funkcjonuje w izolacji. e. Akulturacja – zazwyczaj charakter negatywny: proces zmiany następuje w sposób gwałtowny i nie jest kontrolowany. Proces gwałtownego, skokowego przekształcania się danej kultury pod wpływem ekspansji kultury innej; jest to proces zauważalny i gwałtowny, obecny szczególnie w sytuacji spotkania kultur tradycyjnych z kulturami wyżej zorganizowanymi. f. synkretyzm kulturowy – zjawisko, którego istota polega na systemowym łączeniu różnych – czasowo, geograficznie, genetycznie – elementów kultur; synkretyzm to najczęściej efekt dyfuzji i akulturacji g. Transkulturalizm – zjawisko istnienia hybrydy kulturowej, połączenia elementów różnych kultur.
(^) Pojęcie łączone z multikulturalizmem (J. G. Herder), czyli komunikowanie się różnych kultur.

Człowiek – Max Scheller: człowiek jest istotą biologiczną i należy do świata zwierząt, ale jednocześnie dzięki umiejętności dystansowania się wobec samego siebie (postrzegania siebie jako istotę odrębną, jako „ja”) wyróżnia się na tle innych zwierząt i naczelnych.
Długi okres dojrzewania.

Tworzenie elementów kultury i umiejętność ich utrwalania, przetwarzania i utrwalania – pismo nie jest wynalazkiem tak bardzo dawnym, jakby nam się wydawało (przed pismem łatwo można było dokonywać zmian). Pismo: kumulacja wiedzy; odnoszenie się do wiedzy krytycznie. Nauka byłaby niemożliwa bez umiejętności utrwalania swoich myśli.

do wioski i próba rozszyfrowania dawnej kultury łączy się z interakcją: inaczej wyglądałoby to, gdyby można było badać obce kultury z oddalenia, bez wkraczania do tego świata, ale tego się nie da zrobić. My, wkraczając do tego świata, wywołujemy swego rodzaju zakłócenia: obraz kultury, który odbieramy, nie jest do końca tym obrazem, który został utrwalony we wzorze kulturowym danej kultury.

(^) Słaby punkt: trudno jest sprawdzić, czy każde badanie obcej kultury jest ingerencją. Jak zbadać te różnice? f. Powyższy cytat to przykład opisu tego, jak wygląda naprawdę relacją między tym, kto czyta, analizuje, opisuje tekst, a tym, co ten tekst w istocie znaczy (każda interpretacja jest złą interpretacją).

Dekonstrukcjonizm – najważniejszy jest czytelnik.
Antropologia literatury ucha się przed jednoznacznym stwierdzeniem, że każda interpretacja jest złą interpretacją. AL nie oddaje całej literatury i sensu, które ta literatura rodzi. AL stara się zachować pewien balans między tymi dwiema skrajnościami: proces interpretacji jest ważny i pozwala ustalić pewne cechy stałe tekstu, ale jednocześnie uznaje, że każdy tekst literacki nie zatrzymuje swojej energii w tym procesie interpretacyjnym, wykracza poza samą interpretacje, czytanie.
Tekst literacki, jak każdy tekst, wpływa na społeczeństwo (czytające i nieczytające).
Działania transformacyjne dzieł literackich: a. Ekranizacje/adaptacje filmowe literatury, np. Chłopi 1 , Na zachodzie bez zmian , Pięć koszmarnych nocy (xD), Akademia Pana Kleksa , Diuna itp. Odzwierciedlenie świata, w którym funkcjonują osoby tworzące to (reżyser, choreograf, scenograf itp.). Jaki użytek oni zrobili z tekstu literackiego? b. Jak społecznie funkcjonuje dany tekst? Co on robi z ludźmi? Konwenty mangowe; fandom FNAF-a, fandom furry (XD); memy (np. W Chłopach o muzyce czy „na jaki film bilety”) + dzieła, które „odblokowują nową osobowość”. Komentarz ode mnie: Dobry przykład to film Pięć koszmarnych nocy , który, mimo że był słaby, to wywołał wiele reakcji od ludzi, głównie (^1) Nowa wersja Chłopów : co mówi o tekście Reymonta? Niewiele – te obrazy w filmie i w książce się mocno rozmijają. Redukcja treści fabuły, przesunięcia w roli bohaterów. Obraz Jagny w książce vs obraz Jagny w powieści.

w memach + zrobiony został głównie dla tego odbioru przez fanów, dla „smaczków”, odniesień do gry, a nie jako odrębne dzieło.

Literackość antropologii/etnologii: a. Obszar badan literackich nie ogranicza się wyłącznie do czegoś, co związane jest z fikcją literacką i tekstem wysoce artystycznym. Każdy tekst jest przedmiotem badań: zeszyt szkolny, vlepka, plakat itp. b. Zapis etnologiczny jako tekst nieprzezroczysty semantycznie (metaforyka, symbolika, składnia). c. Podmiotowość wypowiedzi – ekspresywność i emotywność. d. Sytuowanie się autora między dokumentaryzmem etnograficznym (antropologicznym) a liryzmem. e. Autor tekstu antropologicznego/etnologicznego nie jest wolny od „ograniczeń” w sposobie spoglądania na obcą kulturę (wcześniejsze doświadczenia lekturowe, nieuświadomione idiosynkrazje, poziom wrażliwość, wyczulenie zmysłów…).
Antropologia literatury – w stronę nowych obszarów literaturoznawczych? a. AL to obszar, który odnosi się do różnych postaci tekstu, ale też, w związku z przemianami technologicznymi, interesuje się stykiem obszarów: człowiek vs środowisko cyfrowe (technologiczne); człowiek vs natura; człowiek vs zwierzę; człowiek vs zwierzę; człowiek vs środowisko naturalne; człowiek vs natura. b. Literatura może stanowić źródło wiedzy etnologicznej i antropologicznej: między realizmem a fantastyką. c. Literatura jako dokument kultury ma charakter językowy i postać materialną. d. Literatura wchodzi w różne relacje z rzeczywistością, zachowując przy tym swoistość wypowiedzi artystycznej. e. Literatura jest szczególnym rodzajem „spojrzenia” człowieka na rzeczywistość.