Nowa podstawa programowa, Publikacje z Pedagogika, badania pedagogiczne

Pobierz Nowa podstawa programowa i więcej Publikacje w PDF z Pedagogika, badania pedagogiczne tylko na Docsity!

Spis treści

Podstawa programowa wychowania Komentarz do podstawy programowej wychowania przedszkolnego

• w szkołach podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego ��������������������� przedszkolnego dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych
  • Zadania przedszkola ����������������������������������������������������������������������������������������������������
  • Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego ���������������������������������������
  • Warunki i sposób realizacji ����������������������������������������������������������������������������������������
• Preambuła podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej ������
• Podstawa programowa edukacji wczesnoszkolnej ���������������������������������������������������������
  • Cele kształcenia – wymagania ogólne. ����������������������������������������������������������������������
  • Treści nauczania – wymagania szczegółowe �������������������������������������������������������������
  • Warunki i sposób realizacji. ���������������������������������������������������������������������������������������
• Dorota Dziamska, Małgorzata Małyska, Małgorzata Wróblewska, Janusz Woźniak ������ i edukacji wczesnoszkolnej
  • Cele ogólne ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������
  • Zadania wychowawcze ���������������������������������������������������������������������������������������������
  • Treści zapisane w postaci efektów kształcenia ���������������������������������������������������������
  • Konstrukcja podstawy programowej – źródła �����������������������������������������������������������
  • Koncepcja całościowego kształcenia prof. Ryszarda Więckowskiego ������������������������
  • Ocenianie rozwoju ucznia w edukacji wczesnoszkolnej ��������������������������������������������
  • Kontekst filozoficzny: Kim jest człowiek? Kim jest dziecko? ��������������������������������������

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego

dla przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach

podstawowych oraz innych form wychowania przedszkolnego

Podstawa programowa wychowania przedszkolnego wskazuje cel wychowania przed- szkolnego, zadania profilaktyczno-wychowawcze przedszkola, oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej i innej formie wychowania przedszkolnego, zwanych dalej „przedszkolami”, oraz efekty realizacji zadań w postaci celów osiąganych przez dzieci na zakończenie wychowania przedszkolnego. Celem wychowania przedszkolnego jest wsparcie całościowego rozwoju dziecka. Wspar- cie to realizowane jest przez proces opieki, wychowania i nauczania – uczenia się, co umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadze- nie doświadczeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na pierwszym etapie edukacji.

Zadania przedszkola

1 � Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju. 2 � Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę i odpo- czynek w poczuciu bezpieczeństwa. 3 � Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umie- jętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych. 4 � Zapewnienie prawidłowej organizacji warunków sprzyjających nabywaniu przez dzieci doświadczeń, które umożliwią im ciągłość procesów adaptacji oraz pomoc dzieciom rozwijającym się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony. 5 � Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumo- wania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań. 6 � Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrze- by tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie. 7 � Tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi nawyków i zachowań prowadzących do samodzielności, dbania o zdrowie, sprawność ruchową i bezpieczeństwo, w tym bezpieczeństwo w ruchu drogowym. 8 � Przygotowywanie do rozumienia emocji, uczuć własnych i innych ludzi oraz dba- nie o zdrowie psychiczne, realizowane m.in. z wykorzystaniem naturalnych sytuacji, pojawiających się w przedszkolu oraz sytuacji zadaniowych, uwzględniających tre- ści adekwatne do intelektualnych możliwości i oczekiwań rozwojowych dzieci. 9 � Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki. 10 � Tworzenie warunków pozwalających na bezpieczną, samodzielną eksplorację ota- czającej dziecko przyrody, stymulujących rozwój wrażliwości i umożliwiających

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem poznanie wartości oraz norm odnoszących się do środowiska przyrodniczego, ade- kwatnych do etapu rozwoju dziecka. 11 � Tworzenie warunków umożliwiających bezpieczną, samodzielną eksplorację ele- mentów techniki w otoczeniu, konstruowania, majsterkowania, planowania i po- dejmowania intencjonalnego działania, prezentowania wytworów swojej pracy. 12 � Współdziałanie z rodzicami, różnymi środowiskami, organizacjami i instytucjami, uznanymi przez rodziców za źródło istotnych wartości, na rzecz tworzenia warun- ków umożliwiających rozwój tożsamości dziecka. 13 � Kreowanie, wspólne z wymienionymi podmiotami, sytuacji prowadzących do po- znania przez dziecko wartości i norm społecznych, których źródłem jest rodzina, grupa w przedszkolu, inne dorosłe osoby, w tym osoby starsze, oraz rozwijania za- chowań wynikających z wartości możliwych do zrozumienia na tym etapie rozwoju. 14 � Systematyczne uzupełnianie, za zgodą rodziców, realizowanych treści wychowaw- czych o nowe zagadnienia, wynikające z pojawienia się w otoczeniu dziecka zmian i zjawisk istotnych dla jego bezpieczeństwa i harmonijnego rozwoju. 15 � Systematyczne wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osiągnięcia przez nie poziomu umożliwiającego podjęcie nauki w szkole. 16 � Organizowanie zajęć – zgodnie z potrzebami – umożliwiających dziecku pozna- wanie kultury i języka mniejszości narodowej lub etnicznej lub języka regionalne- go – kaszubskiego. 17 � Tworzenie sytuacji edukacyjnych sprzyjających budowaniu zainteresowania dziecka językiem obcym nowożytnym, chęci poznawania innych kultur. Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym nie dotyczy:

1. dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawności sprzężone, jeżeli jedną z niepełnosprawności jest niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym lub znacznym;
2. dzieci posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wyda- ne ze względu na inne niż wymienione w pkt 1 rodzaje niepełnosprawności, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 127 ust. 19 pkt 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 59), oraz jeżeli z indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego wynika brak możliwości realizacji przygotowania do posługiwania się językiem obcym nowożytnym ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne dziecka.

Osiągnięcia dziecka na koniec wychowania przedszkolnego

I� Fizyczny obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:

1. zgłasza potrzeby fizjologiczne, samodzielnie wykonuje podstawowe czynno- ści higieniczne;
2. wykonuje czynności samoobsługowe: ubieranie się i rozbieranie, w tym czyn- ności precyzyjne, np. zapinanie guzików, wiązanie sznurowadeł;

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem

3. posługuje się swoim imieniem, nazwiskiem, adresem;
4. używa zwrotów grzecznościowych podczas powitania, pożegnania, sytuacji wymagającej przeproszenia i przyjęcia konsekwencji swojego zachowania;
5. ocenia swoje zachowanie w kontekście podjętych czynności i zadań oraz przyjętych norm grupowych; przyjmuje, respektuje i tworzy zasady zabawy w grupie, współdziała z dziećmi w zabawie, pracach użytecznych, podczas odpoczynku;
6. nazywa i rozpoznaje wartości związane z umiejętnościami i zachowaniami społecznymi, np. szacunek do dzieci i dorosłych, szacunek do ojczyzny, życz- liwość okazywana dzieciom i dorosłym – obowiązkowość, przyjaźń, radość;
7. respektuje prawa i obowiązki swoje oraz innych osób, zwracając uwagę na ich indywidualne potrzeby;
8. obdarza uwagą inne dzieci i osoby dorosłe;
9. komunikuje się z dziećmi i osobami dorosłymi, wykorzystując komunikaty werbalne i pozawerbalne; wyraża swoje oczekiwania społeczne wobec inne- go dziecka, grupy� IV� Poznawczy obszar rozwoju dziecka. Dziecko przygotowane do podjęcia nauki w szkole:
10. wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą komunikatów pozawerbalnych: tańca, intencjonalnego ruchu, gestów, impresji plastycznych, technicznych, teatralnych, mimicznych, konstrukcji i modeli z tworzyw i materiału naturalnego;
11. wyraża swoje rozumienie świata, zjawisk i rzeczy znajdujących się w bliskim otoczeniu za pomocą języka mówionego, posługuje się językiem polskim w mowie zrozumiałej dla dzieci i osób dorosłych, mówi płynnie, wyraźnie, ryt- micznie, poprawnie wypowiada ciche i głośne dźwięki mowy, rozróżnia głoski na początku i końcu w wybranych prostych fonetycznie słowach;
12. odróżnia elementy świata fikcji od realnej rzeczywistości; byty rzeczywiste od medialnych, byty realistyczne od fikcyjnych;
13. rozpoznaje litery, którymi jest zainteresowane na skutek zabawy i spontanicz- nych odkryć, odczytuje krótkie wyrazy utworzone z poznanych liter w formie napisów drukowanych dotyczące treści znajdujących zastosowanie w co- dziennej aktywności;
14. odpowiada na pytania, opowiada o zdarzeniach z przedszkola, objaśnia kolej- ność zdarzeń w prostych historyjkach obrazkowych, układa historyjki obraz- kowe, recytuje wierszyki, układa i rozwiązuje zagadki;
15. wykonuje własne eksperymenty językowe, nadaje znaczenie czynnościom, nazywa je, tworzy żarty językowe i sytuacyjne, uważnie słucha i nadaje zna- czenie swym doświadczeniom;
16. eksperymentuje rytmem, głosem, dźwiękami i ruchem, rozwijając swoją wy- obraźnię muzyczną; słucha, odtwarza i tworzy muzykę, śpiewa piosenki, po- rusza się przy muzyce i do muzyki, dostrzega zmiany charakteru muzyki, np. dynamiki, tempa i wysokości dźwięku oraz wyraża ją ruchem, reaguje na sy- gnały, muzykuje z użyciem instrumentów oraz innych źródeł dźwięku; śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe; chętnie uczest- niczy w zbiorowym muzykowaniu; wyraża emocje i zjawiska pozamuzyczne

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna różnymi środkami aktywności muzycznej; aktywnie słucha muzyki; wykonu- je lub rozpoznaje melodie, piosenki i pieśni, np. ważne dla wszystkich dzieci w przedszkolu, np. hymn przedszkola, charakterystyczne dla uroczystości na- rodowych (hymn narodowy), potrzebne do organizacji uroczystości np. Dnia Babci i Dziadka, święta przedszkolaka (piosenki okazjonalne) i inne; w skupie- niu słucha muzyki;

8. wykonuje własne eksperymenty graficzne farbą, kredką, ołówkiem, ma- zakiem itp., tworzy proste i złożone znaki, nadając im znaczenie, odkrywa w nich fragmenty wybranych liter, cyfr, kreśli wybrane litery i cyfry na gładkiej kartce papieru, wyjaśnia sposób powstania wykreślonych, narysowanych lub zapisanych kształtów, przetwarza obraz ruchowy na graficzny i odwrotnie, sa- modzielnie planuje ruch przed zapisaniem, np. znaku graficznego, litery i in- nych w przestrzeni sieci kwadratowej lub liniatury, określa kierunki i miejsca na kartce papieru;
9. czyta obrazy, wyodrębnia i nazywa ich elementy, nazywa symbole i znaki znaj- dujące się w otoczeniu, wyjaśnia ich znaczenie;
10. wymienia nazwę swojego kraju i jego stolicy, rozpoznaje symbole narodowe (godło, flaga, hymn), nazywa wybrane symbole związane z regionami Polski ukryte w podaniach, przysłowiach, legendach, bajkach, np. o smoku wawel- skim, orientuje się, że Polska jest jednym z krajów Unii Europejskiej;
11. wyraża ekspresję twórczą podczas czynności konstrukcyjnych i zabawy, zago- spodarowuje przestrzeń, nadając znaczenie umieszczonym w niej przedmio- tom, określa ich położenie, liczbę, kształt, wielkość, ciężar, porównuje przed- mioty w swoim otoczeniu z uwagi na wybraną cechę;
12. klasyfikuje przedmioty według: wielkości, kształtu, koloru, przeznaczenia, układa przedmioty w grupy, szeregi, rytmy, odtwarza układy przedmiotów i tworzy własne, nadając im znaczenie, rozróżnia podstawowe figury geome- tryczne (koło, kwadrat, trójkąt, prostokąt);
13. eksperymentuje, szacuje, przewiduje, dokonuje pomiaru długości przedmio- tów, wykorzystując np. dłoń, stopę, but;
14. określa kierunki i ustala położenie przedmiotów w stosunku do własnej oso- by, a także w stosunku do innych przedmiotów, rozróżnia stronę lewą i prawą;
15. przelicza elementy zbiorów w czasie zabawy, prac porządkowych, ćwiczeń i wykonywania innych czynności, posługuje się liczebnikami głównymi i po- rządkowymi, rozpoznaje cyfry oznaczające liczby od 0 do 10, eksperymentuje z tworzeniem kolejnych liczb, wykonuje dodawanie i odejmowanie w sytuacji użytkowej, liczy obiekty, odróżnia liczenie błędne od poprawnego;
16. posługuje się w zabawie i w trakcie wykonywania innych czynności pojęciami dotyczącymi następstwa czasu np. wczoraj, dzisiaj, jutro, rano, wieczorem, w tym nazwami pór roku, nazwami dni tygodnia i miesięcy;
17. rozpoznaje modele monet i banknotów o niskich nominałach, porządkuje je, rozumie, do czego służą pieniądze w gospodarstwie domowym;
18. posługuje się pojęciami dotyczącymi zjawisk przyrodniczych, np. tęcza, deszcz, burza, opadanie liści z drzew, sezonowa wędrówka ptaków, kwitnienie drzew, zamarzanie wody, dotyczącymi życia zwierząt, roślin, ludzi w środowisku przy- rodniczym, korzystania z dóbr przyrody, np. grzybów, owoców, ziół;

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna wywołane np. oczekiwaniem poznania liter skutkują zabawami w ich rozpoznawa- niu. Jeżeli dzieci w sposób naturalny są zainteresowane zabawami prowadzącymi do ćwiczeń czynności złożonych, takich jak liczenie, czytanie, a nawet pisanie, na- uczyciel przygotowuje dzieci do wykonywania tychże czynności zgodnie z fizjologią i naturą pojawiania się tychże procesów. 4 � Przedszkole jest miejscem, w którym poprzez zabawę dziecko poznaje alfabet liter drukowanych. Zabawa rozwija w dziecku oczekiwania poznawcze w tym zakresie i jest najlepszym rozwiązaniem metodycznym, które sprzyja jego rozwojowi. Za- bawy przygotowujące do nauki pisania liter prowadzić powinny jedynie do opty- malizacji napięcia mięśniowego, ćwiczeń planowania ruchu przy kreśleniu znaków o charakterze literopodobnym, ćwiczeń czytania liniatury, wodzenia po śladzie i za- pisu wybranego znaku graficznego. W trakcie wychowania przedszkolnego dziecko nie uczy się czynności złożonych z udziałem całej grupy, lecz przygotowuje się do nauki czytania i pisania oraz uczestniczy w procesie alfabetyzacji. 5 � Nauczyciele diagnozują, obserwują dzieci i twórczo organizują przestrzeń ich roz- woju, włączając do zabaw i doświadczeń przedszkolnych potencjał tkwiący w dzie- ciach oraz ich zaciekawienie elementami otoczenia� 6 � Współczesny przedszkolak funkcjonuje w dynamicznym, szybko zmieniającym się otoczeniu, stąd przedszkole powinno stać się miejscem, w którym dziecko otrzyma pomoc w jego rozumieniu. 7 � Organizacja zabawy, nauki i wypoczynku w przedszkolu oparta jest na rytmie dnia, czyli powtarzających się systematycznie fazach, które pozwalają dziecku na stop- niowe zrozumienie pojęcia czasu i organizacji oraz dają poczucie bezpieczeństwa i spokoju, zapewniając mu zdrowy rozwój. 8 � Pobyt w przedszkolu jest czasem wypełnionym zabawą, która pod okiem specjali- stów tworzy pole doświadczeń rozwojowych budujących dojrzałość szkolną. Nauczy- ciele zwracają uwagę na konieczność tworzenia stosownych nawyków ruchowych u dzieci, które będą niezbędne, aby rozpocząć naukę w szkole, a także na rolę pozna- wania wielozmysłowego. Szczególne znaczenie dla budowy dojrzałości szkolnej mają zajęcia rytmiki, które powinny być prowadzone w każdej grupie wiekowej oraz gim- nastyki, ze szczególnym uwzględnieniem ćwiczeń zapobiegających wadom postawy. 9 � Nauczyciele systematycznie informują rodziców o postępach w rozwoju ich dziecka, zachęcają do współpracy w realizacji programu wychowania przedszkolnego oraz opracowują diagnozę dojrzałości szkolnej dla tych dzieci, które w danym roku mają rozpocząć naukę w szkole. 10 � Przygotowanie dzieci do posługiwania się językiem obcym nowożytnym powin- no być włączone w różne działania realizowane w ramach programu wychowania przedszkolnego i powinno odbywać się przede wszystkim w formie zabawy. Należy stworzyć warunki umożliwiające dzieciom osłuchanie się z językiem obcym w róż- nych sytuacjach życia codziennego. Może to zostać zrealizowane m.in. poprzez kie- rowanie do dzieci bardzo prostych poleceń w języku obcym w toku różnych zajęć i zabaw, wspólną lekturę książeczek dla dzieci w języku obcym, włączanie do za- jęć rymowanek, prostych wierszyków, piosenek oraz materiałów audiowizualnych w języku obcym. Nauczyciel prowadzący zajęcia z dziećmi powinien wykorzystać naturalne sytuacje wynikające ze swobodnej zabawy dzieci, aby powtórzyć lub za- stosować w dalszej zabawie poznane przez dzieci słowa lub zwroty.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem Dokonując wyboru języka obcego nowożytnego, do posługiwania się którym będą przygotowywane dzieci uczęszczające do przedszkola lub innej formy wychowania przedszkolnego, należy brać pod uwagę, jaki język obcy nowożytny jest nauczany w szkołach podstawowych na terenie danej gminy. 11 � Aranżacja przestrzeni wpływa na aktywność wychowanków, dlatego proponuje się takie jej zagospodarowanie, które pozwoli dzieciom na podejmowanie różnorod- nych form działania. Wskazane jest zorganizowanie stałych i czasowych kącików za- interesowań. Jako stałe proponuje się kąciki: czytelniczy, konstrukcyjny, artystyczny, przyrodniczy. Jako czasowe proponuje się kąciki związane z realizowaną tematyką, świętami okolicznościowymi, specyfiką pracy przedszkola. 12 � Elementem przestrzeni są także zabawki i pomoce dydaktyczne wykorzystywane w motywowaniu dzieci do podejmowania samodzielnego działania, odkrywania zja- wisk oraz zachodzących procesów, utrwalania zdobytej wiedzy i umiejętności, inspi- rowania do prowadzenia własnych eksperymentów. Istotne jest, aby każde dziecko miało możliwość korzystania z nich bez nieuzasadnionych ograniczeń czasowych. 13 � Elementem przestrzeni w przedszkolu są odpowiednio wyposażone miejsca prze- znaczone na odpoczynek dzieci (leżak, materac, mata, poduszka), jak również ele- menty wyposażenia odpowiednie dla dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych. 14 � Estetyczna aranżacja wnętrz umożliwia celebrowanie posiłków (kulturalne, spokoj- ne ich spożywanie połączone z nauką posługiwania się sztućcami), a także możli- wość wybierania potraw przez dzieci (walory odżywcze i zdrowotne produktów), a nawet ich komponowania� 15 � Aranżacja wnętrz umożliwia dzieciom podejmowanie prac porządkowych, np. po i przed posiłkami, po zakończonej zabawie, przed wyjściem na spacer.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem

3. poszukiwanie, porządkowanie, krytyczna analiza oraz wykorzystanie informacji z różnych źródeł;
4. kreatywne rozwiązywanie problemów z różnych dziedzin ze świadomym wykorzy- staniem metod i narzędzi wywodzących się z informatyki, w tym programowanie;
5. rozwiązywanie problemów, również z wykorzystaniem technik mediacyjnych;
6. praca w zespole i społeczna aktywność;
7. aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, środowiska lokalnego oraz kraju. W procesie kształcenia ogólnego szkoła podstawowa na każdym przedmiocie kształtuje kompetencje językowe uczniów oraz dba o wyposażenie uczniów w wiadomości i umiejęt- ności umożliwiające komunikowanie się w języku polskim w sposób poprawny i zrozumiały. Ważnym zadaniem szkoły jest kształcenie w zakresie porozumiewania się w językach obcych nowożytnych. W klasach I–VI szkoły podstawowej uczniowie uczą się jednego języka obcego nowożytnego, natomiast w klasach VII i VIII – dwóch języków obcych no- wożytnych. Od klasy VII uczniowie mogą także realizować nauczanie dwujęzyczne, jeżeli szkoła zorganizuje taką formę kształcenia. Zadaniem szkoły podstawowej jest wprowadzenie uczniów w świat literatury, ugrun- towanie ich zainteresowań czytelniczych oraz wyposażenie w kompetencje czytelnicze potrzebne do krytycznego odbioru utworów literackich i innych tekstów kultury. Szkoła podejmuje działania mające na celu rozbudzenie u uczniów zamiłowania do czytania oraz działania sprzyjające zwiększeniu aktywności czytelniczej uczniów, kształtuje postawę doj- rzałego i odpowiedzialnego czytelnika, przygotowanego do otwartego dialogu z dziełem literackim. W procesie kształcenia i wychowania wskazuje rolę biblioteki (szkolnej, pu- blicznej, naukowej i in.) oraz zachęca do podejmowania indywidualnych prób twórczych. Wysokie kompetencje czytelnicze wpływają na sukces uczniów w szkole, a w późniejszym życiu pozwalają pokonywać uczniom ograniczenia i trudności związane z mniej sprzyjają- cym środowiskiem społecznym. Czytanie jako umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, to jedna z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w procesie kształcenia. Dzieci, które dużo czytają, mają bogaty zasób słownictwa, z łatwością nazywają swoje uczucia i wchodzą w relacje z rówieśnikami, rzadziej sprawiają kłopoty wychowawcze, mając lepiej rozwiniętą wyobraźnię umożliwiającą obiektywne spojrzenie na zachowa- nia własne i innych, w konsekwencji lepiej radzą sobie z obowiązkami szkolnymi, a także funkcjonowaniem w społeczności szkolnej. Ważne jest, aby zainteresować ucznia czytaniem na poziomie szkoły podstawowej. Uczeń powinien mieć zapewniony kontakt z książką, np. przez udział w zajęciach, na których czytane są na głos przez nauczycieli fragmenty lektur, lub udział w zajęciach prowadzo- nych w bibliotece szkolnej. W ten sposób rozwijane są kompetencje czytelnicze, które ukształtują nawyk czytania książek również w dorosłym życiu.

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna Szkoła ma stwarzać uczniom warunki do nabywania wiedzy i umiejętności potrzebnych do rozwiązywania problemów z wykorzystaniem metod i technik wywodzących się z infor- matyki, w tym logicznego i algorytmicznego myślenia, programowania, posługiwania się aplikacjami komputerowymi, wyszukiwania i wykorzystywania informacji z różnych źró- deł, posługiwania się komputerem i podstawowymi urządzeniami cyfrowymi oraz stoso- wania tych umiejętności na zajęciach z różnych przedmiotów m.in. do pracy nad tekstem, wykonywania obliczeń, przetwarzania informacji i jej prezentacji w różnych postaciach. Szkoła ma również przygotowywać ich do dokonywania świadomych i odpowiedzialnych wyborów w trakcie korzystania z zasobów dostępnych w internecie, krytycznej analizy informacji, bezpiecznego poruszania się w przestrzeni cyfrowej, w tym nawiązywania i utrzymywania opartych na wzajemnym szacunku relacji z innymi użytkownikami sieci. Szkoła oraz poszczególni nauczyciele podejmują działania mające na celu zindywiduali- zowane wspomaganie rozwoju każdego ucznia, stosownie do jego potrzeb i możliwości. Uczniom z niepełnosprawnościami, w tym uczniom z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, nauczanie dostosowuje się do ich możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się. Wybór form indywidualizacji nauczania powinien wynikać z rozpo- znania potencjału każdego ucznia. Jeśli nauczyciel pozwoli uczniowi na osiąganie sukcesu na miarę jego możliwości, wówczas ma on szansę na rozwój ogólny i edukacyjny. Zatem nauczyciel powinien tak dobierać zadania, aby z jednej strony nie przerastały one możli- wości ucznia (uniemożliwiały osiągnięcie sukcesu), a z drugiej nie powodowały obniżenia motywacji do radzenia sobie z wyzwaniami. Ważną rolę w kształceniu i wychowaniu uczniów w szkole podstawowej odgrywa edu- kacja zdrowotna. Zadaniem szkoły jest kształtowanie postaw prozdrowotnych uczniów, w tym wdrożenie ich do zachowań higienicznych, bezpiecznych dla zdrowia własnego i innych osób, a ponadto ugruntowanie wiedzy z zakresu prawidłowego odżywiania się, korzyści płynących z aktywności fizycznej, a także stosowania profilaktyki. Kształcenie i wychowanie w szkole podstawowej sprzyja rozwijaniu postaw obywatel- skich, patriotycznych i społecznych uczniów. Zadaniem szkoły jest wzmacnianie poczucia tożsamości narodowej, przywiązania do historii i tradycji narodowych, przygotowanie i zachęcanie do podejmowania działań na rzecz środowiska szkolnego i lokalnego, w tym do angażowania się w wolontariat. Szkoła dba o wychowanie dzieci i młodzieży w duchu akceptacji i szacunku dla drugiego człowieka, kształtuje postawę szacunku dla środowi- ska przyrodniczego, w tym upowszechnia wiedzę o zasadach zrównoważonego rozwoju, motywuje do działań na rzecz ochrony środowiska oraz rozwija zainteresowanie ekologią. Zadaniem szkoły jest przygotowanie uczniów do wyboru kierunku kształcenia i zawodu. Szkoła prowadzi zajęcia z zakresu doradztwa zawodowego. Duże znaczenie dla rozwoju młodego człowieka oraz jego sukcesów w dorosłym życiu ma nabywanie kompetencji społecznych takich jak komunikacja i współpraca w grupie, w tym w środowiskach wirtualnych, udział w projektach zespołowych lub indywidual- nych oraz organizacja i zarządzanie projektami.

Wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna Działalność wychowawcza szkoły należy do podstawowych celów polityki oświatowej państwa. Wychowanie młodego pokolenia jest zadaniem rodziny i szkoły, która w swojej działalności musi uwzględniać wolę rodziców, ale także i państwa, do którego obowiąz- ków należy stwarzanie właściwych warunków wychowania. Zadaniem szkoły jest ukie- runkowanie procesu wychowawczego na wartości, które wyznaczają cele wychowania i kryteria jego oceny. Wychowanie ukierunkowane na wartości zakłada przede wszystkim podmiotowe traktowanie ucznia, a wartości skłaniają człowieka do podejmowania odpo- wiednich wyborów czy decyzji. W realizowanym procesie dydaktyczno-wychowawczym szkoła podejmuje działania związane z miejscami ważnymi dla pamięci narodowej, for- mami upamiętniania postaci i wydarzeń z przeszłości, najważniejszymi świętami narodo- wymi i symbolami państwowymi. W szkole podstawowej na I etapie edukacyjnym, obejmującym klasy I–III – edukacja wczesnoszkolna, edukacja realizowana jest w formie kształcenia zintegrowanego. Na II etapie edukacyjnym, obejmującym klasy IV–VIII, realizowane następujące przedmioty:

1. język polski;
2. język obcy nowożytny;
3. drugi język obcy nowożytny;
4. muzyka;
5. plastyka;
6. historia;
7. wiedza o społeczeństwie;
8. przyroda;
9. geografia;
10. biologia;
11. chemia;
12. fizyka;
13. matematyka;
14. informatyka;
15. technika;
16. wychowanie fizyczne;
17. edukacja dla bezpieczeństwa;
18. wychowanie do życia w rodzinie^2 ;
19. etyka;
20. język mniejszości narodowej lub etnicznej^3 ;
21. język regionalny – język kaszubski^3 � (^2) Sposób nauczania przedmiotu wychowanie do życia w rodzinie określają przepisy wydane na podstawie art� 4 ust� 3 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r� o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. poz. 78, z późn. zm.). (^3) Przedmiot język mniejszości narodowej lub etnicznej oraz przedmiot język regionalny – język kaszubski jest realizowany w szkołach (oddziałach) z nauczaniem języka mniejszości narodowych lub etnicznych oraz języka regionalnego – języka kaszubskiego, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, z późn. zm.).

Podstawa programowa kształcenia ogólnego z komentarzem

I etap edukacyjny: klasy I–III – edukacja wczesnoszkolna

Celem edukacji wczesnoszkolnej jest wspieranie całościowego rozwoju dziecka. Proces wychowania i kształcenia prowadzony w klasach I–III szkoły podstawowej umożliwia dziecku odkrywanie własnych możliwości, sensu działania oraz gromadzenie doświad- czeń na drodze prowadzącej do prawdy, dobra i piękna. Edukacja na tym etapie jest ukie- runkowana na zaspokojenie naturalnych potrzeb rozwojowych ucznia. Szkoła respektuje podmiotowość ucznia w procesie budowania indywidualnej wiedzy oraz przechodzenia z wieku dziecięcego do okresu dorastania. W efekcie takiego wsparcia dziecko osiąga dojrzałość do podjęcia nauki na II etapie edukacyjnym. Do zadań szkoły w zakresie edukacji wczesnoszkolnej należy:

1. wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka przez organizowanie sytuacji edukacyjnych umożliwiających eksperymentowanie i nabywanie doświadczeń oraz poznawanie polisensoryczne, stymulujących jego rozwój we wszystkich obszarach: fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym;
2. zapewnienie prawidłowej organizacji zabawy, nauki i odpoczynku dla uzyskania cią- głości procesów adaptacyjnych w odniesieniu do wszystkich dzieci, w tym rozwija- jących się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony;
3. wspieranie: a) aktywności dziecka, kształtującej umiejętność korzystania z rozwijających się umysłowych procesów poznawczych, niezbędnych do tworzenia własnych wzorów zabawy, nauki i odpoczynku, b) wspieranie rozwoju mechanizmów uczenia się dziecka, prowadzące do osią- gnięcia przez nie kompetencji samodzielnego uczenia się;
4. wybór (opracowanie) programu nauczania opartego na treściach adekwatnych do poziomu rozwoju dzieci, ich możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania oraz uwzględniającego potrzeby i możliwości uczniów rozwijających się w sposób nieharmonijny, wolniejszy lub przyspieszony;
5. planowa realizacja programu nauczania szanująca godność uczniów, ich naturalne indywidualne tempo rozwoju, wspierająca indywidualność, oryginalność, wzmac- niająca poczucie wartości, zaspokajająca potrzebę poczucia sensu aktywności wła- snej i współdziałania w grupie;
6. zapewnienie dostępu do wartościowych, w kontekście rozwoju ucznia, źródeł infor- macji i nowoczesnych technologii;
7. organizacja zajęć: a) dostosowanych do intelektualnych potrzeb i oczekiwań rozwojowych dzie- ci, wywołujących zaciekawienie, zdumienie i radość odkrywania wiedzy, ro- zumienia emocji, uczuć własnych i innych osób, sprzyjających utrzymaniu zdrowia psychicznego, fizycznego i społecznego (szeroko rozumianej edukacji zdrowotnej), b) umożliwiających nabywanie doświadczeń poprzez zabawę, wykonywanie eksperymentów naukowych, eksplorację, przeprowadzanie badań, rozwiązy- wanie problemów w zakresie adekwatnym do możliwości i potrzeb rozwo- jowych na danym etapie oraz z uwzględnieniem indywidualnych możliwości każdego dziecka,