Zasady prawa pracy, Notatki z Polski system prawny

Pobierz Zasady prawa pracy i więcej Notatki w PDF z Polski system prawny tylko na Docsity!

Artykuł przygotowany w ramach dotacji celowej

z budżetu państwa dla Powiatu Opolskiego.

Zasady prawa pracy

Podstawowe zasady prawa pracy zostały zawarte w rozdziale II Kodeksu Pracy. Zawiera on 14 zasad związanych z prawem pracy. Niniejszy artykuł ma za zadanie ich przybliżenie. Podstawowym prawem pracy jest zapisane w art. 10 KP prawo do pracy. Zasada ta oznacza, iż każdy obywatel ma prawo do pracy a nie obowiązek. Nie można zatem nikogo przymusić do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Niemniej jednak ta zasada nie dotyczy wyroków nakazujących wykonywanie prac społecznych jako jeden z rodzajów kar orzeczonych przez Sąd. Pochodną zasady prawa do pracy jest prawo do swobodnie wybranej pacy. Zasada ta oznacza, iż nikt nie może zostać zmuszony do wykonywania konkretnego zawodu. Powyższa zasada, daje też gwarancję braku ograniczeń przez pracodawcę w podejmowaniu przez pracowników zatrudnienia. Ważnymi zasadami są również zasady związane z poszanowaniem godności i dóbr osobistych pracownika czy zasada równouprawnienia pracowników i ściśle z nim związany zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu. Poszanowanie dóbr osobistych pracownika jest związane z ochroną jego danych osobowych oraz niezbywalnych praw człowieka. Należą do nich przede wszystkim: swoboda przekonań, wolność nazwisko, pseudonim, tajemnica korespondencji czy tez wizerunek. Złamanie zasady poszanowania dóbr osobistych może być na przykład związane z czytaniem przez pracodawcę korespondencji prywatnej pracownika czy tez wyrażanie się wobec niego w obraźliwy sposób. Zasada równego traktowania w zatrudnieniu dotyczy pracowników pełniących te same obowiązki bez względu na ich płeć czy pochodzenie. Jeśli osoby są zatrudnione na tym samym stanowisku powoduje, iż mają one prawo do identycznego wynagrodzenia za tożsamą pracę. Z zasadą równego traktowania nieodzownie związana jest zasada zakazująca dyskryminacji ze względu na wiek, niepełnosprawność, poglądy polityczne czy tez orientację seksualną. W zasadę tą wpisany jest także zakaz molestowania czy lobbingu. Przez pojęcie mobbingu rozumie się długotrwałe nękanie, zastraszanie czy ponizanie pracownika przez pracodawcę. W takiej sytuacji osoba pokrzywdzona może rozwiązać umowę bez

wypowiedzenia z winy pracodawcy oraz żądać przed Sądem wypłaty odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Kolejną zasadą prawa pracy jest prawo do godziwego wynagrodzenia. Zasadą jest odpłatność pracy. Polski system prawny określa płacę minimalną czyli taką jaką pracodawca minimalnie musi zapłacić pracownikowi za świadczoną w pełnym wymiarze pracę. By wynagrodzenie uznać za godziwe musi co najmniej spełniać wymiar minimalnego wynagrodzenia. Pracodawca ma jednak prawo dostosować wynagrodzenie w zależności od rodzaju wykonywanej pracy, doświadczenia pracownika czy jego kwalifikacji zawodowych, jednakże nie może to być pensja niższa niż minimalnie określona przez prawodawcę. Kodeks pracy przewidział również prawo pracownika do wypoczynku Prawo do wypoczynku jest realizowane głownie poprzez ustawowe przyznanie prawa do urlopu wypoczynkowego ale też ustalenie maksymalnego tygodniowego czasu pracy czy też przerw w trakcie pracy. Do podstawowych zasad prawa pracy należą także zasady dotyczące obowiązku pracodawcy, co do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, ułatwienia podnoszenia kwalifikacji zawodowych czy zaspokojenia bytowych, socjalnych i kulturalnych potrzeb pracowników. Jedną z najistotniejszych zasad w kodeksie jest zasada uprzywilejowania pracownika. Oznacza ona przede wszystkim brak możliwości zawarcia z pracownikiem umowy mniej korzystnej niż wynikałoby to z zapisów Kodeksu pracy. Stwierdzenie istnienia takich zapisów w umowie o pracę powoduje, iż zapisy te są nieważne, a w ich miejsce stosuje się zapisy wynikające z Kodeksu Pracy. Takie gwarancje powodują, iż pracodawca zawsze ma prawo zatrudnić pracownika na warunkach lepszych niż przewiduje to Kodeks Pracy ale nigdy na gorszych, gdyż zapisy takie nie będą wiążące pracownika z mocy praw. Kodeks pracy, umożliwia pracownikom realizację Konstytucyjnej zasady wolności zrzeszania się. Zgodnie bowiem z zapisami Kodeksu Pracy pracownik ma prawo do tworzenia i przystępowania do organizacji, mających na celu reprezentację i ochronę praw pracowniczych. Pracownik ma zatem prawo do zrzeszania się w dowolnym związku zawodowym. Znajomość zasad prawa pracy ma istotne znaczenie dla pracownika i jego praw ale i dla pracodawcy. Należy bowiem pamiętać, iż nieznajomość praw nie zwalnia z odpowiedzialności żadnej ze stron. Jeśli nie mamy pewności co do któregoś z punktów zawartych w Kodeksie Pracy, to warto zgłosić się do Państwowej Inspekcji Pracy lub Punktu Nieodpłatnych porad Prawnych czy Obywatelskich, które udziela bezpłatnych porad w zakresie prawa pracy. Adwokat Paulina Warząchowska