Pobierz opracowanie zagadnień do obrony i więcej Streszczenia w PDF z Administracja tylko na Docsity!
ZAGADNIENIA DO EGZAMINU DYPLOMOWEGO LICENCJACKIEGO
ADMINISTRACJA PUBLICZNA
Co to są zamówienia publiczne? art. 7 pkt. 32 ustawy p.z.p. należy przez to rozumieć umowę odpłatną zawieraną między zamawiającym a wykonawcą, której przedmiotem jest nabycie przez zamawiającego od wybranego wykonawcy robót budowlanych, dostaw lub usług.
- w definicji zamówienia publicznego zawarto cztery konstytutywne elementy składające się na pojęcie zamówienia publicznego :
- umowa,
- nabycie,
- odpłatność,
- wybór wykonawcy 24. Zadania gminy i powiatu
- Art. 6 usg ,, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, nie zastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.
- Zadania własne gminy z zakresu: infrastruktury technicznej gminy, infrastruktury społecznej, porządku i bezpieczeństwa publicznego, ładu przestrzennego i ekologicznego, itd.
- Gmina wykonuje zadania własne we własnym imieniu na własną odpowiedzialność. Zadania własne obejmują sprawy : ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymaniu czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadków komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, planowania i finansowania oświetlenia dróg i miejsc publicznych znajdujących się na terenie gminy, lokalnego transportu zbiorowego, ochrony zdrowia, pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, gminnego budownictwa mieszkaniowego, edukacji publicznej, kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych, targowisk i hal targowych, zieleni gminnej i zadrzewień, cmentarzy gminnych, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego, utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych,
polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej, medycznej i prawnej, wspierania i upowszechniania idei samorządowej, promocji gminy, współpracy z organizacjami pozarządowymi, współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
- Gmina ponadto wykonuje zadania z zakresu administracji rządowej zalecone (ex lege) oraz powierzone (w drodze porozumienia). Zadania zlecone Są: przekazywane na mocy regulacji ustawowej; przekazywane w drodze porozumień między jednostką samorządu terytorialnego a administracją rządową. Powiat wykonuje zadania o charakterze ponadgminnym w zakresie:
- Infrastruktury technicznej,
- Infrastruktury społecznej,
- Porządku i bezpieczeństwa publicznego,
- Ładu przestrzennego i ekologicznego. Powiat, zgodnie z art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym, wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie: edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia, pomocy społecznej, polityki prorodzinnej, wspierania osób niepełnosprawnych, transportu zbiorowego i dróg publicznych, kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, kultury fizycznej i turystyki, geodezji, kartografii i katastru, administracji architektoniczno-budowlanej, gospodarki wodnej, ochrony środowiska i przyrody, rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochrony przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania powiatowego magazynu przeciwpowodziowego, przeciwpożarowej i zapobiegania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska, przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, ochrony praw konsumenta, utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych, obronności, promocji powiatu, współpracy z organizacjami pozarządowymi. 51. Kompetencje Trybunału Konstytucyjnego orzekanie w sprawach zgodności ustaw[41]^ z Konstytucją[42],
natomiast organy administracji rządowej terenowej działają tylko na ściśle określonym terytorium. Ostatnia grupa to administracja państwowa, nie podlegająca rządowi. Można do niej zaliczyć między innymi: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Najwyższą Izbę Kontroli, Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajową Radę Sądownictwa czy Narodowy Bank Polski.
4. Organy kolegialne i jednoosobowe Organ kolegialny składa się z pewnej liczby osób, a decyzje zapadają w nim zespołowo, w drodze uchwały podjętej większością głosów. Organem kolegialnym jest np. Rada Ministrów. Natomiast w skład organu jednoosobowego wchodzi jedna osoba, a decyzje zapadają jednoosobowo. Takim organem jest minister. 5. Sektorowa budowa administracji publicznej „Administracja jest to system złożony z ludzi, zorganizowany w celu stałej i systematycznej skierowanej ku przyszłości realizacji dobra wspólnego jako misji publicznej polegającej głównie (choć nie wyłącznie) na bieżącym wykonywaniu ustaw, wyposażonych w tym celu we władztwo państwowe oraz środki materialno-techniczne”. Sektor publiczny – ogół podmiotów gospodarki narodowej grupujących własność państwową (Skarbu Państwa i państwowych osób prawnych), własność jednostek samorządu terytorialnego lub samorządowych osób prawnych oraz „własność mieszaną” z przewagą kapitału (mienia) podmiotów sektora publicznego. 6. Decentralizacja administracji publicznej Ustrój samorządu terytorialnego w Polsce nie jest dokładnie określony w Konstytucji. Kwestia ta jest pozostawiona ustawodawcy zwykłemu zobowiązanego jednak przez ustawę zasadniczą do takiego kształtowania ustroju terytorialnego, aby zgodnie z art. 15 Konstytucji zapewniał decentralizację władzy publicznej. Decentralizacja obejmuje nie tylko przekazywanie zadań w płaszczyźnie pionowej, ale również w układzie poziomym, jednak tu jej możliwości są ograniczone. Ograniczenie to jest uwarunkowane faktycznymi możliwościami realnej rozbudowy aparatu centralnego. Na tym szczeblu bowiem ograniczona jest pojemność kompetencyjna poszczególnych organów. Dlatego właśnie tak ważna jest decentralizacja zadań społecznych państwa oparta na samorządzie terytorialnym. Samorząd terytorialny jest formą ustrojową zdecentralizowanej administracji publicznej, wykonującą przydzielone mu w drodze ustawy zadania własne na własną odpowiedzialność. 7. Kierowanie w administracji publicznej Proces zarządzania, bez względu na rodzaj organizacji oraz jej cele, można scharakteryzować wyróżniając cztery podstawowe czynności, jakimi są: planowanie, organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie. Zarządzanie jest procesem kierunkującym działanie organizacji na osiąganie jej celów w sposób sprawny i skuteczny. 8. Organizacja kierowania Za proces zarządzania odpowiadają kierownicy, określający cele organizacji i sposoby ich osiągnięcia. Kierownik (ang. menager) wykonując role interpersonalne, informacyjne i decyzyjne , osiąga cele organizacji za pomocą innych osób, we współpracy z zespołem, którym kieruje i kontroluje. 9. Zawód urzędnika administracji publicznej
W Polsce urzędnikami mogą być jedynie osoby zatrudnione na podstawie mianowania w administracji rządowej, a nie samorządowej. Do podstawowych obowiązków urzędnika należy dbałość o wykonywanie zadań publicznych oraz o środki publiczne, z uwzględnieniem interesów państwa oraz indywidualnych interesów obywateli.
10. Aktywność administracji publicznej Działalność administracji publicznej można podzielić na dwie sfery, na sferę zewnętrzną i na sferę wewnętrzną. Sfera zewnętrzna działalności administracji obejmuje działania w stosunku do podmiotów niepodporządkowanych organizacyjną, służbową podległością danemu organowi administracji. Jest to sfera stosunków z obywatelami, organizacjami społecznymi, samorządowymi itp., a także z jednostkami państwowymi i niepaństwowymi nie podlegającymi danemu organowi. Sfera wewnętrzna działalności administracji to stosunki prawne z organami, jednostkami organizacyjnymi, jak również z pracownikami bezpośrednio służbowo podporządkowanymi danemu organowi.Rodzaje działań administracji można podzielić na działania władcze i działania niewładcze.Działania władcze to akty administracyjne i akty normatywne. Organ administracyjny jednostronnie rozstrzyga o pozycji obywatela lub innego podmiotu, który musi podporządkować się woli organu, gdyż ten w razie nieposłuszeństwa dysponuje środkami przymusu. Działania niewładcze stawiają obywatela lub inny podmiot na równi z organem administracji, który nie zajmuje już pozycji dominującej. 11. Rola i zadania kontroli (nadzór) Kontrolę administracji realizuje wiele różnych instytucji, klasyfikowanych ze względu na specyfikę prawną i organizacyjną, zakres i metody działania lub przyznane im kompetencje. Wśród podmiotów kontrolujących można wyróżnić organy i jednostki specjalnie powołane do wykonywania kontroli. Istotnym elementem systemu kontroli, warunkującym jego skuteczność jest jednak każde działanie obywatela, organizacji lub grupy społecznej, które zmierza do zwrócenia uwagi na niedoskonałości w funkcjonowaniu organów administracji. Podstawowym celem kontroli administracji jest nie tylko monitorowanie stanu oraz funkcjonowania administracji, ale także dążenie do poprawy jej działalności poprzez diagnozowanie i niwelowanie błędów oraz ich źródeł. Kontrola powinna zapewniać pewne standardy, szczególnie w strefie kontaktów z obywatelami. 12. Rola informacji Rola informacji w administracji publicznej posiada różne aspekty. Zgodnie z art. 61 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej ,,obywatel ma prawo do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne. Prawo to obejmuje również uzyskiwanie informacji o działalności organów samorządu gospodarczego i zawodowego, a także innych osób oraz jednostek organizacyjnych w zakresie, w jakim wykonują one zadania władzy publicznej i gospodarują mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa” Niewątpliwie realizacja prawa dostępu do informacji publicznej stwarza obywatelom szansę uczestnictwa w dialogu społecznym z władzami i oddziaływania na ich aktywność. Tego rodzaju prawdopodobieństwo może istnieć m.in. w wyniku korzystania z prawa składania petycji, wniosków i skarg.
17. Konstytucyjne podstawy samorządu terytorialnego Rozdział VII SAMORZĄD TERYTORIALNY Art. 163. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. 18. Akty prawa miejscowego Akt prawa miejscowego – specyficzny rodzaj aktu powszechnie obowiązującego. Posiada wszystkie cechy tych aktów, ale obowiązuje tylko na obszarze działania organu, który go wydał. Wydawane są w formie uchwał przez organy uchwałodawcze samorządu terytorialnego: radę gminy, radę powiatu, sejmik województwa. 19. Pojęcie gminy i powiatu Gmina - jest podstawową i zarazem najmniejszą jednostką samorządu terytorialnego. W swoich granicach zrzesza ona wszystkich mieszkańców i wykonuje zadania z zakresu administracji. To znaczy, że wszyscy mieszkańcy danej gminy z mocy prawa tworzą zrzeszenie posiadające osobowość prawną i wypełniające zadania administracyjne. Na czele gminy, jeśli jest to gmina miejska lub miejsko-wiejska, stoi burmistrz miasta lub odpowiednio miasta i gminy, jeśli jest to gmina tylko wiejska - wójt lub, jeśli jest to gmina będąca dużym miastem - prezydent miasta. Powiat – jednostka samorządu terytorialnego. Powiaty można podzielić na powiaty ziemskie i powiaty grodzkie. Powiat grodzki to gmina miejska, której zostały udzielone, na jej terytorium, kompetencje spełniane przez administrację powiatową. W skrócie można powiedzieć, że powiat grodzki na swoim terenie spełnia funkcje administracyjne takie jak powiat ziemski. Powiaty grodzkie zaliczamy do administracji gminnej, W Polsce powiatami grodzkimi są stolice województw sprzed reformy administracyjnej w 1998 roku. Powiat ziemski - obejmuje swoim zasięgiem znacznie większe terytorium niż gmina, zawsze jest to teren kilku lub nawet kilkunastu gmin 20. Wspólnota samorządowa Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową - wynika z art. 16 ust. 1 Konstytucji RP. Województwo, powiat, gmina są zatem traktowane jako związek mieszkańców danego obszaru - korporacja terenowa. 21. Mieszkaniec gminy i powiatu W powszechnym rozumieniu „mieszkaniec” jest to „człowiek mieszkający gdzieś na stałe”, a więc na terenie jakiejś jednostki samorządu terytorialnego (gminy, powiatu, województwa). Innymi słowy „mieszkaniec” jest to członek określonej korporacji prawa publicznego, przynależący do niej na podstawie kryterium terytorialnego. Jak stwierdza Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu: „wykładnia celowościowa [przepisów ustaw samorządowych – JHS] wskazuje na potrzebę utożsamienia pojęcia „mieszkaniec gminy” z pojęciem „osoby stale zamieszkującej” na obszarze gminy 22. Terytorium jednostek samorządu terytorialnego
Obecnie w Polsce jest 16 województw, 314 powiatów i 66 miast na prawach powiatu oraz 2478 gmin.
23. Pojęcie i charakter zadań jednostek samorządu terytorialnego Jednostki samorządu terytorialnego działają poprzez swoje organy. Każda z jednostek ma przewidziany ustawowo organ stanowiący, kontrolny oraz wykonawczy. Jednostki prowadzą swoją działalność we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Oznacza to, że każda z nich, w ramach swojego zakresu kompetencji, sama wyznacza sobie cele i sposób ich realizacji, a za wykonanie tych zadań jest odpowiedzialna. 25. Rodzaje zadań jednostek samorządu terytorialnego Cechą zadań własnych jest to, iż samorząd wykonuje je na zasadzie domniemanej kompetencji, w oparciu o własne środki finansowe oraz swoją bezpośrednią odpowiedzialność. Zadania własne regulowane są przepisami prawa, ale ich standard jest uzależniony od posiadanych zasobów w danej jednostce terytorialnej. Zadania zlecone to zadania publiczne wynikające z uzasadnionych potrzeb państwa , ustawowo przekazane do wykonania jednostkom samorządu terytorialnego. Pochodzą one od państwa. Jednostka wykonuje je po zapewnieniu przez zleceniodawcę środków finansowych i w jego imieniu. Jednostki samorządu terytorialnego nie mają możliwości odmowy wykonania zadań zleconych z powodu braku środków finansowych lub ich niewystarczającej wysokości. Zadania powierzone to przejęte przez jednostki samorządu terytorialnego w drodze umowy lub porozumienia czynności realizowane samodzielnie lub wspólnie z innymi jednostkami samorządu terytorialnego. 26. Wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast Wybory wójtów (burmistrzów, prezydentów) organizują Państwowa Komisja Wyborcza i komisarze wyborczy. Przeprowadzenie wyborów należy do komisji powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin. PKW i komisarze wyborczy sprawują nadzór nad przebiegiem wyborów zgodnie z przepisami prawa. Za wybranego na wójta uważa się tego kandydata, który w głosowaniu otrzymał więcej niż połowę ważnie oddanych głosów. 27. Referendum lokalne Wyrażenie przez członków wspólnoty samorządowej w drodze głosowania swojej woli co do sposobu rozstrzygania sprawy jej dotyczącej. Referendum lokalne jest podstawową instytucją demokracji bezpośredniej. P odstawą prawną przeprowadzania referendum lokalnego w Polsce są art. 4 i 170 Konstytucji RP[1]. Postanowienia Konstytucji precyzuje ustawa z 15 września 2000 o referendum lokalnym. 28. Konsultacje z mieszkańcami Polega na wyrażeniu przez członków zbiorowości opinii w przedstawionej sprawie. Tworzy się w ten sposób dwustronna relacja, powstająca z inicjatywy administracji państwowej. W odróżnieniu od referendum wyniki konsultacji nie są wiążące dla organów władzy publicznej. Obligatoryjne konsultacje z mieszkańcami gminy przeprowadza się: 1. w procedurach: tworzenia, łączenia, dzielenia, znoszenia gmin i ustalania ich granic; nadawania gminie lub miejscowości statusu miasta i ustalania jego granic; ustalania i zmiany nazwy gmin oraz siedziby ich władz,
siedziba władz znajduje się w mieście położonym na terytorium tej gminy. Funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z: funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie, członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta, zatrudnieniem w administracji rządowej, mandatem posła lub senatora. Nie posiadają immunitetu
**33. Organ wykonawczy gminy – wójt, burmistrz, prezydent Stanowisko wójta (burmistrza, prezydenta miasta) łączy funkcje publicznoprawne i prywatnoprawne. Podmiot ten odpowiada za całość gospodarki finansowej jednostki, którą kieruje. Reprezentuje on jednostkę na zewnątrz i składa oświadczenia woli. W określonych przypadkach jest organem administracji publicznej i organem podatkowym. Wszystko to byłoby niewykonalne bez możliwości delegowania uprawnień i obowiązków na inne osoby.
- Zarząd powiatu** organ wykonawczy powiatu. W jego skład wchodzą starosta jako przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie. Zarząd wybierany jest przez radę powiatu. Liczy od 3 do 5 osób. Najważniejsze zadania zarządu powiatu to:
- wykonywanie budżetu powiatu,
- przygotowywanie projektów uchwał rady powiatu,
- gospodarowanie mieniem powiatu,
- wykonywanie uchwał rady powiatu,
- zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu. W miastach na prawach powiatu prezydent miasta pełni funkcje zarządu powiatu 35. Regionalne Izby Obrachunkowe Regionalna izba obrachunkowa ( RIO ) – państwowy, zewnętrzny i niezależny organ kontroli i nadzoru jednostek samorządu terytorialnego oraz innych podmiotów określonych w ustawie, w zakresie gospodarki finansowej (budżetu) i zamówień publicznych. Izby prowadzą również działalność informacyjną i szkoleniową w zakresie spraw budżetowych. Z punktu widzenia gospodarki finansowej regionalne izby obrachunkowe są państwowymi jednostkami budżetowymi. Jest ich 16 36. Zasady dostępu i korzystania z dokumentów Obywatelom udostępnia się dokumenty określone w ustawach. 37. Jawność gospodarki finansowej Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych Art. 33. Jawność gospodarki środkami publicznymi
- Gospodarka środkami publicznymi jest jawna.
- Przepisu ust. 1 nie stosuje się do środków publicznych, których pochodzenie lub przeznaczenie zostało uznane za informację niejawną na podstawie odrębnych przepisów lub jeżeli wynika to z umów międzynarodowych. 38. Jednostki finansów samorządowych Sektor finansów publicznych tworzą:
- organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały,
- jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
- jednostki budżetowe,
- samorządowe zakłady budżetowe,
- agencje wykonawcze,
- instytucje gospodarki budżetowej,
- państwowe fundusze celowe,
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych i zarządzane przez niego fundusze oraz Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego i fundusze zarządzane przez prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego,
- Narodowy Fundusz Zdrowia,
- samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej,
- uczelnie publiczne,
- Polska Akademia Nauk i tworzone przez nią jednostki organizacyjne,
- państwowe i samorządowe instytucje kultury oraz państwowe instytucje filmowe,
- inne państwowe lub samorządowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, jednostek badawczo-rozwojowych, banków i spółek prawa handlowego. 39. Podstawy gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego Podstawą gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego jest budżet, uchwalany przez organ stanowiący w formie uchwały budżetowej zwykłą większością głosów, w obecności co najmniej połowy jej ustawowego składu - w głosowaniu jawnym Według art. 109 ust. 2 ustawy o finansach publicznych budżet jed-nostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem:
- dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki,
- przychodów i wydatków: o zakładów budżetowych, gospodarstw pomocniczych jednostek bu-dżetowych i środków specjalnych, o funduszy celowych jednostki samorządu terytorialnego. 40. Procedura opracowywania i uchwalania budżetu Procedura budżetowa w Polsce – proces prawnie określonych zasad postępowania z budżetem. Pierwszym elementem procedury jest przygotowanie projektu budżetu na następny rok. W przypadku niedotrzymania terminu rząd zmuszony jest do uchwalenia prowizorium budżetowego. Gdy ustawa budżetowa nie zostanie przedstawiona prezydentowi w okresie czterech miesięcy od przedłożenia Sejmowi projektu, prezydent może skrócić jego kadencję. Następnymi etapami procedury budżetowej są: uchwalenie, a później wykonywanie budżetu, a na końcu sprawozdawczość i kontrola wykonania budżetu. 41. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego U stawa z dnia 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego Rozdział 2. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego Art. 4. źródła dochodów własnych gminy
- Źródłami dochodów własnych gminy są:
- wpływy z podatków: a) od nieruchomości, b) rolnego, c) leśnego, d) od środków transportowych, e) dochodowego od osób fizycznych, opłacanego w formie karty podatkowej,
- dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
- inne dochody należne powiatowi na podstawie odrębnych przepisów.
- Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze powiatu wynosi 10,25 %.
- Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze powiatu, wynosi 1,40 %. Art. 6. źródła dochodów własnych województwa
- Źródłami dochodów własnych województwa są:
- dochody uzyskiwane przez wojewódzkie jednostki budżetowe oraz wpłaty od wojewódzkich zakładów budżetowych;
- dochody z majątku województwa;
- spadki, zapisy i darowizny na rzecz województwa;
- dochody z kar pieniężnych i grzywien określonych w odrębnych przepisach;
- 5,0 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- odsetki od pożyczek udzielanych przez województwo, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- odsetki od nieterminowo przekazywanych należności stanowiących dochody województwa;
- odsetki od środków finansowych gromadzonych na rachunkach bankowych województwa, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej;
- dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego;
- inne dochody należne województwu na podstawie odrębnych przepisów.
- Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych, od podatników tego podatku zamieszkałych na obszarze województwa wynosi 1,60 %.
- Wysokość udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych, od podatników tego podatku, posiadających siedzibę na obszarze województwa, wynosi 14,75 %. Art. 7. Subwencja ogólna
- Subwencja ogólna składa się z części:
- dla gmin: a) wyrównawczej, b) równoważącej;
- dla powiatów: a) wyrównawczej, b) równoważącej;
- dla województw: a) wyrównawczej, b) regionalnej;
- oświatowej - dla gmin, powiatów i województw.
- Jednostki samorządu terytorialnego dokonują, na zasadach określonych w ustawie, wpłat do budżetu państwa.
- O przeznaczeniu środków otrzymanych z tytułu subwencji ogólnej decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego. Art. 8. Dotacje celowe jako dochód jednostek samorządu
- Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być dotacje celowe z budżetu państwa na:
- zadania z zakresu administracji rządowej oraz na inne zadania zlecone ustawami;
- zadania realizowane przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej;
- usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych;
- finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych;
- realizację zadań wynikających z umów międzynarodowych.
- Dochodami powiatu są dotacje celowe z budżetu państwa na realizację zadań straży i inspekcji, o których mowa w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 511, 1571 i 1815).
- Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być środki z funduszy celowych, pozyskiwane na podstawie odrębnych przepisów.
- Dochodami jednostek samorządu terytorialnego mogą być dotacje udzielane przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej na podstawie odrębnych przepisów. 42. Pojęcie samorządu Samorząd – niezależne od nadrzędnej władzy decydowanie o własnych sprawach, wykonywanie funkcji uzupełniających w stosunku władz np. szkoły, zakładu produkcyjnego, władz państwowych. 43. Klasyfikacja samorządu Rodzaje samorządu:
- terytorialny – dotyczący wspólnoty osób zamieszkujących dane terytorium
- funkcjonalny – dotyczący wspólnoty osób opartej na więzi pracy, wykonywania zawodu lub innej działalności. 44. Historia samorządu terytorialnego w Polsce Przed I wojną światową samorząd terytorialny nie występował w zaborze rosyjskim
- Królestwie Polskim. Wyjątkiem był samorząd wiejski (wprowadzony w 1864 r. – skutek powstania styczniowego). Istniały tam gminy zbiorowe – obejmujące po kilka wsi, z których każda była gromadą (jednostką pomocniczą) z samorządem gromadzkim. Królestwo Polskie, w przeciwieństwie do innych ziem Imperium Rosyjskiego nie zostało objęte reformami rosyjskimi, wprowadzającymi ziemstw gubernialnych i powiatowych oraz samorządu miejskiego. Ten ostatni wprowadzono dopiero podczas okupacji austro- niemieckiej Królestwa. Zabór pruski (b. Królestwo Prus) – trzy szczeble samorządu: gmina (jednowioskowa), powiat, prowincja (np. Prusy Zachodnie). W gminie równorzędne istniały rada miejska i magistrat (zawodowi członkowie magistratu, wybierani na podwójną kadencję). W powiecie występował Landrat (starosta) będący jednocześnie organem administracji rządowej i przewodniczącym organu wykonawczego. W prowincjach Sejm Prowincjonalny (odrębny od administracji rządowej) z przewodniczącym (marszałkiem) na czele oraz dyrektor (starosta krajowy). Zabór austriacki (b. Austro-Węgry) – autonomia krajów koronnych (np. Galicja, Śląsk Cieszyński). W każdym kraju koronnym działał Sejm Krajowy (wydawał ustawy w „sprawach krajowych”), który wybierał Wydział Krajowy – organ wykonawczy i nadzorczy samorządu. Samorząd gminny miał różny ustrój w różnych krajach koronnych. W Galicji brak rozróżnienia gmin wiejskich i miejskich. W gminach galicyjskich działały: rada gminna (na Śląsku Cieszyńskim – wydział), naczelnik gminy i „kolegium zwierzchności gminnej” (na Śląsku Cieszyńskim – przełożeństwo lub rada). W powiatach galicyjskich (na Śląsku w
samorządowe zakłady budżetowe - to jednostki organizacyjne sektora samorządowego, które odpłatnie wykonują wyodrębnione zadania i koszty swojej działalności pokrywają z przychodów własnych; ta forma organizacyjna może być stosowana do wykonywania wyliczonych w ustawie o finansach publicznych zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego. Zalicza się do nich: Zarząd Cmentarzy Komunalnych.
47. Pracownicy samorządowi Pracownik samorządowy to osoba pracująca w urzędzie marszałkowskim, starostwie powiatowym, urzędzie gminy oraz biurach i jednostkach podporządkowanych administracji samorządowej. Kandydat na to stanowisko zostaje zatrudniony na podstawie umowy o pracę, wyboru lub powołania. Ze względu na charakter stanowiska, kandydat musi spełniać określone wymagania formalne, bez których nie ma możliwości otrzymania tej posady. ustawa o pracownikach samorządowych wprowadziła procedurę przygotowawczą. Służba przygotowawcza pracownika samorządowego to rodzaj aplikacji urzędniczej dla kandydatów w celu nabycia przez nich praktycznych i teoretycznych umiejętności. 48. System źródeł prawa w Polsce Zgodnie z art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja ustawy ratyfikowane umowy międzynarodowe rozporządzenia akty prawa miejscowego (na obszarze działania organów, które je ustanowiły). Ponadto do źródeł prawa powszechnie obowiązującego zalicza się ustawy o zmianie Konstytucji, rozporządzenia z mocą ustawy wydane na podstawie art. 234 Konstytucji i inne nieuchylone akty prawne o mocy ustawy. Dotyczy to obowiązujących rozporządzeń Prezydenta RP z mocą ustawy wydanych w okresie II Rzeczypospolitej i dekretów wydanych w okresie tzw. Polski Ludowej. 49. Pojęcie organu administracji Organ administracji publicznej ( organ administracyjny ) – w prawie administracyjnym definiowany jest jako podmiot (człowiek lub grupa ludzi) wyodrębniony w strukturze administracji, wyposażony we władztwo administracyjne oraz posiadający własne, wyróżniające go kompetencje. Organy administracyjne są trzonem aparatu administracyjnego i najważniejszymi elementami administracji publicznej. 50. Kompetencje Trybunału Stanu główne zadanie polega na egzekwowaniu odpowiedzialności najwyższych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie swojego urzędowania, jeśli czyn ten nie wyczerpuje znamion przestępstwa (inaczej: popełnienie deliktu konstytucyjnego) oraz za przestępstwa pospolite i skarbowe w przypadku prezydenta RP. 52. Pojęcie i rodzaje decyzji
Decyzja administracyjna – akt administracyjny zewnętrzny wydany w trybie określonym w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego lub innych ustaw regulujących sferę indywidualnych praw i obowiązków obywateli, np. Ordynacji podatkowej lub Prawa celnego. Decyzje merytoryczne i decyzje niemerytoryczne – decyzje merytoryczne to takie, które rozstrzygają sprawę co do jej istoty. Przykładem decyzji rozstrzygającej sprawę co do jej istoty jest decyzja udzielająca pozwolenia na budowę. Do decyzji niemerytorycznych zalicza się decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego, decyzję kasacyjną organu odwoławczego, który uchyla orzeczenie organu I instancji i przekazuje temu organowi sprawę do ponownego rozpatrzenia. Decyzje pełne i częściowe – to odpowiednio decyzje rozstrzygające sprawę w całości lub w części. Wydanie decyzji częściowej nie kończy jednak postępowanie w sprawie, nawet jeżeli stała się ostateczna[8]. Decyzje ostateczne i nieostateczne – decyzje ostateczne to takie, od których nie przysługują zwykłe środki zaskarżenia, z kolei decyzje nieostateczne to takie, od których stronie przysługują zwykłe środki zaskarżenia, takie jak odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Decyzje prawomocne i nieprawomocne – decyzje prawomocne to decyzje ostateczne, których nie można zaskarżyć do sądu, z kolei decyzje nieprawomocne to decyzje, które można jeszcze zaskarżyć.
53. Zasada trójpodziału władzy model organizacji państwa, w którym funkcje prawodawcze, wykonawcze i sądownicze są od siebie oddzielone i powierzone niezależnym od siebie ciałom. W swej dojrzałej formie został opisany w epoce Oświecenia przez Johna Locke'a i Monteskiusza. Stał się inspiracją dla konstytucji Stanów Zjednoczonych z 1787 roku. Przeciwstawiany jest modelowi jednolitości władzy państwowej.
