Pobierz Neuroanatomia: Podstawy dla Zrozumienia Udaru Mózgu i więcej Schematy w PDF z Neuroanatomia tylko na Docsity!
ROZDZIAŁ 2
Neuroanatomia
Wprowadzenie 85 Układ ruchowy 86 Układ czuciowy 90 Układ wzrokowy 93 Pień mózgu 96 Móżdżek 100 Kora mózgu 103
wprowadzenie
Udar mózgu jest schorzeniem uszkadzającym mózg. W związku z tym nie da się uniknąć konieczności dokładniejszego poznania jego neuroanatomii. W rze- czywistości udar mózgu jest bardzo praktycznym zagadnieniem, a posiadanie podstaw wiedzy z neuroanatomii i anatomii naczyń sprawia, że lokalizacja obszaru dotkniętego patologią i zaopatrywanego przez dane naczynie nie nastrę- cza wielu trudności. Do najważniejszych aspektów anatomii mózgowia należą: ✓ układ ruchowy; ✓ układ czuciowy; ✓ układ wzrokowy; ✓ pień mózgu; ✓ anatomia funkcjonalna kory mózgowej; ✓ neuroanatomia podtypów udaru mózgu; ✓ neuroanatomia obszarów unaczynienia.
86 RoZDZiAł 2
Podstawowe reguły neuroanatomiczne
Poniższe zasady mogą brzmieć banalnie, jednak stanowią one fundament Two- jego badania neurologicznego. Najpierw ustal, która strona mózgu jest zajęta: — zasadniczo prawa półkula mózgu kontroluje lewą połowę ciała (i vice versa); — wyjątkiem jest móżdżek, który kontroluje tę samą stronę ciała.
Następnie ustal, na jakim poziomie wystąpiło uszkodzenie: — układ nerwowy jest zorganizowany w poziomy uporządkowane wstępująco; — powinieneś poznać neuroanatomię na tyle, by móc ustalić, na jakim pozio- mie dokonała się patologia.
Te dwie reguły umożliwiają rozpatrywanie ciała jako pola siatki i precyzyjne określenie miejsca uszkodzenia. W dalszej kolejności, posługując się wiedzą na temat unaczynienia mózgowia, można ustalić, który obszar unaczynienia jest zajęty.
Układ ruchowy
Układ ruchowy jest układem eferentnym. Biegnie od mózgu zstępująco i jest zorganizowany następująco (patrz ryc. 2.1).
Kora ruchowa
✓ Zlokalizowana jest w zakręcie przedśrodkowym płata czołowego mózgu. ✓ Mimo że zajmuje stosunkowo dużą powierzchnię, to jednak zawał nie- wielkiej części tego pola może spowodować porażenie izolowanej okolicy, np. ręki lub całej kończyny górnej.
88 RoZDZiAł 2
ciała są zajęte (np. kończyna górna i dolna). W tej okolicy również często występują zawały lakunarne.
Pień mózgu
✓ Włókna ruchowe przebiegają przez pień mózgu. ✓ Po raz pierwszy włókna z obu stron są położone blisko siebie. ✓ Jądra nerwów czaszkowych są tu ciasno upakowane. ✓ W związku z tym zawały w obrębie pnia mózgu mogą powodować tetrapa- rezę [niedowład czterokończynowy – przyp. tłum.], jak również porażenia kilku nerwów czaszkowych.
Piramidy
✓ Tutaj włókna przechodzą na stronę przeciwną.
Rdzeń kręgowy
✓ W rdzeniu włókna ruchowe biegną w dół, aż dotrą do poziomu wyjścia drogi ruchowej z rdzenia kręgowego. ✓ Włókna ruchowe kończą się, dochodząc do komórek ruchowych rogu przedniego (przełączenie z górnego neuronu ruchowego na dolny neuron ruchowy).
Nerw obwodowy
✓ W nerwie obwodowym włókna ruchowe docierają do mięśnia.
neURoAnAtoMiA 89
Pole ruchowe kory mózgowej
Torebka wewnętrzna
Włókna w obrębie kolana torebki wewnętrznej
Skrzyżowanie piramid
Droga korowo-rdzeniowa przednia
Droga korowo-rdzeniowa boczna
Przednie korzenie nerwów rdzeniowych
Ryc. 2.1. Schemat układu ruchowego. Włókna drogi ruchowej mają początek w korze ruchowej, biegną przez torebkę wewnętrzną i krzyżują się w piramidach (drogi pirami- dowe). Następnie postępują w dół do komórek rogu przedniego rdzenia kręgowego. Neu- ron zstępujący do zakończenia na komórce ruchowej rogu przedniego jest nazywany „górnym neuronem ruchowym”. „Dolny neuron ruchowy” przebiega od komórki rogu przedniego do zakończenia w obrębie mięśnia
neURoAnAtoMiA 91
Wzgórze
✓ Jest to duże skupisko jąder, do którego dochodzą włókna czuciowe. ✓ Włókna i jądra we wzgórzu są bardzo ciasno upakowane. ✓ Wzgórze przekazuje informacje czuciowe do kory czuciowej mózgu. ✓ Ponieważ włókna są tu gęsto ułożone, niewielki zawał zwykle skutkuje całkowitym połowiczym upośledzeniem czucia (które dotyczy twarzy, koń- czyny górnej i dolnej).
Pierwszorzędowa kora czuciowa
✓ Jest położona w zakręcie zaśrodkowym płata czołowego każdej z półkul. ✓ Podobnie jak kora ruchowa jest bardzo rozległa. ✓ W związku z tym zawał obejmujący tylko część kory czuciowej może skut- kować upośledzeniem czucia w tylko jednej kończynie lub części kończyny (np. kończyna górna lub dolna bądź tylko twarz).
92 RoZDZiAł 2
Droga czucia somatycznego
Pierwszorz ędowa kora czuciowa
Jądro brzuszne tylne wzgórza
Śródmózgowie
Jądra sznurów tylnych
Rdzeń przedłużony Sznury tylne (czucie precyzyjnego dotyku, kinestetyczne)
Zwój korzenia grzbietowego Rdzeń kręgowy
Droga rdzeniowo- -wzgórzowa (ból, gorączka)
Wstę ga przyśrodkowa
Ryc. 2.2. Schematyczny diagram drogi czuciowej
