Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
znaną regułę wykładni: lege non distinguente nec nostrum est distinguere (czego prawo nie rozróżnia, tego nie należy rozróżniać).
Typologia: Ćwiczenia
1 / 8
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
Przedmiotem opinii jest odpowiedź na pytanie: czy art. 7 ust. 4 zdanie dru‑ gie ustawy z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 2004 r. nr 253, poz. 2531 ze zm.; dalej: u.r.t.) znajduje zastosowanie również w sytuacji, gdy kadencja Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji (KRRiT) wygasła w sposób opi‑ sany w art. 12 ust. 5 u.r.t. Inaczej mówiąc, chodzi tu o problem, czy członkowie KRRiT, której kadencja wygasła wskutek uchwał Sejmu i Senatu odrzucających jej sprawozdanie i potwierdzenia tego przez Prezydenta RP, pełnią swoje funk‑ cje do czasu powołania swoich następców. Należy tu zaznaczyć, iż art. 7 ust. 4 u.r.t. otrzymał swoje aktualne brzmienie w wyniku nowelizacji dokonanej przez ustawę z 29 grudnia 2005 r. o prze‑ kształceniach i zmianach w podziale zadań i kompetencji organów państwo‑ wych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji (Dz.U. nr 267, poz. 2258). Ponieważ poprzednio obowiązująca regulacja była analogiczna, jeśli chodzi o treść węzłowej dla niniejszej opinii normy prawnej, to kwestia ta nie ma istotnego znaczenia dla dalszych rozważań. Wątpliwości interpretacyjne wynikają głównie z brzmienia art. 7 ust. 4 zda‑ nie drugie u.r.t., w którym ogólnie stwierdzono, iż: Członkowie Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji pełnią swoje funkcje do czasu powołania następców. Jed‑ nak sporny jest zakres tej regulacji, ponieważ powyżej cytowana norma jest częścią art. 7 ust. 4 u.r.t., który w zdaniu pierwszym reguluje długość kadencji członków KRRiT, a więc dotyczy innych zagadnień niż skutki przedtermino‑ wego wygaśnięcia kadencji Rady.
(^1) Opinia sporządzona 29 czerwca 2010 r. na zlecenie zastępcy Szefa Kancelarii Sejmu.
(^64) Opinie BAS • ZAgAdNIENIA PRAWA koNSTYTUCYjNEgo
tacji^2. Z cytatu tego wynika wyraźnie, że w sprawie, którą rozstrzygał Trybunał, powodów takich nie przedstawiono, natomiast wywnioskować z tego można, iż Trybunał Konstytucyjny nie wyklucza a priori (czyli bezwzględnie) takiej sytuacji jako niezgodnej z Konstytucją. Muszą tylko zaistnieć odpowiadające wymogom konstytucyjnym powody. Nie można jednak zapominać o tym, iż omawiana tu norma stanowi tylko część jednostki systematycznej tekstu ustawy. Artykuł 7 ust. 4 zdanie pierwsze stwierdza zaś, że: kadencja członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji trwa 6 lat, licząc od dnia powołania ostatniego członka. Oczywiste jest, iż ustawo‑ dawca, przyjmując takie rozwiązanie, przesądził, że między oboma zdaniami art. 7 ust. 4 zachodzi ścisły związek. Chodzi o to, iż regulacje te – a zwłaszcza treść ujęta w zdaniu drugim – nie mają samodzielnego charakteru, ale są ele‑ mentami pewnej całości. Muszą być czytane łącznie, a nie oddzielnie. Inaczej mówiąc, ścisła wykładnia systemowa wskazywałaby, że „przedłużenie” okresu urzędowania członka KRRiT do czasu wyboru następcy dotyczy tylko sytu‑ acji, gdy przyczyną zakończenia kadencji jest upływ jej ustawowego 6‑letniego okresu. Tylko taki sposób zakończenia kadencji wynika bowiem z art. 7 ust. 4 zdanie pierwsze. Powołać się tu można na zasady techniki prawodawczej, które mogą być traktowane także jako istotna wskazówka dla interpretacji systemowej. Stwier‑ dzają one, iż: każdą samodzielną myśl ujmuje się w odrębny artykuł (§ 55 ust. 1), podział zaś artykułu na ustępy wprowadza się, jeśli między zdaniami, wyraża‑ jącymi samodzielne myśli, występują powiązania treściowe, ale treść żadnego z nich nie jest na tyle istotna, by wydzielić ją w odrębny artykuł (§ 55 ust. 1). Gdyby zatem regulację zawartą w art. 7 ust. 4 zdanie drugie ustawodawca chciał uczynić samodzielną zasadą ogólną, dotyczącą wszystkich przypadków zakończenia kadencji członka KRRiT, to powinien – z uwagi na jej istotną treść – umieścić ją w odrębnej jednostce systematycznej, najlepiej w odrębnym artykule. Skoro tego nie zrobił, to przyjął, iż jest to rozwiązanie „niesamodziel‑ ne” i nie na tyle istotne, aby rozciągać zakres jego zastosowania na wszystkie sytuacje zakończenia kadencji członka Rady. Zwrócić tu należy uwagę na przykład podobnej regulacji zawartej w usta‑ wie z 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz.U. z 2001 r. nr 14, poz. 147 ze zm.). Tam regulacja, przewidująca, że dotychczasowy Rzecznik pełni swoje obowiązki do czasu objęcia stanowiska przez nowego Rzecznika, ujęta jest w odrębnej jednostce systematycznej (osobnym ustępie 6 art. 3). Nie jest więc ściśle powiązana z problemem długości kadencji i można przypisać jej „szersze” znaczenie i zastosowanie. Potwierdza to jednocześnie, że przyję‑ ta w ustawie o radiofonii i telewizji technika regulacji nie jest bez znaczenia z punktu widzenia wykładni systemowej.
(^2) Wyrok TK z 23 marca 2006 r., sygn. akt K 4/06, OTK‑A ZU 2006, nr 3, poz. 32.
Piotr Czarny Opinia prawna na temat interpretacji art. 7 ust. 4 ustawy o radiofonii i telewizji^65
Z tego punktu widzenia przyjąć należy także, iż zgodnie z zasadami ogól‑ nymi upływ kadencji oznacza „automatycznie” zakończenie pełnienia funkcji przez konkretną osobę (określonego „piastuna” tego organu). Z tego punktu widzenia logiczny jest związek obu zdań art. 7 ust. 4 u.r.t. Ratio legis tej regulacji polega na tym, aby sam upływ kadencji członków KRRiT nie powodował „au‑ tomatycznie” wakatów, ale pozwalał Radzie dalej pracować. Co więcej, wpro‑ wadzona w 2005 r. zasada równoczesnej kadencji wszystkich członków KRRiT połączona z założeniem, iż rozpoczyna się ona w dniu powołania ostatniego członka sama w sobie powodowałaby, że upływ kadencji oznacza zakończe‑ nie prac Rady w dotychczasowym składzie. Jeśli „nowa” Rada nie byłaby już wówczas w całości powołana, to następowałaby przerwa w całej jej działalności. Związek funkcjonalny zdania pierwszego i drugiego art. 7 ust. 4 jest więc oczy‑ wisty. Chodzi tu o odstępstwo od reguły ogólnej, o wprowadzenie wyjątku do‑ tyczącego sytuacji celowego lub przypadkowego opóźnienia w wyborze nowych członków KRRiT. Jak zaś wiadomo, jedną z zasad wykładni tekstów prawnych jest reguła, zgodnie z którą wyjątków nie interpretuje się rozszerzająco. W tym miejscu pojawia się problem charakteru prawnego innych sposo‑ bów zakończenia kadencji członków KRRiT, w szczególności zaś jej wygaśnię‑ cia w trybie art. 12 ust. 4 i 5 u.r.t. Należy tu podkreślić, iż inne przepisy ustawy, dotyczące wygaśnięcia kadencji czy odwołania członka KRRiT, nie zawierają odesłania do art. 7 ust. 4 zdanie drugie. Ustawodawca nie przesądził więc tej kwestii w sposób jednoznaczny. Powstaje jednak pytanie, czy przyjęty sposób regulacji (milczenie ustawodawcy) oznacza, że mamy do czynienia z pewną luką w ustawie, jeśli chodzi o skutki innych sposobów zakończenia kadencji członków KRRiT, i to luką, którą trzeba wypełnić w drodze rozszerzającej wy‑ kładni art. 7 ust. 4 zdanie drugie. Odpowiedź na to pytanie powinna być negatywna. Po pierwsze, zwrócić tu należy uwagę, iż art. 12 ust. 4 i 5 u.r.t. posługuje się sformułowaniem: „wyga‑ śnięcie kadencji”. Językowo wygaśnięcie oznacza „utratę ważności, zaprzestanie obowiązywania, koniec i zanik”^3. Sprzeczne z językowym brzmieniem art. 12 by‑ łoby więc założenie, że osoba, której kadencja wygasła (zakończyła się, zanikła), pełni nadal przez bliżej nieokreślony czas swoją funkcję. Po drugie, co istotniej‑ sze, art. 12 posługuje się dwoma zwrotami: „wygaśnięcie kadencji wszystkich członków Rady” (art. 12 ust. 4) i „wygaśnięcie kadencji Krajowej Rady” (art. 12 ust. 5). Ten drugi zwrot sugeruje, że mamy tu do czynienia z sytuacją jednak jakościowo inną niż zakończenie kadencji poszczególnych członków Rady, ale z zakończeniem działalności tego organu w konkretnym składzie osobowym. Wygaśnięcie kadencji (całej) Rady w sposób wskazany to „coś więcej” i „coś innego” niż wygaśnięcie kadencji członka KRRiT. A zatem wynika z tego, że sytuacja taka nie jest objęta dyspozycją art. 7 ust. 4 zdanie drugie u.r.t.
(^3) Por. Popularny słownik języka polskiego, Warszawa 2000, s. 805.
Piotr Czarny Opinia prawna na temat interpretacji art. 7 ust. 4 ustawy o radiofonii i telewizji^67
łać się w tej mierze na legitymację (upoważnienie) Narodu^4. Oczywiste jest, że w sytuacji zgodnego z ustawową regulacją obowiązującą w momencie powo‑ łania KRRiT, niemającą charakteru epizodycznego jak w 2005 r., wygaśnięcia kadencji Rady na podstawie stosownych aktów Sejmu, Senatu i Prezydenta RP, Krajowa Rady Radiofonii i Telewizji, nie może powołać się na żadną legityma‑ cję (upoważnienie narodu) do sprawowania swoich funkcji. Wydaje się więc, iż w tym stanie rzeczy konstytucyjna zasada państwa de‑ mokratycznego powinna mieć pierwszeństwo przed zasadą ciągłości pracy KRRiT. Jest to bowiem sytuacja, w której istnieją silne racje natury konstytu‑ cyjnej przeważające nad zasadą ciągłości pracy Rady. Na zakończenie podkreślić należy, że argument, odwołujący się do treści art. 21 wyżej powołanej ustawy z 2005 r. o przekształceniach i zmianach w po‑ dziale zadań i kompetencji organów państwowych właściwych w sprawach łączności, radiofonii i telewizji, nie jest w pełni przekonujący. Istotnie przy ścisłym przyjęciu zasady racjonalnego prawodawcy ma on swoją „siłę oddzia‑ ływania”. Jednak w praktyce nie można wykluczyć, iż dążeniem ustawodawcy było usunięcie następczych wątpliwości bądź też, że mylnie zinterpretował on treść art. 7 ust. 4 zdanie drugie u.r.t., bądź też, iż mieliśmy do czynienia z su‑ perfluum (powtórzeniem), i chodziło właśnie o podkreślenie, że w innych sytu‑ acjach niż upływ zwyczajnego czasu kadencji członek KRRiT nie pełni swojej funkcji do czasu wyboru następcy. Poza tym wygaśnięcie kadencji Krajowej Rady Radifonii i Telewizji według ustawy z 2005 r. nastąpiło z mocy samego prawa, miało charakter epizodyczny i było oderwane od regulacji obowiązu‑ jącej w momencie powołania określonego składu Rady. Stąd też nie ma tu – mimo zbieżności zastosowanej terminologii – analogii do sytuacji opisanej w art. 12 ust. 4 i 5 u.r.t.
Uwzględniając to, iż regulacja ustawowa nie jest jednoznaczna, a każda jej wykładnia nasuwa wątpliwości, opowiedzieć należy się za stanowiskiem, zgod‑ nie z którym członkowie KRRiT, której kadencja wygasła w sposób opisany w art. 12 ust. 4 i 5 u.r.t., nie pełnią nadal, tj. do czasu powołania następców, swoich funkcji. Przepis art. 7 ust. ust. 4 zdanie drugie u.r.t. nie znajduje w tej sytuacji zastosowania. Na rzecz takiego stanowiska przemawia wykładnia sys‑ temowa, jak również – i przede wszystkim – to, że w sytuacji zgodnego z usta‑ wową wygaśnięcia kadencji Rady, na podstawie stosownych aktów Sejmu, Se‑ natu i Prezydenta RP, traci ona legitymację (upoważnienie narodu) do dalszego sprawowania swoich funkcji. Wydaje się, że zasada ciągłości pracy KRRiT nie
(^4) Zob. P. Sarnecki [w:] Prawo konstytucyjne RP, P. Sarnecki (red.), Warszawa 2008, s. 72.
(^68) Opinie BAS • ZAgAdNIENIA PRAWA koNSTYTUCYjNEgo
może podważyć tej, zasadniczej z punktu widzenia konstytucyjnej zasady pań‑ stwa demokratycznego (art. 2 Konstytucji), oceny. Właśnie dalsze sprawowanie funkcji przez całą Radę w dotychczasowym składzie, w tej wyjątkowej sytuacji, wymagałoby szczególnego i wyraźnego upoważnienia (na wzór art. 162 ust. 3 Konstytucji).
Piotr Czarny, Legal opinion on the interpretation of Article 7 para. 4 of the National Brodcasting Act The author argues that Article 7 para. 4 sentence 2 of the Broadcast‑ ing Act does not apply in situations referred to in Article 12 para. 4. This claim is supported by a systematic interpretation. Moreover, when the term of office of the National broadcasting Act has expired (pursuant to the above‑mentioned Act) as a result of relevant acts of the Sejm, the Senate and the President of the Republic, the Council loses its legiti‑ macy (popular acceptance of authority) to continue to perform duties. Further activity of Council, in this exceptional situation, would require specific and explicit authorization (similar to that specified in Article 162 para. 3 of the Constitution).
