Pobierz Dokumentacja konstrukcyjna i więcej Notatki w PDF z Podstawy projektowania tylko na Docsity!
Wynikiem końcowym pracy konstruktora jest dokumentacji konstrukcyjna.
Jest ona zbiorem informacji o skonstruowanym przedmiocie. Informacje
te są zawarte na rysunkach technicznych i dokumentacji opisowej. Mogą
być również zaszyfrowane na nośnikach magnetycznych lub CD z
przeznaczeniem do bezpośredniego sterowania ploterów bądź obrabiarek
numerycznych.
Podstawowe wymagania
Zbiór informacji o skonstruowanym przedmiocie zawarty w dokumentacji
konstrukcyjnej powinien umożliwić jego wytwarzanie, sprawdzanie,
instalowanie i eksploatację. Żeby sprostać tym zadaniom, zbiór ten powinien
spełniać następujące wymagania:
- powinien być kompletny
- powinien być jednoznaczny
Wymaganie kompletności : zawarcie danych o kształcie, wymiarach,
zastosowanych materiałach i elementach, o wykończeniu powierzchni, obróbce
cieplnej, wskazówkach montażowych, parametrach technicznych, technice
pomiarowej, częściach zapasowych, narzędziach potrzebnych do obsługi,
czynnościach obsługowych.
Wymaganie jednoznaczności : będzie spełnione jeżeli każdy użytkownik będzie
odczytywał i interpretował dokumentację tak jak jej twórca; wszelkiego
rodzaju znaki użyte do zapisania informacji będą jednoznaczne i zgodne z
odpowiednimi normami.
SKŁAD DOKUMENTACJI KONSTRUKCYJNEJ
W skład dokumentacji konstrukcyjnej wchodzą następujące podstawowe elementy:
- rysunki techniczne mechaniczne,
- rysunki techniczne elektryczne,
- dokumentacja opisowa.
Rysunek złożeniowy zespołu maszynowego lub wyrobu o względnie prostej
budowie powinien :
1) w rzucie głównym przedstawiać wyrób w położeniu użytkowym,
2) odzwierciedlać w rzucie głównym przede wszystkim budowę całego
wyrobu, natomiast inne rzuty mogą te informacje jedynie uzupełniać,
3) przedstawiać wszystkie części tworzące wyrób, ich wzajemne położenie
oraz zastosowane połączenia (drobne wyjątki od tej zasady przewiduje
PN-80/N-01609),
4) Zawierać wykaz części, a wszystkie części powinny być oznaczone zgodnie
z tym wykazem,
5) umożliwić odczytanie budowy i zasady działania wyrobu.
Rysunek złożeniowy nie musi i nie powinien:
1) zawierać wymiarów szczegółowych poszczególnych części lub całego
wyrobu (może on zawierać wymiary gabarytowe lub inne charakterystyczne
wymiary),
2) odzwierciedlać szczegółów konstrukcyjnych poszczególnych części
- jako zgrupowane w wierszach lub kolumnach,
- z kolejnością numeracji dowolną lub według określonej reguły.
4) każde oznaczenie należy umieścić tylko jeden raz, ewentualnie z powtórzeniem,
ale dla jednakowych części składowych,
5) linie odniesienia doprowadzone do półek z oznaczeniem należy rysować:
- jako cienkie ciągłe, doprowadzone do widoku lub przekroju części składowej
i zakończone kropką,
- tak, aby się wzajemnie nie przecinały, z dopuszczalnym jednym załamaniem,
- tak, aby przecinały możliwie najmniej innych części, do których się nie
odnoszą,
- jako wspólną linię (ale niekoniecznie) dla kilku części złącznych
występujących w połączeniu, np. śruba, nakrętka, podkładka,
6) wysokość oznaczeń (cyfr) powinna być o jeden wymiar pisma większa od
wysokości liczb wymiarowych przyjętych na rysunku.
Podstawy projektowania 8
Oznaczenie części składowych na rysunkach złożeniowych
Dokumentacja konstrukcyjna - wykaz części
- nazwę części lub zespołu, a dla przedmiotów znormalizo-
wanych ich oznaczenie według normy przedmiotowej,
- liczbę sztuk części lub zespołów potrzebnych do zmonto-
wania jednego przedmiotu przedstawionego na rysunku,
- oznaczenie numeru rysunku lub zespołu
- materiał, czyli wyszczególnienie gatunku i rodzaju ma-
teriału według odpowiednich norm,
- uwagi (miejsce na informacje dodatkowe)
- jeśli jest umieszczony bezpośrednio na rysunku złożeniowym,
należy go wypełniać od tabliczki rysunkowej ku górze arkusza,
- jeśli jest umieszczony na oddzielnym arkuszu, należy go wypeł-
niać od nagłówka umieszczonego u góry w kierunku tabliczki
rysunkowej,
- jeśli jest wykonany na
oddzielnym arkuszu, arkusz
ten powinien - podobnie jak
każdy rysunek – zawierać
tabliczkę rysunkową podsta-
wową w której w rubryce
Nazwa przedmiotu należy
umieścić napis "Wykaz
części.
Rysunek złożeniowy prasy śrubowej
RYSUNEK SCHEMATYCZNY
Tworzenie i użytkowanie wyrobów jest zagadnieniem wieloetapowym.
Podstawowe problemy to:
projektowanie (konstruowanie)
wytwarzanie (sposoby wykonania przedmiotu)
stosowanie (eksploatacja)
KAŻDY ETAP WYMAGA SPECYFICZNEJ DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ
Schemat – mało szczegółowy rysunek, często uproszczony do granic możliwości graficz-
nych, wyrażający myśl techniczną zapisaną za pomocą prostych figur geometrycznych
lub umownych symboli graficznych.
Zastosowanie we wszystkich etapach (projektowanie, wytwarzanie, eksploatacja)!
Stosuje się je szeroko w:
- instrukcjach obsługi przeznaczonych dla użytkowników,
- do analizowania ogólnej budowy wyrobów (szczególnie o złożonych strukturach)
Rysunki techniczne , elektryczne są wykonywane przy pomocy umownych symboli graficznych
przedstawiających elementy składowe wyrobu oraz symbolizujących połączenia elektryczne
między nimi. Dla ułatwienia identyfikacji punktów połączeń i lokalizacji elementów na schemacie i
w wyrobie, schematy te mogą także zawierać rysunki elementów mechanicznych, jak złącza,
podstawki itp.
Rysunki techniczne, elektryczne można zgrubnie podzielić na:
-schematy blokowe (funkcjonalne),
-schematy ideowe (szczegółowe schematy obwodów),
-schematy logiczne
-schematy montażowe
-rysunki wiązek
Schemat blokowy (funkcjonalny) podaje w sposób uproszczony zasadę działania urządzenia, bez
uwidaczniania wszystkich elementów i połączeń istniejących w rzeczywistości. Poszczególne
zespoły funkcjonalne są przedstawione najczęściej w postaci figur geometrycznych (kwadraty,
prostokąty) z umieszczonymi wewnątrz symbolami umownymi lub nazwami. Linie łączące figury
schematu reprezentują rodzaj i kierunek przepływu sygnałów, wskazują ważniejsze powiązania
funkcjonalne,w wyrobie: na liniach tych są również podawane: oznaczenia ważnych przebiegów,
symbole kształtów impulsów, częstotliwości itp. Dla wyjaśnienia działania urządzenia w
schematach blokowych są niekiedy podawane dodatkowe informacje w postaci opisowej lub
graficznej.
Schemat ideowy przedstawia przy pomocy symboli graficznych wszystkie elementy funkcjonalne
wyrobu i połączenia między nimi. Rozmieszczenie elementów na ogól nie jest zgodne z
rozmieszczeniem w wyrobie, a połączenie rysuje się liniami prostymi bez załamań łuków i
zbędnych skrzyżowań. Jeżeli taki schemat służy do Obsługi urządzenia i do dokonywania napraw,
są w nim zazwyczaj podawane wszelkiego rodzaju złącza, zaciski itp. ułatwiające prace obsługowe.
Schemat logiczny jest graficznym przedstawieniem działania układów zestawionych z
elementów o działaniu nieciągłym. Ilustruje w sposób uproszczony przy pomocy
znormalizowanych symboli graficznych, odpowiadających podstawowym funktorom
logicznym (iloczynu, sumy, negacji itp.), realizację funkcji zadanej układowi.
Schematy montażowe przedstawiają wzajemne położenie elementów składowych
urządzenia i połączenia między nimi rodzaj stosowanych przewodów, koszulki
izolacyjne, lutowie itp., jak również szczegóły konstrukcyjne połączeń nietypowych,
np. złączy współosiowych i specjalnych końcówek. Dla uproszczenia strony
graficznej bardziej złożone schematy montażowe są uzupełniane tablicą połączeń
(rys.).
Rysunek wiązek sporządza się zwykle dokładnie w skali 1:1 bez wymiarów. Rysunki te
po przyklejeniu do arkusza sklejki i zaopatrzeniu w szpilki prowadzące mogą służyć
jako szablon do wykonania wiązki. W przypadku wykonywania rysunku wiązki w
innej skali niż l : l rysunek powinien być zwymiarowany wg ogólnie przyjętych
zasad. Przewody w wiązce biegnące obok siebie są zszywane lub spinane razem i
ukształtowane wg przebiegu wynikającego ze schematu montażowego i tablicy
połączeń (rys).
W skład dokumentacji opisowej wchodzą głównie warunki techniczne i instrukcje
obsługowe.
Warunki techniczne zawierają wymagania techniczne dotyczące: wykonania,
montażu, parametrów technicznych wyrobów, dopuszczalnych narażeń
mechaniczno-klimatycznych, magazynowanie itp., oraz metody pomiarowe,
typy przyrządów pomiarowych itp.
Instrukcje obsługowe zawierają na ogół opis techniczny wyrobu i czynności
obsługowych oraz wykazy części zapasowych.
Dokumentacja konstrukcyjna powinna być wykonywana wg szczegółowych
norm państwowych. Jeśli takich norm nie ma, powstają normy branżowe , a
nawet poszczególne zakłady tworzą własne normy, które wprawdzie są
zrozumiałe w danym zakładzie, ale przy przekazaniu dokumentacji do innego
zakładu istnieje konieczność dokonywania pracochłonnych adaptacji.
