Typy łańcuchów pokarmowych, Streszczenia z Biologia

Pobierz Typy łańcuchów pokarmowych i więcej Streszczenia w PDF z Biologia tylko na Docsity! Typy łańcuchów pokarmowych Wprowadzenie Przeczytaj Grafika interaktywna Sprawdź się Dla nauczyciela Organizmy wchodzące w skład danej biocenozy tworzą sieć zależności pokarmowych. Zrozumienie relacji między danymi poziomami troficznymi ułatwia wyodrębnienie łańcuchów pokarmowych i przedstawicieli kolejnych poziomów troficznych. Gdy zna się zasadę działania łańcuchów pokarmowych, łatwiej jest zrozumieć, jak złożone szkody przynosi ekosystemowi ich przerwanie. Twoje cele Dowiesz się, czym jest łańcuch pokarmowy. Poznasz strukturę łańcucha spasania oraz łańcucha detrytusowego. Podasz przykład ogniw wchodzących w skład łańcucha spasania i łańcucha detrytusowego. Jeleń szlachetny (Cervus elaphus) jako roślinożerca reguluje przyrost roślin w leśnym ekosystemie; jest konsumentem I rzędu. Źródło: Pixabay, domena publiczna. Typy łańcuchów pokarmowych Jak widać, w tym łańcuchu pokarmowym brak roślin zielonych, będących producentami. Taki łańcuch pokarmowy, którego podstawa to martwa materia organiczna, jest charakterystyczny dla środowisk z ograniczonym dostępem światła słonecznego (głębiny wodne, jaskinie), ponieważ nie mogą się tam rozwijać rośliny zielone, którym do fotosyntezy i produkcji biomasy potrzebna jest energia świetlna. Łańcuch ten odgrywa także ważną rolę w ekosystemie leśnym, w którym martwą materią organiczną żywią się liczne, drobne zwierzęta. Warto wiedzieć, że organizmy saprofityczne zdolne do redukowania związków organicznych do związków nieorganicznych, nazywane są też reducentami (destruentami). Reducenci to przede wszystkim bakterie i grzyby. Mineralizacja związków organicznych pozwala na przywrócenie do obiegu wielu ważnych pierwiastków. Słownik agrocenoza (gr. agrós – rola; koinós – wspólny) agroekosystem, biocenoza wtórna powstała w wyniku zniszczenia biocenozy naturalnej przez człowieka i stworzenia na jej miejscu sztucznego ekosystemu, silnie uproszczonego, dostosowanego do hodowli roślin autotrof (gr.  autós – sam; trophikós – odżywczy) organizm zdolny do samodzielnej syntezy ze związków nieorganicznych (prostych) złożonych związków organicznych; autotrofy nazywane są również organizmami samożywnymi biocenoza (gr.  bios – życie; koinós – wspólny) zespół populacji danego środowiska, powiązanych ze sobą czynnikami ekologicznymi; biocenoza wraz ze środowiskiem nieożywionym (biotopem) tworzy ekosystem detrytus (łac. detritus – rozdrobniony) martwa materia organiczna tworzona przez szczątki roślin (powalone pnie drzew, opadłe gałęzie, suche liście) oraz zwierząt (padlina, odchody), gromadzące się na powierzchni gleby i dnie zbiorników wodnych heterotrof (gr.  héteros – różny; trophikós – odżywczy) organizm cudzożywny, żywiący się związkami organicznymi wyprodukowanymi przez organizmy samożywne reducent (destruent) (łac. reduco – zmniejszam, niszczę) organizm, który pozyskuje substancje odżywcze z rozkładu martwej materii organicznej, przekształcając ją w materię nieorganiczną saprofag (gr. sapros – zgniły; phageín – jeść, pożerać) drobny organizm zwierzęcy, żywiący się szczątkami roślinnymi i zwierzęcymi; saprofagi żyją w glebie, ściółce leśnej, wodach i mułach dennych zbiorników wodnych Grafika interaktywna Łańcuchy detrytusowe i łańcuchy spasania w różnych ekosystemach Polecenie 1 Polecenie 2 Sieć pokarmowa skraju obszaru leśnego. Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Na podstawie grafik interaktywnych wypisz dwa łańcuchy detrytusowe oraz dwa łańcuchy spasania występujące w danych ekosystemach. Wymień nazwy organizmów, które są częścią zarówno łańcuchów spasania, jak i łańcuchów detrytusowych w przedstawionych ekosystemach.  Ćwiczenie 4 Uporządkuj kolejne ogniwa łańcucha spasania występującego w morzu, rozpoczynając od producenta. makrela dorsz delfin widłonóg sardynka sinica       醙 Ćwiczenie 5 Ryjówka, najmniejszy polski drapieżny ssak, zjadająca dżdżownicę. Źródło: Sophie von Merten, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0. Uzupełnij zdania, wstawiając odpowiednie wyrazy, tak aby uzyskać poprawną informację. stanowi pierwsze ogniwo tego łańcucha i jest pożywieniem dla , która jest i . Dżdżownica jest zjadana przez ryjówkę, w związku z czym ryjówka jest . Na ryjówki polują sowy – . Z kolei lis poluje na sowę, więc jest . producentem konsumenci III rzędu dżdżownicy autotrofem saprofagiem konsumentem I rzędu Detrytus konsumentem IV rzędu Liść konsumentem II rzędu 醙 Tekst do ćwiczeń 7 i 8 Ćwiczenie 6 Rozbudowane sieci troficzne ekosystemu lądowego i wodnego. Organizmy w takiej sieci mają po kilka niezależnych źródeł pokarmu. Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0. Na podstawie ilustracji wypisz dwa łańcuchy spasania i dwa łańcuchy detrytusowe. U drapieżników słodkowodnych zachowania związane ze zdobywaniem pokarmu (dalej zwane zachowaniami pokarmowymi) mają z reguły charakter strategii warunkowej (ang. conditional strategy), co znaczy, że odpowiednie (wrodzone!) warianty postępowania mogą być wybierane lub modyfikowane w zależności od sytuacji w środowisku. Występowanie różnych typów zachowań pokarmowych u współwystępujących gatunków zwierząt, korzystających ze wspólnych zasobów pokarmowych, jest klasycznym przykładem różnorodności sposobów rozwiązania podstawowego dla zwierząt przystosowawczego problemu. Ten najbardziej rozpowszechniony z dylematów, wobec którego nieustannie staje niemal każdy organizm, to konieczność znalezienia kompromisu pomiędzy wymuszaną przez dobór naturalny koniecznością maksymalizacji tempa rozmnażania i oczywistą koniecznością minimalizacji ryzyka śmierci w paszczy drapieżcy (…). W środowiskach słodkowodnych bowiem, dla których charakterystyczne są długie łańcuchy pokarmowe i gdzie powszechnie spotykany jest kanibalizm, a drapieżniki często zjadają się wzajemnie, prawie każdy drapieżnik unikać musi drapieżników większych. Według poglądów niektórych badaczy to właśnie różnica w rozmiarach ciała, a nie specjalizacja pokarmowa, odpowiedzialna jest jako pierwotny czynnik za ukształtowanie się zależności pokarmowych w obrębie słodkowodnych sieci troficznych (Warren “ 醙 konektywizm. Metody i techniki nauczania: z użyciem komputera; ćwiczenia interaktywne; gra dydaktyczna; mapa pojęć; analiza grafiki interaktywnej. Formy pracy: praca indywidualna; praca w parach; praca w grupach; praca całego zespołu klasowego. Środki dydaktyczne: komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu; zasoby multimedialne zawarte w e‐materiale; tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda. Przed lekcją: 1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‐materiał „Typy łańcuchów pokarmowych”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią zawartą w sekcji „Przeczytaj” i przygotowują pytania, jakie można by było zadać w kontekście tematu zajęć. Przebieg lekcji Faza wstępna: 1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu. 2. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Uczniowie zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje. Faza realizacyjna: 1. Uczniowie dzielą się na 5‐osobowe grupy, losują pytania z urny i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi. 2. Mapa pojęć. Uczniowie, pracując w parach, tworzą mapy pojęć związane z tematem lekcji i na podstawie treści z sekcji „Przeczytaj”. 3. Praca z grafiką interaktywną pt. „Łańcuchy detrytusowe i łańcuchy spasania w różnych ekosystemach”. Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika. Uczniowie odczytują polecenie nr 1 (w którym mają za zadanie wypisać dwa łańcuchy detrytusowe oraz dwa łańcuchy spasania występujące w przedstawionych ekosystemach) i wykonują je w parach. Następnie dzielą się swoimi odpowiedziami na forum klasy. 4. Nauczyciel wprowadza uczniów w treść polecenia nr 2 („Wymień nazwy organizmów, które są częścią zarówno łańcuchów spasania, jak i łańcuchów detrytusowych w przedstawionych ekosystemach”). Uczniowie wykonują je w parach, a następnie porównują swoje rozwiązanie z innym zespołem. 5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: nr 5 i 6 (dotyczące ogniw wchodzących w skład łańcucha spasania i łańcucha detrytusowego), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką. Faza podsumowująca: 1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 3 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: wymyślają trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki. 2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W tym kontekście dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów. Praca domowa: 1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”. Materiały pomocnicze: Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019. „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006. Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej: Grafikę interaktywną można wykorzystać w fazie wstępnej zajęć, w celu wzbudzenia zaciekawienia uczniów.