Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Przygotuj się do egzaminów
Studiuj dzięki licznym zasobom udostępnionym na Docsity
Otrzymaj punkty, aby pobrać
Zdobywaj punkty, pomagając innym studentom lub wykup je w ramach planu Premium
Społeczność
Odkryj najlepsze uniwersytety w twoim kraju, według użytkowników Docsity
Bezpłatne poradniki
Pobierz bezpłatnie nasze przewodniki na temat technik studiowania, metod panowania nad stresem, wskazówki do przygotowania do prac magisterskich opracowane przez wykładowców Docsity
Oficyna Edukacyjna * Krzysztof Pazdro. MATEMATYKA. Przed próbną maturą w roku 2018. Sprawdzian 3. (poziom rozszerzony). Czas pracy: 90 minut.
Typologia: Schematy
1 / 14
Ta strona nie jest widoczna w podglądzie
Nie przegap ważnych części!
W promocji
Imię i nazwisko
Liczba punktów Procent
Związki krzemu z wodorem noszą nazwę silanów. Silany mają skład SinH (^) 2n+2, podobnie jak nasycone węglowodory alifatyczne – CnH (^) 2n+2. Czterowartościowy krzem tworzy szereg związków z fluorowcami o ogólnym składzie SinX (^) 2n+2, które można otrzymać z silanów przez zastąpienie atomów wodoru atomami fluorowca. Tetrafluorek krzemu SiF 4 może przyłączyć jeszcze dalsze jony fluorkowe, tworząc aniony hek- safluorokrzemianowe SiF 6 2–.
Na podstawie: Chemia nieorganiczna, pod redakcją Lothara Kolditza, PWN, Warszawa 1994.
Wyjaśnij, jaka różnica w budowie elektronowej atomów węgla i krzemu odpowiada za to, że CF 4 nie tworzy tego typu jonów kompleksowych.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
A. Przedstaw dwa równania reakcji pozwalające zrealizować poniższą przemianę. Podaj warunki, w jakich zachodzą te procesy.
Reakcja I ......................................................................................................................................
Reakcja II .....................................................................................................................................
B. Zaznacz odpowiednią literę i cyfrę tak, aby powstało prawdziwe zdanie, odnoszące się do reakcji II przedstawionej w p. A.
Reakcja II jest reakcją
A. substytucji
i zachodzi zgodnie z mechani- zmem
B. addycji 2. elektrofilowym.
C. eliminacji 3. rodnikowym.
I. Narysuj wzory grupowe tych związków.
II. Który z podanych związków ma najniższą temperaturę wrzenia? Odpowiedź uza sadnij.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Informacja do zadań 5 i 6. Gdy roztwór halogenku alkilu w bezwodnym eterze dietylowym (C 2 H 5 ) 2 O zmiesza się z opił- kami metalicznego magnezu, wówczas energicznie zachodzi reakcja, roztwór staje się mętny, zaczyna wrzeć i metaliczny magnez stopniowo znika:
CH 3 CH 2 Br + Mg eter^ CH 3 CH 2 MgBr CH 3 I + Mg eter^ CH 3 MgI
Powstały roztwór jest znany jako odczynnik Grignarda. Jednym z najważniejszych zastoso- wań związku Grignarda jest jego reakcja z aldehydami lub ketonami, prowadząca do alkoholi. Rodzaj alkoholu, powstającego w syntezie metodą Grignarda, zależy od typu użytego związku karbonylowego; z formaldehydu HCHO powstają alkohole pierwszorzędowe , z innych aldehy- dów RCHO – alkohole drugorzędowe , natomiast z ketonów R 2 CO – alkohole trzeciorzędowe :
H–C=O + RMgX H–C–OMgX H^2 O^ H–C–OH
formaldehyd alkohol pierwszorzędowy
R′–C=O + RMgX R′–C–OMgX H^2 O^ R′–C–OH
aldehydy R R o większych cząsteczkach (^) alkohol drugorzędowy
R′–C=O + RMgX R′–C–OMgX H^2 O^ R′–C–OH
ketony alkohol trzeciorzędowy Na podstawie: Robert T. Morison, Robert N. Boyd, Chemia Organiczna , Tom 1, PWN, Warszawa 1985
Niżej zamieszczono wzory grupowe niektórych reagentów biorących udział w syntezie Grignarda, prowadzącej do powstania alkoholi. Napisz wzory brakujących reagentów.
CH (^3)
Związki Grignarda reagują z CO 2 tworząc kwasy karboksylowe. Reakcja przebiega zgodnie z następującym schematem:
RMgBr CO^2 R–COOH
Napisz nazwę związku X, będącego ostatecznym produktem procesu przedstawionego schematem:
CH 3 CH 2 –Cl A X
Mg, eter dietylowy HCHO H 2 SO (^4) CO 2
Nazwa produktu X: ......................................................................................................................
Informacja do zadań 7 – 9. Próba jodoformowa wskazuje na obecność w cząsteczce alkoholu określonego elementu struk- turalnego. Na alkohol działa się jodem i wodorotlenkiem sodu [czyli jodanem(I) sodu]. Gdy alkohol ma strukturę:
R–C–CH 3 gdzie R oznacza H, grupę alkilową lub arylową
tworzy się żółty osad jodoformu (CHI 3 , temp. topn. 119ºC). Próba ta obejmuje reakcję utlenie- nia, halogenowania i rozerwania wiązania:
I. Ustal wzór sumaryczny tych izomerów.
Obliczenia:
II. Podkreśl słowo „PRAWDA”, jeżeli zdanie jest prawdziwe, lub „FAŁSZ”, jeżeli jest fałszywe.
Produkt łagodnego utleniania tego alkoholu przy pomocy CuO daje pozytywny wynik próby Tollensa.
Związek organiczny X w obecności kwasu siarkowego(VI) ulega reakcji z wodą, w wyniku której powstają dwa produkty Y i Z:
X + H 2 O H^2 SO^4 Y + Z
Związek Z reaguje w podwyższonej temperaturze z CuO, tworząc związek organiczny dający pozytywny wynik próby Trommera. Jeżeli do utlenienia związku Z użyjemy silnego utleniacza, np. KMnO 4 , to organicznym pro- duktem reakcji będzie związek Y:
Z KMnO^4 , H^
Y
Związek chemiczny Y reaguje z zasadami tworząc produkty o stałym stanie skupienia. Czą- steczka związku chemicznego Y zawiera łącznie 8 atomów wszystkich rodzajów.
A. Podaj wzór grupowy związku X:
B. Napisz równanie reakcji związku Z z KMnO 4 w środowisku kwasowym. Równanie przedstaw w postaci jonowej, a współczynniki uzgodnij stosując metodę bilansu elektro nowo – jonowego.
Równanie reakcji utleniania: ........................................................................................................
Równanie reakcji redukcji: ..........................................................................................................
Zbilansowane równanie reakcji:
Masa molowa kwasu karboksylowego o n atomach węgla w cząsteczce jest równa masie molo- wej alkoholu o n +1 atomach węgla w cząsteczce. Przeprowadzono reakcję estryfikacji karboksylowego kwasu alkanowego z alkoholem, którego masa molowa jest równa masie molowej kwasu. W wyniku reakcji powstał ester, którego masa molowa jest równa 130 g/mol.
Napisz równanie reakcji estryfikacji, o której mowa. Zastosuj wzory grupowe reagentów oraz weź pod uwagę, że alkohol jest alkoholem IIIrzędowym.
W przedstawionej niżej tabeli zamieszczono wybrane parametry fizyczne trimetyloaminy i n -propyloaminy.
Amina
Temperatura wrzenia [°C]
Rozpuszczalność w wodzie [g/100 g H 2 O]
(CH 3 ) 3 N 3 91
CH 3 CH 2 CH 2 –NH 2 49 ∞
Na podstawie: Robert T. Morison, Robert N, Boyd, Chemia Organiczna , Tom 1, PWN, Warszawa 1985
Wiązanie wodorowe powstaje pomiędzy atomem wodoru, związanym z atomem o wyso- kiej elektroujemności (np. O, F, N) i innym atomem o wysokiej elektroujemności, zawiera- jącym wolne pary elektronowe. We wzorach oznaczane jest zazwyczaj linią kropkowaną, np. X−H Y−Z, gdzie X jest donorem, a Y akceptorem wiązania wodorowego.
Podkreśl zawarte w nawiasach właściwe określenia, tak aby powstały zdania prawdziwe.
I. Różnica w temperaturach wrzenia obu amin jest wynikiem (różnicy mas cząsteczkowych /
możliwości tworzenia wiązań wodorowych pomiędzy własnymi cząsteczkami).
II. Trimetyloamina (może tworzyć wiązania wodorowe / nie może tworzyć wiązań wodoro-
wych) pomiędzy swoimi cząsteczkami, a propyloamina (może tworzyć wiązania wodorowe / nie może tworzyć wiązań wodorowych) pomiędzy swoimi cząsteczkami.
Podkreśl zawarte w nawiasach właściwe słowa, tak aby powstały zdania prawdziwe.
I. Wraz ze wzrostem elektroujemności podstawnika, który wprowadzono do cząsteczki kwasu
alkanowego (rośnie / maleje) moc kwasu.
II. Zwiększenie odległości silnie elektroujemnego podstawnika w kwasie alkanowym od gru-
py karboksylowej wywołuje (coraz większy wpływ / coraz mniejszy wpływ / nie wywołuje wpływu) na jego moc.
III. Moc kwasu alkanowego jest tym większa, im (większa / mniejsza) jest liczba podstawni-
ków przyciągających elektrony, występujących w określonej pozycji.
Oceń możliwość przeprowadzenia zapisanych niżej procesów chemicznych. Zakreśl litery tych reakcji, które według Twojej oceny zachodzą.
A. Cl 3 CCOOH + ClCH 2 COONa → Cl 3 CCOONa + ClCH 2 COOH
B. ClCH 2 CH 2 CH 2 COOH + CH 3 CH 2 CHClCOOK → ClCH 2 CH 2 CH 2 COOK + CH 3 CH 2 CHClCOOH
C. BrCH 2 COOH + ICH 2 COOK → BrCH 2 COOK + ICH 2 COOH
Moc zasady Brønsteda jest tym większa, im słabszy jest kwas z nią sprzężony.
Uszereguj podane niżej jony pod względem rosnącej siły zasadowości. Zapisz ich wzory grupowe w odpowiedniej kolejności.
Zasady: ClCH 2 CH 2 CH 2 COO – , ClCH 2 COO –^ , Cl 3 CCOO – , CH 3 COO –
Wzory zasad
Wzrost siły zasadowości
Niżej przedstawiono wzór rzutowy Fischera D-galaktozy. Wykonaj kolejne polecenia dotyczą- ce tego monosacharydu:
A. W wyznaczone pola wpisz odpowiednie symbole tak, aby powstał wzór βDgalaktopiranozy w projekcji Hawortha:
B. Aldozy w obecności stężonego kwasu azotowego(V) ulegają wyczerpującemu utlenianiu. Utlenianiu ulegają wszystkie atomy węgla o stopniu utlenienia różnym od zera. W wyniku re- akcji powstaje kwas reagujący z NaOH w stosunku molowym 1 : 2.
Napisz wzór Fischera produktu utleniania Dgalaktozy kwasem azotowym(V):
Pewien aminokwas białkowy reaguje z wodorotlenkiem sodu w stosunku molowym 1 : 2, a z kwasem solnym w stosunku molowym 1 : 1. Zawartość trzech pierwiastków wchodzą- cych w skład tego aminokwasu, wyrażona w procentach masowych, wynosi %C = 36,09%, %H = 5,26%, %O = 48,12%.
I. Napisz wzór grupowy alkinu, który należy uwodnić, aby jedynym produktem reakcji był keton o wzorze:
H 3 C–CH 2 –CH 2 –C–CH (^3) O
II. Napisz nazwy wszystkich produktów uwodnienia alkinu o nazwie heks 2 yn:
.......................................................................................................................................................
III. Napisz równania dwóch etapów reakcji addycji jednej cząsteczki wody do związku o wzorze: H 2 C=C=CH (^2)
Etap 1.
Etap 2.
Klasycznym reagentem w reakcji rozszczepienia podwójnego wiązania węgiel – węgiel jest ozon. Ozonolizę (rozszczepienie za pomocą ozonu) przeprowadza się w dwóch etapach. Pierwszy z nich polega na addycji ozonu do wiązania podwójnego z wytworzeniem ozonku, a drugi na hydrolizie ozonku do produktów rozszczepienia. Każdy z dwóch atomów węgla, pierwotnie związanych wiązaniem podwójnym, w produktach rozszczepienia jest połączony podwójnym wiązaniem z atomem tlenu:
–C=C– O^3 H^2 O, Zn –C=O + O=C–
alken ozonek produkty rozszczepienia (aldehydy lub ketony)
Na podstawie: Robert T. Morison, Robert N. Boyd, Chemia Organiczna , Tom 1, PWN, Warszawa 1985
Pewien alken o masie cząsteczkowej 112 u poddano ozonolizie. W wyniku reakcji powsta- ły dwa produkty A i B. Produkt A poddano utlenieniu. Związek chemiczny, który powstał w wyniku utlenienia produktu A poddano reakcji z NaOH, w wyniku której powstał związek C o stałym stanie skupienia, tworzący dwa enancjomery. Produkt B w temperaturze pokojowej był cieczą odporną na utlenianie. Gęstość par związku B, w przeliczeniu na warunki normalne, wynosiła 2,589 g/dm^3.
I. Napisz wzory grupowe substancji A, B i C biorących udział w opisanych reakcjach. Zaznacz chiralny atom węgla w produkcie C.
Wzór grupowy substancji A:
Wzór grupowy substancji B:
Wzór grupowy substancji C:
II. Podaj nazwę alkenu poddanego ozonolizie:
.......................................................................................................................................................
